چشم انداز توسعه‌ی تئاتر پویای خراسان رضوی

به گزارش پایگاه خبری سینما خراسان، متن جوابیه انجمن هنرهای نمایشی خراسان رضوی در پی استعفای سیدجواد اشکذری و مرتضی ملتجی به شرح ذیل است.

به نام هنرمند نخست

هر که را بینی شکایت می‌کند
که: «فلان کس را ست طبع و خویِ بَد»

این شکایت‌گر بِدان که بَدخو است
که مر آن بَدخوی را او بَدگو است

زان‌که خوش‌خو آن بُوَد کو در خُمول
باشد از بَدخو و بَدطبعان، حَمول
[مولانا/ مثنوی معنوی/ دفتر چهارم/ حکایت: «آن یکی نایی که خوش نِی می‌زده ست…»]

هیئت‌مدیره‌ی انجمنِ هنرهای نمایشی‌ استان خراسان رضوی، نخست و پیش از هر سخنی مراتبِ قدردانی و سپاسگزاریش را پیش‌کش به دو برادرِ بزرگوار جناب آقایان سیدجواد اشکذری و مرتضی ملتجی می‌کند. برادرانِ هنرمندی که دل‌سوزانه و بی‌حبّ جاه و مقام در این یک‌ سال برای اعتلای تئاتر استان کوشیده و خواهند کوشید.

بی‌گمان لازمه‌ دموکراسی اختلافِ آرا و عقیده است و هرکس که تن به خواسته و رأی اکثریت ندهد، نمی‌تواند دموکراتیک بیاندیشد و دموکراتیک عمل کند. خدای را شاکریم که اعضای این انجمن همه برآمده از انتخابِ اهلِ هنرند و با همه‌ اختلافِ نظرهایی که لازمه‌ یک نهادِ پویا و بالغ و رو به رشد است، می‌توانند انتقادات و پیشنهاداتِ خویش را ابراز دارند و بر این واقفند که ممکن است در بُرهه‌ای از زمان در اقلیت قرار گیرند. اما آن‌چه مسلم می‌نماید این است که دموکراسی یعنی تن دادن به رأی اکثریت؛ چه خوش‌آیندمان باشد چه نباشد.

یک‌سال پیش برنامه‌های دوساله‌ی انجمن به جامعه‌ تئاتر ارایه شد. برنامه‌ای با چهار محور:
۱- گسترش آموزش ۲- بهبود وضعیتِ اقتصادِ تئاتر ۳- تنظیم قوانین ۴- رسیدگی به تئاتر شهرستان‌ها.

بارها و بر اساسِ نقدها و یادداشت‌های مکتوبی نیز که از این قلم منتشر شده، فعالیت‌های تبلیغاتی‌ چون برگزار کردنِ بی‌موردِ جشنواره‌های رنگارنگ، نشست‌های بی‌سرانجام و هزینه‌هایی که جز جلوه‌گری و خودنمایی و جلبِ آرا عایدی نداشت، همه به یک‌سو نهاده شد و انجمن به جان خرید که در سکوت، به تصحیحِ زیرساخت‌های آموزشی و قانونی بپردازد. کیست که نداند برگزاری‌ یک جشنواره چه قدر می‌تواند بُردِ تبلیغاتی داشته باشد و برگزارکننده‌گانِ آن را چه اندازه می‌تواند به چشمِ دیگران بنمایاند؟ کیست که نداند صرفِ پول برای امورِ غیرضرور، تا چه مقدار می‌تواند تبلیغاتی باشد؟ اما ما ترجیح دادیم که آموزش را گسترش دهیم، قوانینِ محکمی را پایه بریزیم، شیوه‌نامه‌های مدونی را ارایه کنیم، اقتصادِ تئاتر را بهبود بخشیم و پشتیبانِ هنرمندانِ شهرستانی باشیم. هنرمندانی که در طولِ دهه‌های گذشته، همواره به نامِ آن‌ها تبلیغ کرده‌ایم، از رأی آن‌ها بهره برده‌ایم و در نهایت، هیچ کاری برای‌شان نکرده‌ایم.

در این دوره‌ یک‌ساله، اداره‌ی فرهنگ و ارشادِ اسلامی و به ویژه مدیرکل فرهیخته و محترمِ آن، جناب آقای دکتر مروارید، از هر کمک، حمایت و پشتبانی دریغ نکرد. معاونانِ هنری و سینمایی‌ اداره‌ی کل جنابِ آقایان دکتر افشین تحفه‌گر و جنابِ آقای محمدرضا محمدی، هر بار که دستِ یاری‌مان به سوی‌شان کشیده شد، دستِ انجمن را به دوستی و حمایت گرفتند. رؤسای اداره‌ تئاتر استان آقایان حجت طباطبایی و محمدرضا باباخانی، هر نوبت که کمکی خواستیم به یاری‌مان شتافتند. شاید بتوان به جرأت گفت که فعالیت‌های انجمن و اداره‌ی فرهنگ و ارشادِ اسلامی‌ استان در هیچ دوره‌ای به این اندازه صمیمانه، حمایت‌گرانه و قانون‌مند نبوده است. مدیرکل محترمِ اداره‌ی فرهنگ و ارشادِ اسلامی به عنوان شخصیتی تحصیل‌کرده که دغدغه‌ی جدی و اهتمامی کامل در امرِ تئاتر دارد، به عنوانِ بزرگ‌ترین حامی‌مان در تئاتر، با حضور در تماشاخانه‌ها به تقریب همه‌ اجراها را مخاطب است. طرحِ جامعِ آموزشِ تئاتر استانی به دستور و پی‌گیری‌های مستمر ایشان جامه‌ی عمل پوشید و ما امروز مفتخریم که برای نخستین بار، انجمنی داریم که متولی و متصدی و مجری در زمینه‌ی آموزشِ تئاتر به صورتِ استانی است.
تئاتری پویا که سالن‌هایش هر شب اجرا دارد، آمارِ تماشاگران‌اش به نسبت گذشته به شدت افزوده شده، محتوای آثارش رشدِ چشم‌گیری کرده، آمفی‌تئاترهایش هرگز خالی نیست و بسیاری از این دست تغییرات، چرا باید مایه‌ تأسف باشد؟

بگذارید برای نخستین بار و آخرین بار بگوییم که انجمن در این یک‌سال چه کرده و هر چه کرده جز با حمایتِ مسوولینِ ذیربط در اداره‌ی محترمِ فرهنگ و ارشادِ اسلامی‌ استان‌مان نبوده.
انجمن توانست در بدو تشکیلش جشنواره‌ی تئاتر استانی‌ را برگزار کند که به گفته‌ی همه‌ی ناظران منظم‌ترین و منضبط‌ترین جشنواره‌ی استان بوده است.
انجمن توانست در این یک‌سال شیوه‌نامه‌ی واگذاری‌ سالن‌های آمفی‌تئاتر مشهد و استان‌ها را تدوین کند.
انجمن توانست قوانینِ اجرا در سالن‌های مجموعه‌ی تئاتر شهر و سالن‌های تحتِ مدیریتِ انجمنِ شهرستان‌ها را تدوین کند.
انجمن توانست تفاهم‌نامه‌های متعددی با نهادها و ارگان‌ها ببندد که محصولش گسترش فضای آموزشی و توسعه‌ سالن‌های اجرای نمایشی بود.

انجمن توانست رشدِ چشم‌گیرِ اقتصادِ تآتر را رقم بزند و سیاستی را پیشه کند که امروز هیچ سالنی خالی از اجرا و تماشاگر نیست.
انجمن با سیاست‌های مالی‌اش توانست رضایتِ هنرمندان را به دست آورد. هنرمندانی که برای دریافتِ حق و حقوقِ ناشی از فروشِ بلیتِ آثارشان، گاه تا یک ماه باید منتظرِ تسویه‌حساب با انجمن می‌ماندند.
انجمن در این دوران اربابِ رجوع را تکریم کرد بدونِ آن که بخواهد وقت‌شان را بکشد و با هنرمند نزاع کند.
انجمن توانست فضای تمرینِ تئاتری‌ها را به گونه‌ای مدیریت کند که امروز هیچ‌کس دستِ خالی از انجمن بیرون نمی‌رود.
انجمن از هنرمندانی که تقاضای مساعدتِ مالی در اجراهای‌شان داشتند، تا آن‌جا که توان داشت، حمایت کرد.
انجمن از حقِ اجاره‌ی سالنی که داشت گذشت، تا هنرمندان بدونِ دغدغه‌ی مالی بر صحنه بروند.
انجمن در برخی شهرستان‌ها هزینه کرد تا دفاترِ انجمنِ‌شان راه‌اندازی شود.
انجمن در برخی شهرستان‌ها هزینه کرد تا مایحتاجی چون وسایلِ گریم، نور، دکور و نظایرِ آن تأمین شود.
انجمن به شهرستان‌هایی که متقاضی بودند مدرسان خبره اعزام کرد تا سطحِ تئاترِشان را ارتقا دهد.
انجمن با آموزشگاه‌ها تفاهم‌نامه نوشت تا نظامِ آموزشِ تئاترِ استانی را یک‌پارچه کند.
انجمن طرحِ نظامِ جامعِ آموزشِ تئاتر استانی را در یازده شهر مختلفِ استان کلید زد و امروز در بسیاری از شهرستان‌های ما کلاس‌های آموزشِ تئاتر برگزار می‌شود.
انجمن هر بار که هنرمندانِ شهرستانی برای دیدنِ نمایشی به مشهد آمدند، هزینه‌های‌شان را پرداخت تا آن‌ها رایگان به تماشای آثارِ هنری بنشینند.
انجمن برای نخستین بار قراردادِ تیپ [قراردادالگو] را ارایه کرد به گونه‌ای که امروز دیگر حقوقِ مادی و معنوی‌ هیچ هنرمندی نمی‌تواند تضییع شود.برگزاری نشست سالانه‌ی روسای انجمن هنرهای نمایشی کل کشور در مشهد، برگزاری جشنواره‌ی تئاتر اندیشه‌ی مطهر، سرکشی به شهرستان‌ها، نشست هم‌اندیشی، با هنرمندان شهرستان‌ها، برگزاری جشنواره‌ی منطقه‌ای میثاق ، جشنواره‌ی ملی نمایش‌نامه‌ نویسی اقتباسی گام دوم، حمایت از جشنواره‌ی خاتون خورشید، افتخارات خیره کننده‌ی هنرمندان در جشنواره‌ی تئاتر فجر گذشته، حضور پرتعداد نمایندگان تئاتر استان در جشنواره‌های گوناگون کشوری، حمایت انجمن از حضور هنرمندان در جشنواره‌ها و اجراهای بین‌المللی، صدور مجوز اجرا در طول سال گذشته و بسیاری جز این ، آیا فعالیت‌های انجمن به شمار نمی‌رود؟ و ما نمی‌دانیم که باید دیگر چه می‌کردیم که مایه‌ تأسف برخی از دوستان نباشد؟ تمامِ این طرح‌ها و برنامه‌ها به کمکِ مدیرکلِ محترم، معاونِ محترمِ هنری و سینمایی و رییسِ اداره‌ی تئاتر استان میسر شده و بر پای همه‌ این مصوبات، امضای اکثریتِ اعضای هیئت‌مدیره‌ انجمن هنرهای نمایشی موجود است.

تردیدی نیست که ما نقطه‌های ضعفِ بزرگی نیز داریم.بزرگ‌ترین دریغ ما این است که هنوز شرمنده‌ هنرمندان شهرستانی هستیم. اما کدام دوره‌ای بدونِ نقطه‌ ضعف به اتمام رسیده و کیست که مدعی شود در دورانِ او، همه‌ امور بر وفق مراد بوده؟ در کدام دوره شفافیتِ مالی سبب شده که هنوز سوآلات بسیاری درباره‌ شیوه و مبلغِ واگذاری برخی سایت های اینترنتی در ذهنِ هنرمندان شکل بگیرد؟ چرا انجمن می‌بایست هنوز بدهی های دوره های پیشین را پرداخت کند؟ در کدام دوره پیشکسوتان ناراضی‌تر از زمانی بودند که پیشکسوتی در عین بدحالی و تنهایی مرحوم شود و هیچ‌کس سراغش را نگیرد؟ در کدام دوره بوده که هنرمندان برای تسویه‌ حساب‌های مالی‌شان با انجمن، چاره‌ای جز دعوا و نزاع با انجمن نداشته‌اند؟ کدام‌ها مایه‌ تأسف است؟ در کدام دوره انجمن متهم به دیکتاتوری و خودرأیی بوده؟

حافظه‌ی تاریخِ تئاتر خراسان رضوی درباره‌ ما قضاوت خواهد کرد و خوش‌بختانه، تاریخ، قضاوت‌گرِ بی‌رحم و منصفی ست.

اعضای انجمن هنرهای نمایشی خراسان رضوی
آرش خیرآبادی. علی روحی. احمدرضا افشاری. کریم جشنی. محسن هاشمی.