المپیاد فیلمسازی بستری مناسب برای مطالعه تغییرات نسلی و اجتماعی

به گزارش سینما خراسان به نقل از روابط عمومی بنیاد سینمایی فارابی، داود ضامنی عضو شورای برنامه‌ریزی محتوایی چهارمین المپیاد فیلمسازی نوجوانان ایران در ارزیابی خود از سومین دوره این المپیاد گفت: سومین دوره المپیاد از نظر مدیریت اجرا، تعداد آثار رسیده به دبیرخانه، سطح منتورهایی که تجربه‌های خود را به نوجوانان منتقل کردند و در نهایت رضایت شرکت‌کنندگان، به نسبت دوره‌های قبل، رشد کیفی خیلی خوبی داشت که این مساله توقعات را برای دوره چهارم المپیاد بالا برده است.

وی افزود: نظر اعضای شورای برنامه‌ریزی محتوایی المپیاد چهارم این بود که تغییراتی در محورها و موضوعات المپیاد باید صورت پذیرد و به همین دلیل امسال چهار محور در فراخوان آمده و تلاش شده تا با طرح یک پرسش، خلاقیت و ذوق هنری نوجوانان علاقه‌مند به شرکت در المپیاد تحریک شود و نوجوانان می‌توانند با ساخت فیلم یا نگارش ایده، به یکی از این سوالات پاسخ خلاقانه بدهند.

این پژوهشگر و استاد دانشگاه درباره اثر کارکردی المپیادهای فیلم‌سازی بر نوجوانان گفت: از نظر من دستاوردهای این رویداد از منظر تعلیم و تربیت و حتی جامعه‌شناسی فرهنگی، بسیار قابل مطالعه است. اثر تربیتی این المپیاد ده‌ها سال بعد در زندگی، هویت و شخصیت نوجوانان درگیر با آن، خود را نشان می‌دهد.

وی با اشاره به دستاوردهای المپیاد سوم گفت: المپیاد باعث شد دو نسل با هم به مدت یک هفته گفتگو کنند و از رؤیاهایشان با هم حرف بزنند. این یک ارتباط سازنده بین نسل فیلمساز کهنه‌کار سینمای کودک و نوجوان (با تجربه نزدیک به چهل سال فیلمسازی) و نسل نوجوان امروز ایرانی (که هر کدام از یکی از اقصی نقاط ایران و با اقلیم‌های مختلف در المپیاد شرکت کرده بودند) ایجاد کرد.

بیش از آنکه به نوجوانان یاد دهیم، از آنها آموختیم

ضامنی در ادامه گفت: ما امروز در وضعیتی هستیم که برخی صاحبنظران کشور از «مرگ مدرسه» صحبت می‌کنند. مدرسه‌ای که قرار بود هم در آن آموزش انجام پذیرد، هم پرورش و هم هویت‌یابی نوجوان، امروز به جایی رسیده‌ایم که از توان سینما برای تربیت بچه‌ها کمترین کمک گرفته می‌شود. علت این است که در طرح تحول تعلیم و تربیت به این موضوع پرداخته نشده است. ساختار آموزش و پرورش ما نیز سینما را به عنوان یک ابزار جدی آموزش باور ندارد. از طرفی معلم‌های ما حوصله ندارند تا در روش‌های تدریس‌شان از تکنیک‌های سینما بهره بگیرند. بین فیلم دیدن و فیلم ساختن خیلی تفاوت هست. اینکه یک نوجوان بتواند با یک دوربین یا حتی یک موبایل ساده، ایده و تخیل خودش را به تصویر بکشد خیلی مهم است و جای این نوع تعلیم و تربیت در مدارس ما خالی است.

این کارشناس افزود: سال گذشته تقریبا تمام ایده‌هایی را که نوجوانان برای المپیاد فرستاده بودند، خواندم. جدا از داوری ایده‌ها، یک نکته نظر من را جلب کرد؛ این که ایده‌های رسیده، منبع خوبی بودند برای این که بفهمیم نوجوان ایرانی در سال ۱۳۹۸، در رویاهایش به چه چیزهایی فکر می‌کند؟ سوژه‌های حاضر و سوژه‌های غایب در تخیل نوجوان ایرانی چه هستند؟ نوجوان ایرانی چه تخیلی در مورد خانواده، جامعه، همسایه، دیگری، نظم اجتماعی، پدر، مادر، خواهر، برادر، دوست، مدرسه و زندگی دارد؟

ضامنی ادامه داد: المپیاد فیلمسازی نوجوانان ایران برای کسانی که علاقه‌مند به مطالعه تغییرات نسلی و اجتماعی در ایران هستند، بستر و محمل بسیار خوبی است. تمام دوستان در شورای محتوایی و منتورها هم به اذعان خودشان، گفتند بیش از آنکه به نوجوانان یاد دهیم، از آنها آموختیم. یکی از معدود رویدادهای هنری که در خلال آن هیچ تبعیض جنسیتی، طبقاتی، تقسیم افراد به تهرانی – شهرستانی و حتی تقسیم قومیتی اتفاق نیفتاد، المپیاد فیلمسازی نوجوانان بود. این‌ها سویه‌هایی از المپیاد سال گذشته بود که بیش از بخش‌های دیگرش نمود داشت.

المپیاد قرار نیست نخبگان فیلمسازی را از بین نوجوانان کشور برگزیند

عضو شورای برنامه‌ریزی محتوایی المپیاد فیلمسازی نوجوانان ایران درباره اثرگذاری شیوه منتورینگ دوره سوم اظهار کرد: وقتی ایده دعوت از منتورها مطرح شد، از لابه لای منابع داخلی و خارجی شاخص‌هایی برای شایستگی و انتخاب منتور مناسب برای المپیاد استخراج کردم. در نهایت بعضی از دوستان گفتند منتور در المپیاد باید از بین کسانی انتخاب شود که بچه‌ها با او خاطره داشته باشند و «خاطره‌سازی» برای نوجوانان به یک هدف آرمانی بدل شد که فکر می‌کنم بخشی از آن در المپیاد سوم محقق شد و نوجوانان حاضر در المپیاد هم بر این مسأله صحه گذاشتند. به نظرم یکی از نقاط قوت المپیاد سوم حضور منتورهای شاخص در کنار بچه‌ها به مدت یک هفته بود و پوران درخشنده، مرضیه برومند، ایرج طهماسب، کامبوزیا پرتوی و … یک هفته خاطره‌ساز برای نوجوانان رقم زدند. البته اگرچه برخی از منتورها در مقام کارگردان یا نویسنده بسیار صاحب تجربه هستند، اما منتورینگ برای فیلمسازی نوجوانان نیازمند دانش، مهارت، توانایی و تخصص‌های خاصی است که لزومآ یک فیلمساز سینمای کودک ممکن است واجد همه آنها نباشد.

ضامنی در ادامه گفت: برای بهبود کیفیت کارهای نوجوانان علاقه‌مند به شرکت در المپیاد فیلمسازی نوجوانان، از آنها می‌خواهم خوب ببینند، خوب بخوانند، خوب گوش دهند و خوب بنویسند. المپیاد قرار نیست نخبگان فیلمسازی را از بین نوجوانان کشور برگزیند. بلکه می‌خواهد به صورت تدریجی، خوب دیدن و سینمایی دیدن موضوعات زندگی را به نوجوانان یاد دهد.

کرونا نگرش و سبک زندگی نوجوانان را تغییر خواهد داد

این پژوهشگر درباره پرداختن به مسأله کرونا به عنوان یکی از محورهای فراخوان چهارمین دوره المپیاد گفت: گمان نمی‌کنم در این چند سال گذشته موضوعی به اندازه کرونا در جهان فراگیر شده باشد. کرونا بی شک ذهن، نگرش و سبک زندگی تمام نوجوانان را تغییر خواهد داد. به نظرم فهم کرونا مقدم بر حل مساله کرونا است. بنابراین باید به سهم هنر و هنرمندان در حل مسأله کرونا فکر کرد.

ضامنی در پایان گفت: به نظرم می‌رسد با همه محدودیت‌هایی که کرونا برای نوجوانان علاقه‌مند به شرکت در المپیاد ایجاد کرده، امسال هم به لحاظ تعداد و هم به لحاظ سوژه فیلم‌ها و ایده‌های بسیار بهتر و بیشتری نسبت به سال قبل به دبیرخانه جشنواره می‌رسد و حدس می‌زنم نوجوانان فیلمساز و علاقه‌مند به شرکت در این المپیاد، امسال با فیلم‌هایی که خواهند ساخت تلخ‌کامی‌های کرونا را برای مردم کمی تلطیف خواهند کرد. امیدوارم با دستورالعمل‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا، شرایط به گونه‌ای پیش برود که امکان برگزاری حضوری المپیاد فراهم شود. اگر هم شرایط اجازه نداد، تجربه برگزاری غیرحضوری، خود می‌تواند یک تجربه جدید باشد.