انتقاد از نگاه گلادیاتوری به رقابت در جشنواره‌ها/ میلی عمل نکنیم

به گزارش پایگاه خبری سینما خراسان، قطب‌الدین صادقی نویسنده و کارگردان تئاتر، درباره ضرورت تدوین آیین‌نامه برای جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان که سال گذشته در کانون تئاتر کودک و نوجوان خانه تئاتر تلاش‌هایی برای آماده‌سازی پیش‌نویس آن شده بود، گفت: من نمی‌دانم این آیین‌نامه تصویب خواهد شد یا نه اما هر نوع چارچوب آیین‌نامه‌ای برای روشن شدن اهداف و فعالیت‌های یک جشنواره بسیار ضروری است. جشنواره تعاریف و اهدافی خاص دارد و براساس این تعاریف و اهداف است که آثار، انتخاب و دعوت می‌شوند. بنابراین از نظر من هر نوع اقدام قانونمند و چارچوب‌دار در راستای تصویب آیین‌نامه، به نفع جشنواره خواهد بود.

وی ادامه داد: اگر افراد هوشمند باشند و بدانند که یکی از ویژگی‌های فرهنگ شهری ساختارمند بودن و نهادهای مشخص داشتن، است؛ ساختارها و نهادهایی که باید تعریفی مشخص، روشن و هدفمند داشته باشند و میلی اجرا نشوند. پس بی‌شک جشنواره‌ها نیز باید به سمت تصویب آیین‌نامه بروند. جشنواره نمی‌تواند میلی، باری به هر جهت و براساس سلیقه افراد برگزار شود و نیازمند چارچوب است.

این مترجم و مدرس دانشگاه درباره اینکه جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان باید میزبان بهترین نمایش‌های سال باشد یا در مقام تهیه‌کننده به حمایت از تولیدات تازه بپردازد، بیان کرد: تعریف پذیرفته‌شده جشنواره در جهان که تعریف من از جشنواره نیز هست، این است که برگزارکنندگان جشنواره از کارهایی دعوت کنند متعلق به گروه‌هایی که در خلوت خودشان در حال تجربه کردن هستند؛ گروه‌هایی که دستاوردهایی نوین با خود به ارمغان می‌آورند. جشنواره محل عرضه آثاری است که از لحاظ شکل و محتوا تجربی‌اند و نو؛ آثاری که در جشنواره روی صحنه می‌روند و بعد به اجراهای سال آینده تزریق می‌شوند و در واقع گروه‌های حرفه‌ای نتیجه آن را جذب می‌کنند.

صادقی متذکر شد: متولیان جشنواره می‌توانند در کنار دعوت از گروه‌هایی که ذکر شد، کارهایی را نیز به برخی از کارگردانان هوشمند و تجربه‌گرا سفارش دهند. به عقیده من با این روش که هر کس کاری را که در طول سال روی صحنه برده است به جشنواره ببرد اتفاقی تازه رخ نخواهد داد. مبنای حضور آثار در جشنواره از منظر من تازه بودن‌ و تجربی بودن‌ است، ابداع تازه و خلاقیت نوین است که باید در جشنواره مورد توجه قرار گیرد. جشنواره محل عرضه آثار نو و تجربه‌گرایانه‌ای است که می‌توانند در این رویداد معرفی شوند و بعد نتایجشان ما را غنی کند.

مدیر تماشاخانه خصوصی شانو درباره رقابتی یا غیررقابتی بودن جشنواره و این که کدام شیوه زمینه‌ساز بستری مناسب‌تر برای رشد و توسعه تئاتر کودک و نوجوان است، بیان کرد: در هیچ کجای دنیا جشنواره، مسابقه دو نیست که در پایان یک نفر سرش را جلو بیاورد و بینی‌اش را از خط عبور دهد و اول شود! جشنواره محل دوستی و تبادل اندیشه و آراست، محل برخورد اندیشه‌ها و محل عرضه آخرین دستاوردها. از ۱۹۷۵ به این سو یعنی از ربع آخر قرن بیستم به این سو، امر فلسفی مورد توجه قرار گرفته در جهان و به تبع در هنر، دیدن دیگری و اعتراف به وجود دیگری‌ است؛ هدفی که از صلح و دوستی برمی‌خیزد، نه از جنگ. برای تحقق این امر، میدان‌های فرهنگی بهترین عرصه‌ برای رسیدن از جنگ و ستیز به گفتگو و برقراری دیالوگ هستند در نتیجه در جشنواره‌های بزرگ جهانی از کشورهای مختلف دعوت می‌شود تا یکدیگر را ببینند و به فرهنگ هم احترام بگذارند و این موجب تفاهم بیشترشان می شود نه این که با انتخاب نفر اول، دوم، سوم و الی‌آخر رقابت‌ها را تشدید و جنگ و جدل و به تبع کینه‌ورزی‌ها را بیشتر کنند.

وی در پایان صحبت‌هایش تصریح کرد: اما ظاهرا ما حاضر به درک این موضوع نیستیم چون تفکرمان جدلی و قبیله‌ای است و براساس رسیدن به تفاهم و درک یکدیگر پیش نمی‌رویم. جایزه غلط است و مسابقه هم غلط است. ما به جشنواره نمی‌رویم که بقیه را زمین بزنیم، ما در جشنواره شرکت می‌کنیم تا طرز تفکر و سطح خلاقیت‌مان را نشان دهیم و طرز تفکر و سطح خلاقیت دیگران را ببینیم و فرهنگ و هنر است که می‌تواند این نکته را به ما بیاموزد. مشکل این است که ما به جای دیدن دیگری به حذف او می‌اندیشیم و به جای آموختن، همچون گلادیاتورها به مصاف یکدیگر می‌رویم تا دیگری را از پا دربیاوریم.