به گزارش سینما خراسان به نقل از ایرنا، در تاریخ پرشکوه تمدن‌ساز ایران، رفتار و کنش‌های آئین‌مند ایرانیان باورمند به آداب، رسوم و سنتی که تجمیع آنها فصل مهمی از فرهنگ و تمدن جهان را بنیان گذاشته و ارابه‌اش را به پیش رانده، خود می‌تواند مرکبی دیگر برای پیمودن مسیر روزهای آغاز قرن پانزدهم خورشیدی و نوروز ۱۴۰۱ با وجود شرایطی مشابه نوروز پیشین (کرونا) باشد.
پس این‌بار به بهانه فرارسیدن نوروز ۱۴۰۱ خورشیدی خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) در مرور آئین‌های فرهنگ‌ساز و همدل با جشن نو شدن زمین، تلاش می‌کند به آن دسته رفتارهای آیینی و نمایشی بپردازد که اجرای آنها توسط افراد یک خانواده بتواند روزگاران را برای خانواده‌ها به ارمغان آورد.
«نوروزخوانی» سنتی از هزاره‌های دور
نوروزخوانی یا بهاری خوانی از آیین‌های کهن ایرانیان در زمینه استقبال از نوروز است که ریشه آن را باید در هنر «خنیاگری» نزد ایرانیان جست‌وجو کرد. خنیاگران؛ هنرمندانی بودند که در کنار تسلط به نواختن سازهای مختلف، قریحه شعرگویی بالاو مطلوبی داشتند و به مناسبت‌های گوناگون اعم از جشن‌های ملی و رویدادهای مهم هر منطقه و اقلیمی به هنرنمایی می پرداختند.
پیشینه نوروزخوانی و نوروزخوانان در ایران به پیش از ورود اسلام و پدیرش این دین هدایتگر و مبین باز می‌گردد. در حقیقت نوروزخوانان هنرمندانی بودند که پیغام آور شادی و آمدن نوروز در آیین زرتشتی به شمار می‌رفتند و بسیاری از اشعار آنها تا پیش از آمدن اسلام بر ستایش «اهورامزدا» و نعت بهار و تکریم زمین بخشنده به عنوان مهمترین بستر برای رزق و روزی ایرانیان استوار بود.
اما بعد از آمدن اسلام و آمیخته شدن شعائر دینی و مذهبی با آیین و سنن باستانی ایرانیان، شاهد تغییر اشعار نوروزخوانان بودیم. به گونه ای که اشعار نعت ائمه اطهار (ع) و ستایش پروردگار جایگزین اشعار و آوازهای پیشین نوروز خوانان و بهاری خوانان شد.
جغرافیای حرکتی و اجرایی نوروزخوانان
نوروزخوانان افرادی بودند که در دسته‌های سه، پنج و هفت نفره در میان دشت‌ها و کوه‌ها و همچنین روستاهای مختلف مناطق جغرافیایی ایران شروع به حرکت می‌کردند و با نواختن سازهایی که اغلب سرنا، کرنا، دهل و تنبک بود شروع به آواز خواندن می‌کردند.
این افراد بر در خانه هر فردی که می رسیدند با صدا کردن نام صاحبخانه برای او خیر و برکات و بهترین‌ها در سال جدید را آرزو می‌کردند. اگر آن خانه دختر و یا پسری مجردی داشت، آرزوی ازدواج فرزندان آنها و به دنیا آمدن فرزندان جدید، افزایش محصولات کشاورزی و آرزوهایی از این دست را با اشعار فولکلور و با همراهی سازهای محلی آن مناطق را برای صاحبخانه می خواندند.
صاحبخانه‌ها نیز که با آمدن نوروزخوانان نوید آمدن بهار را از زبان آنها می‌شنیدند و تلاش نوروزخوانان و بهاری خوانان را برای شاد کردن خانواده می‌دیدند به قدر وسع و توانایی، هدیه‌ای شامل برنج، شیرینی، مرغ، بخشی از محصولات کشاورزی و یا در نهایت مقداری پول به عنوان انعام می‌دادند.
درکنار نوروزخوانان فردی به نام توبره‌کش نیز وجود داشت که همواره در کنار این گروه نمایشی و آیینی حرکت می‌کرد تا هدایا و انعام هدیه شده را در توبره خود جمع کند و در نهایت در آخر شب این افراد آن هدایا را میان خود تقسیم می‌کردند.
طراحی و همسویی اشعار نوروزخوانان و بهاری خوانان با بهار طبیعت از یک سو و از سوی دیگر ستایش پروردگار و ائمه اطهار (ع) از سوی دیگر یکی از جذابترین و زیباترین و البته متفاوت‌ترین آیین‌های استقبال از نوروز را در میان نمایشگران آیینی ایرانی رقم زده است.
آیینی که علاوه بر پاسداشت سنت کهن نوروز، نگاهی خاص به شعائر دینی و مذهبی در همراهی با سال جدید و پیغام بخشی و نوید دادن ایام نوروز و رسیدن سال جدید را با خود به همراه دارد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
Δ