اغلب تولیدات سینمایی ضررده هستند/ گذار از پویانمایی سنتی به صنعتی

احسان کاوه مدیر مرکز تلویزیونی و انیمیشن حوزه هنری در گفتگو با سینما خراسان درباره فعالیت‌های این مرکز در سال گذشته و سیاستگذاری‌های مرتبط با سال جدید آن گفت: ما در سال ۹۷ انیمیشن سینمایی «لپتو» به کارگردانی عباس عسکری را که در سال ۹۶ کلید زده بودیم، ادامه دادیم که امیدوارم این فیلم که برای کودکان با موضوع اقتصاد مقاومتی و تولید ملی ساخته شده است، امسال به نمایش در بیاید.

وی افزود: همچنین برنامه‌های تلویزیونی مثل «نقد سینما»، «هنربین»، «در حلقه رندان» هم ساخته شد که بازخورد بسیار خوبی داشته است. برای مثال «در حلقه رندان» جزو برنامه‌های منتخب مردم بود و برنامه «نقد سینما» هم که پخش آن همزمان با برگزاری سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر آغاز شد، توانست نظرات زیادی را به خود جذب کند و در فضای سینمایی کشور تاثیرگذار باشد.

کاوه ادامه داد: از همین رو در نظر داریم این برنامه را امسال نیز به صورت مقاوم‌تر و با یک ساختار مشخص‌تری ادامه بدهیم. باید عنوان کنم چون «نقد سینما» در زمان جشنواره شکل گرفت، به شدت تابع جشنواره فیلم فجر بود ولی حالا می‌خواهد به صورت‌های مختلف به موضوعات سینمای ایران و جهان بپردازد. ضمن اینکه در نظر داریم در این برنامه مسیری را که تصور می‌کنیم برای سینما درست است، تبیین کنیم و بحث‌های نظری آن را افزایش دهیم.

مدیر مرکز تلویزیونی و انیمیشن حوزه هنری افزود: ما تا این لحظه ۱۵ برنامه «نقد سینما» پخش کرده‌ایم که ۱۱ برنامه متاثر از جشنواره فیلم فجر بوده و به صورت شبانه پخش می‌شد، ۴ برنامه هم در ۴ هفته گذشته روی آنتن رفته که مسیر این ۴ برنامه ادامه پیدا می‌کند.

وی افزود: در نظر داریم تولید «در حلقه رندان» را هم که در حوزه طنز فاخر و طنز ادبی است، ادامه بدهیم. البته سعی داریم این برنامه را از نظر ساختاری متنوع‌تر کنیم.

«یوز» فانتزی در سینما

کاوه تاکید کرد: از سوی دیگر می‌خواهیم در حوزه انیمیشن یک فیلم سینمایی دیگر را هم کلید بزنیم که ۲ سال تولید آن طول می‌کشد. این انیمیشن سینمایی با نام «یوز» که یک قصه فانتزی کودکانه دارد، روایتگر داستان یک یوزپلنگ ایرانی است که سال‌ها پیش از ایران رفته و حالا تصویر معشوق خود را در تلویزیون دیده و به همین دلیل می‌خواهد به ایران برگردد و عشقش را به دست بیاورد؛ این فیلم را یک گروه هنرمند کرمانی خواهند ساخت.

وی ادامه داد: نحوه کار ما به اینگونه است که با مجریان طرح مختلف وارد مذاکره می‌شویم و بعد از رسیدن به توافق، تولید را آغاز می‌کنیم. این گروه ممکن است در تهران یا خارج از تهران باشند اما رویکرد و تاکید ما بیشتر مبنی بر این است که با افرادی خارج از مرکز کار کنیم. چون در حالی که آن‌ها تسلط زیادی بر تکنیک دارند ولی به آن‌ها کمتر توجه می‌شود.

ماجراهای نوجوانانه در «قاف‌آباد»

کاوه همچنین با اشاره به ساخت یک سریال انیمیشن با نام «قاف آباد» اظهار کرد: در نظر داریم این سریال را برای مخاطبان سنین نوجوان به بالا بسازیم که فعلاً در حال تکمیل متن و خلق دنیای آن هستیم. این سریال یک اثر اپیزودیک است و می‌تواند در قسمت‌های زیادی تولید شود. باید عنوان کنم بخش مهم اینگونه سریال‌ها، خلق جهانی است که داستان در آن می‌گذرد به همین دلیل پس از خلق جهان کار تولید آغاز می‌شود. درواقع به این گونه نیست که ابتدا داستان وجود داشته باشد بلکه ابتدا جهان داستان شکل می‌گیرد که ما جهان این پروژه را به صورت کامل خلق کرده‌ایم.

مهمترین تفاوت روند تولید صنعتی انیمیشن با تولید سنتی در این است که کار سیستم محور است نه فرد محور. یعنی ممکن است کارگردان یا عوامل در میانه تولید سریال عوض شوند ولی پروژه به قوت خودش باقی می‌ماند وی افزود: به طور کلی کار نگارش متن و خلق جهان این پروژه در ۶ ماهه دوم سال گذشته شروع شد و در اسفندماه به پایان رسید از همین رو ما به دنبال این هستیم که بتوانیم کارهای تولیدی «قاف آباد» را انجام دهیم و مجری طرح مناسبی برای آن پیدا کنیم چون این سریال باید به صورت صنعتی تولید شود. مهمترین تفاوت روند تولید صنعتی انیمیشن با تولید سنتی در این است که کار سیستم محور است نه فرد محور. یعنی ممکن است کارگردان یا عوامل در میانه تولید سریال عوض شوند ولی پروژه به قوت خودش باقی می‌ماند از همین رو جدای از تولید سریال آنچه برای ما اهمیت دارد، این است که این روند و این شیوه تولید شکل بگیرد.

مدیر مرکز تلویزیونی و انیمیشن حوزه هنری با اشاره به رویداد پیچینگ «رویازی» که اسفندماه سال گذشته و در حاشیه جشنواره پویانمایی تهران برگزار شد، تصریح کرد: یکی از کارهای مهمی که سال گذشته انجام دادیم و امسال آن را ادامه می‌دهیم رویداد پیچینگ رویازی است به طور کلی برای خلق یک محصول در صنایع مختلف کشورها راه‌های متنوعی وجود دارد یکی از راه‌هایی که در تمام دنیا پذیرفته شده این است که کسی که ایده‌ای دارد در یک چارچوب مشخص کار خود را در یک محفل به سرمایه گذاران و خریداران ارایه دهد، این «ارائه» چارچوب‌های خودش را دارد برای مثال باید جوانب مختلف اثر بین ۵ تا ۱۰ دقیقه تبیین شود که این کار «پیچ کردن» نام داد.

نوشتن نقشه اقتصادی در فضای انیمیشن

کاوه افزود: ما اولین‌بار در کشور در حوزه انیمیشن توانستیم پیچینگ رویازی را برگزار کنیم که استقبال بسیار خوبی از آن شد. تقریباً تمام افراد اثرگذار چه در بخش دولتی، چه خصوصی و چه مدیریت فرهنگی در جلسه به عنوان شنونده (سرمایه‌گذار و خریدار) حضور داشتند. در این جلسه ۱۵ طرح که از بین بیش از ۴۰ طرح انتخاب شده بود، مورد بررسی قرار گرفت در حال حاضر نیز این افراد در حال رایزنی برای انعقاد قراردادها هستند هرچند ما در این بخش دخیل نیستیم اما می‌دانیم چند طرح در مذاکرات جدی با مرکز صبا، بانک ملی، مجموعه‌های شتاب‌دهنده و … هستند از همین رو می‌خواهیم امسال این طرح را با قوت بیشتری ادامه دهیم و سعی داریم نوشتن نقشه اقتصادی را در فضای انیمیشن به بچه‌ها یاد بدهیم.

وی تأکید کرد: برای این منظور با اساتید داخلی و خارجی صحبت کرده‌ایم تا استاندارد بودن در فضای کسب و کار به هنرمندان این عرصه آموزش داده شود. برای موفقیت در این حوزه، تهیه‌کنندگان و صاحبان ایده در فضای انیمیشن، ابتدا باید یک نقشه اقتصادی خوب داشته باشند تا زمانی که می‌خواهند با سرمایه‌گذار صحبت کنند، بتوانند یک دفاع تجاری از کارشان کنند نه صرفاً دفاع هنری. این کاری است که من تمایل دارم در حاشیه رویازی اتفاق بیفتد و بتوانیم پیچ دوم رویازی را به خوبی سپری کنیم.

«پخش» را در سینما جدی بگیریم

کاوه با اشاره به موضوع پخش در سینمای ایران هم عنوان کرد: پخش آثار سینمایی در ایران یک موضوع بسیار پیچیده است برای مثال از همین رهگذر است که می‌بینیم فیلمی مثل «غلامرضا تختی» نمی‌تواند بفروشد و شکست جدی در گیشه می‌خورد در صورتی که می‌دانیم فیلم خوبی است. از همین رو باید به این امر توجه داشته باشیم که موضوعات دیگری در مساله پخش دخیل هستند. بنابراین نگاه ما این است که به بحث پخش کمک کنیم.

حداقل هزینه تولید در سینمای ما یک تا یک و نیم میلیارد تومان است یعنی اگر فیلمی بیش از چهار میلیارد و نیم بفروشد تازه به سوددهی می‌رسد اما مگر در سینمای ما چند فیلم بالای ۳ میلیارد تومان می‌فروشد؟ وی افزود: البته یکی از موضوعات جدی که گریبان سینمای ایران را گرفته این است که عوامل پس از پایان تولید، پروژه را رها می‌کنند چرا که دستمزد خود را گرفته‌اند در صورتی که در دنیا هنگام توزیع فیلم، درآمدها حاصل می‌شود به این مساله باید تعداد کم سالن‌ها، رقابت سخت و لابی‌گری ها را نیز اضافه کرد به همین دلیل به نظرم تولیدکنندگان باید تمام قد در بحث پخش فعالیت داشته باشند برای مثال ما برای اکران «لپتو» برنامه‌های متنوعی داریم تا پخش‌کننده را تنها نگذاریم و امیدواریم موفق باشیم.

مدیر مرکز تلویزیونی و انیمیشن حوزه هنری ادامه داد: متاسفانه موضوع پخش در کشور ما جدی نیست یعنی اگر یک فیلم به فروش خوبی برسد، خوب است ولی اگر نفروشد اتفاق خاصی نمی‌افتد. در سینمای ما اگر هر فیلمی سه برابر هزینه‌های تولید، فروش کند تازه هزینه‌های اولیه خود را در می‌آورد این در حالی است که حداقل هزینه تولید در سینمای ما یک تا یک و نیم میلیارد تومان است یعنی اگر فیلمی بیش از چهار میلیارد و نیم بفروشد تازه به سوددهی می‌رسد اما مگر در سینمای ما چند فیلم بالای ۳ میلیارد تومان می‌فروشد؟ این موضوع نشان می‌دهد که تقریباً همه فیلم‌ها ضررده هستند اما سوال این است که چرا این صنعت ضررده هنوز باقی مانده است؟ دلیل این است که اقتصاد و سینمای ما نفتی است.

کاوه تأکید کرد: این مشکل اصلی است که در همه گونه‌های سینمایی وجود دارد و تنها به انیمیشن ربط ندارد حتی انیمیشن قربانی جدی این فضاست، کلاً به رسمیت شناخته نمی‌شود و در اکران دچار مشکلات زیادی می‌شود چون سلبریتی ندارد، اوایل کارش است و… مگر ما تاکنون چند انیمیشن سینمایی پرفروش داشته‌ایم؟ یک انیمیشن سینمایی به نام «فیلشاه» داشتیم که تنها توانسته به سود حداقلی برسد ولی به هر حال فروشش به گونه‌ای بود که وقتی صاحبان فیلم بخواهند با سرمایه‌گذار صحبت کنند می‌توانند به راضی کردن آنها امیدوار باشند با این وجود ما هم امیدواریم فیلممان خوب باشد و همه تیم پشتش بایستند.