برای ساخت فیلم نو باید اکتشاف کرد

کارگردان فیلم کوتاه «رامخانه» که در بخش تجربی سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران حضور دارد، درباره ویژگی تجربی این اثر، گفت: فیلم نوآور و جدید، هنر اکتشاف است. ناگفته پیداست که برای اکتشاف باید حفاری کنیم و من این حفاری و شخم زدن سینما را فیلم تجربی می‌دانم.

به گزارش روز یکشنبه سینما خراسان به نقل از ایرنا، احسان شادمانی درباره فیلم کوتاه تجربی خود با عنوان رامخانه، اظهار داشت: رامخانه، یازدهمین فیلم کوتاهی‌ است که ساخته‌ام. محل فیلمبرداری این فیلم ۱۰ دقیقه‌ای، در شهرک سینمایی غزالی تهران است. دیوارها، پنجره‌ها و محیط صرفا به عنوان یک پس‌زمینۀ رعب‌آور و به مثابه آسایشگاه اعصاب و روان استفاده شده‌اند. ما در پی یک ساختمان منطبق بر معماری دهه ۱۳۲۰ در تهران بودیم اما هرچه بود یا تبدیل به موزه شده بود یا از بین رفته بود.

وی ادامه داد: مدتی که مشغول نگارش پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد ادبیات‌ دراماتیک بودم، به واسطه قرابت موضوع کتاب‌ها و پژوهش‌های میشل‌فوکو با مفهوم تنبیه و انسان طرد شده بیشتر آشنا شدم. رامخانه حکایت پس‌افتاده‌ها، دورافتاده‌ها و مطرودها است. آن‌هایی که هستند اما باید به بهانه زندگی عادی به گوشه‌ای رانده شوند تا دیگران بتوانند ادامه دهند. این ایده آنقدر چنان به سرم هجوم آورد که فکر کردم چطور می‌شود که حتی یک پدر، به خاطر بیماری جنونِ پسرش، او را از کاشانۀ خود طرد کند؟

شادمانی درباره چالش‌هایی که به هنگام ساخت این اثر با آن‌ها مواجه بوده است، گفت: تهیه‌کننده فیلم خانم لیلا دوکوهکی مصائب بسیاری برای کسب مجوز محل فیلمبرداری و انتخاب عوامل داشت. فیلم با حداقل هزینه ساخته شد و اگر همراهی و مهربانی عوامل نبود این اثر ساخته نمی‌شد. این خیلی قابل تقدیر است که در مسیر ساخت یک اثر برخی همکاران و عوامل پذیرش و درک اثر هنری کم‌بودجه را داشته باشند و هر نوع فیلمی را به عنوان اثری تجاری تلقی نکنند.

وی درباره چگونگی انتخاب نام برای این اثر کوتاه گفت: می‌خواستم اسم فیلم را به نوعی بسازم، در انتخاب آن به دنبال جایی بودم که آدم‌ها را از غیراهلی یا شاید وحشی به رام و مطیع تبدیل می‌کند. در ادبیات‌نمایشی ایران از این دست عنوان‌ها داریم یکی از آن‌ها نمایشنامه «آرامسایشگاه» است که به نظرم انتخابی بی‌نظیر برای نشان دادن سایشِ آرامِ آدم‌ها در محیط آسایشگاه است. «رامخانه» هم اتود و پرداخت ما از مفهوم رام شدن در یک مکان است.

کارگردان فیلم کوتاه رامخانه درباره کار کردن در فضای نو و جدید (اکسپریمنتال) فیلم، گفت: این نوعی از سینما است که به آن دلبسته‌ام. می‌شود آن ‌را به «هنرفیلم نخبه» معنا کرد. بسیاری اوقات فیلم‌ها تجربه‌های تجربه‌شده هستند. یعنی از ریشه چیزی را به وجود نمی‌آورند، صرفا تصاویری قصه‌گو روی پرده می‌بینیم، اما فیلم اکسپریمنتال هنر اکتشاف است. ناگفته پیداست که برای اکتشاف باید حفاری کنیم من این حفاری و شخم زدن سینما را فیلم تجربی می‌دانم. چون باید راهی بسازی و سخت عبور کنی. احتمال گم‌شدن هم زیاد است. در ایجاد فرم رامخانه به دنبال راهی بودم که حرکت را از تصاویر بگیرد و اصلی‌ترین هویت سینما را مورد پرسش قرار دهد.

شادمانی درباره پذیرفته شدن جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به عنوان دروازه ورود به آکادمی اسکار (اسکار کوالیفاید)، گفت: احساسم این است که جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران برای فیلمسازان جوان و اساساً همۀ اقشار سینمای ایران مهم است و آنقدر در سال‌های گذشته کیفیت لازم را داشته که این اتفاق می‌توانست لااقل چندسال پیش بیافتد اما امروز هم باید آن‌را به فال نیک گرفت و مبارک دانست. تاییدیه اسکار برای جشنواره فیلم کوتاه تهران وظیفه همه ما را در قبال کیفیت و خلاقیت آثارمان بیشتر خواهد کرد.

سی‌وهشتمین جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران ۲۷ مهر تا ۲ آبان ۱۴۰۰ (۱۹ تا ۲۴ اکتبر ۲۰۲۱) برگزار می‌شود. این رویداد برای اولین‌بار در تاریخ سینمای ایران واجد شرایط تایید آکادمی اسکار شناخته و معرفی شده است.

نهال