«اسلام و موسیقی» به نمایشگاه کتاب رسید/ یک نگاه عقلانی کارکردگرا

به گزارش سینما خراسان، کتاب «اسلام و موسیقی» اثر شریعت سنگلجی، روحانی مشهور، عصر پهلوی اول، به کوشش و مقدمه محمد آسیابانی از سوی نشر آنیما منتشر شد و در سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به مخاطبان عرضه می‌شود. در انتهای این کتاب نیز گفت‌وگوی شریعت سنگلجی با رابیندرانات تاگور، اندیشمند، شاعر و نمایشنامه‌نویس مشهور هندی درج شده است. مقدمه این کتاب را نیز آسیابانی در معرفی شریعت و شرح و نقد تفکر او نوشته است.

«اسلام و موسیقی» شامل بیانات شفاهی مرحوم شریعت سنگلجی بود که در دارالتبلیغ اسلام ی ایراد می‌شد. نگاه شریعت به موسیقی از منظر اسلام نیز یک نگاه عقلانی کارکردگرا است. شریعت برخلاف روشنفکران ضددین و همچنین بر خلاف طیف سنتی روحانیت، اسلام را مخالف و ضد موسیقی و به طور کل هنر نمی‌داند، بلکه در مواردی آن را خلاف شرع دانسته و سعی دارد برای این موارد دلایلی عقلانی بیاورد.

به باور شریعت مخالفت با موسیقی عقلانی نیست، چرا که نظام هستی و طبیعت بر نظمی موسیقایی استوار است. شاید بتوان گفت که شریعت در نوع نگاهش به موسیقی پیرو این بیت از عطار است که: «گردد از جان مرد موسیقی شناس / لحن موسیقی خلقت را سپاس».

به عبارتی شریعت آن نوع از موسیقی را مناسب می‌داند که اندیشه‌ای پشت آن باشد و انسان را به تفکر وا دارد. به عنوان مثال می‌توان گفت که در نظر شریعت و بسیاری از فقها موسیقی‌های کافه کاباره‌ای و یا آن نوع از موسیقی که امروز ما به موسیقی مبتذل لس آنجلسی می‌شناسیم، ایراد و اشکال دارد.

گفت‌وگوی شریعت و تاگور نیز در سال ۱۳۱۱ انجام شده بود. تاگور در این سال دعوت رسمی دولت به ایران سفر کرد و قرار شد که با یکی از علمای ایران مباحثه و گفت‌وگو کند. مناظره با طرح این عقیده از تاگور شروع شد که همه ادیان یکسان هستند و همه سعی در راهنمایی انسان به سوی کمال دارند و راه انسان به سوی کمال با توجه به دین آبا و اجدادی خود و سبک اعتقادی‌اش مشخص می‌شود. قطعاً شریعت با این امر مخالف بود و سعادت و کمال را تنها در پیروی از شریعت مصطفوی (ص) می‌دانست. این مناظره به دلیل عدم رسیدن به یک نقطه مشترک از سوی تاگور ناتمام ماند.

«اسلام و موسیقی» اثر شریعت سنگلجی، مقدمه و بازنویسی محمد آسیابانی، با شمارگان ۵۰۰ نسخه، ۸۰ صفحه و بهای ۱۲ هزار تومان از سوی نشر آنیما منتشر شده است.