چند روزی است که مسئولان شهرداری تهران از اولین «بسته حمایتی از گروه‌های تئاتری» رونمایی کرده‌اند؛ بسته‌ای که به سختی می‌توان نشانه‌های حمایت از هنرمندان و مخاطبان تئاتری را در آن رصد کرد! سینما خراسان- گروه هنر- فریبرز دارایی: دوشنبه ۱۱ فروردین خبری از سوی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران در رسانه‌ها منتشر شد […]
چند روزی است که مسئولان شهرداری تهران از اولین «بسته حمایتی از گروه‌های تئاتری» رونمایی کرده‌اند؛ بسته‌ای که به سختی می‌توان نشانه‌های حمایت از هنرمندان و مخاطبان تئاتری را در آن رصد کرد!
سینما خراسان- گروه هنر- فریبرز دارایی: دوشنبه ۱۱ فروردین خبری از سوی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران در رسانه‌ها منتشر شد که حسین عالم‌بخش مدیر هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران طی آن از اولین بسته حمایتی از هنرهای نمایشی توسط این سازمان خبر داد. وی از گروه‌های تئاتری که نمایش آن‌ها آماده اجرا بوده و یا با یک تمرین مختصر آماده اجرا می‌شود، دعوت کرده که با حضور در «پردیس تئاتر تهران» نمایش خود را جهت ضبط ویدئویی با سه دوربین اجرا کنند و پس از ضبط، اثر گروه‌های نمایشی در سایت نمایش‌نت بارگذاری شده و جهت فروش اینترنتی عرضه شود.
به گفته عالم‌بخش گروه‌ها هیچ هزینه‌ای برای اجاره سالن به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران پرداخت نخواهند کرد و بلک باکس‌ها به‌طور رایگان در اختیار آن‌ها قرار می‌گیرد. همچنین پردیس تئاتر تهران از محل فروش بلیت در فضای مجازی درصدی نخواهد گرفت و بخش عمده عواید حاصل از فروش این آثار به گروه‌ها می‌رسد و مقداری از آن نیز به سایت نمایش نت تعلق خواهد گرفت.
مدیر هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری همچنین با بیان اینکه در زمینه اطلاع‌رسانی نیز به گروه‌های نمایشی کمک می‌کند و از امکاناتی که در فضای مجازی دارد، برای تبلیغ این نمایش‌ها بهره می‌گیرد، اظهار امیدواری کرد این بسته حمایتی باعث شود فعالیت تئاتر در این روزها به کلی تعطیل نشود و با این روش ساعات فراغت مناسبی را برای هموطنان عزیزمان در منزل رقم بزنیم.
وی در پایان خبر نیز گفته بود: همه تدابیر بهداشتی از جمله ضدعفونی کردن محیط و تجهیزات به صورت رایگان توسط پردیس تئاتر تهران انجام می‌شود. این مرکز به این دلیل انتخاب شده که دارای بلک باکس‌های حرفه‌ای و مجهز است و به دلیل قرار نگرفتن در مرکز شهر، ترددها در آن بیشتر قابل کنترل است و درصد آلودگی آن در مقایسه با مرکز شهر بسیار پایین‌تر است.
این بسته واقعاً «حمایتی» است؟
این برنامه به عنوان «بسته حمایتی شهرداری تهران از گروه‌ها و مخاطبان تئاتری» در فضای رسانه‌ای مطرح شد اما چند نکته در خصوص این بسته حمایتی وجود دارد که نادیده گرفتن آن شاید اجحاف در حق هنرمندان تئاتر و مخاطبان و علاقه‌مندان به هنرهای نمایشی باشد.
ویروس کرونا مدتی است که نه تنها ایران بلکه اکثر کشورهای دنیا را درگیر خود کرده و در سال جاری میلادی باعث شده تا برای اولین بار بعد از چند دهه، در «روز جهانی تئاتر» تمامی سالن‌های تئاتری بزرگ و مطرح دنیا تعطیل باشند. در این شرایط کمپانی‌های مطرح تئاتری جهان در اقدامی قابل توجه و برای برقرار نگهداشتن ارتباط مخاطب با تئاتر، اقدام به پخش آنلاین فیلم اجراهای تئاتری برای مخاطبان آن هم به‌صورت رایگان کرده‌اند.
زیرا یکی از مهمترین نکاتی که توسط این کمپانی‌ها به آن توجه شده، بالا نگهداشتن روحیه مخاطبان و علاقه‌مندان به تئاتر در شرایطی است که مجبورند در قرنطینه‌های خانگی بمانند.
در این بین از سوی نهادهای سیاستگذار و اجرایی کشورهای مختلف صاحب تئاتر، راهکارهایی برای حمایت مالی از هنرمندان تئاتر که فعالیتشان به واسطه شیوع ویروس کرونا تعطیل شده، در نظر گرفته‌اند که این هنرمندان هم بتوانند همچون سایر اقشار جامعه در قرنطینه خانگی به سر ببرند و از طریق فضای مجازی فعالیت‌هایی را در جهت روحیه بخشی به مردم و مخاطبان در نظر بگیرند.
در شرایطی که همه تلاش می‌کنند شرایطی را فراهم کنند تا مردم آسیب‌دیده روحی از شیوع ویروس کرونا به صورت رایگان از فعالیت‌های هنری و امکان تماشای آن‌ها بهره‌مند باشد، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری در جهت خلاف رویکرد کلی که باید مدنظر باشد، عمل می‌کنداز نگاه مدیریت هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران اما «حمایت از تئاتر» به گونه‌ای دیگر مدنظر قرار گرفته است. در حالی که رئیس ستاد ملی مبارزه با کرونا به صورت مؤکد بر این نکته اشاره دارد که تمام نقاط تهران آلوده به ویروس کروناست و جابجایی در مناطق مختلف شهر به هر صورتی خطرناک است، مدیر هنرهای نمایشی شهرداری از گروه‌هایی که آثارشان آماده اجرا بوده دعوت می‌کند که به پردیس تئاتر تهران بروند و در آن مکان که از آلودگی کمتری نسبت به مرکز شهر برخوردار است، مدت زمانی اثر خود را تمرین و بعد برای ضبط ویدئویی اجرا کنند.
گروه‌هایی که از نیمه اول اسفند اجرای آثارشان که روی صحنه بود متوقف شد نیز اگر بخواهند برای اجرای مجدد خود را آماده کنند نیازمند چندین جلسه تمرین هستند چه برسد به گروه‌هایی که در نوبت اجرایی بودند و تمرین‌های کارشان نیز متوقف شده است.
از سوی دیگر اثر ضبط شده گروه‌ها در سامانه‌ای که مدیریت هنرهای نمایشی سازمان با آن قرارداد دارد قرار می‌گیرد تا مخاطبان و علاقه مندان به تئاتر با پرداخت هزینه فیلم اجراها را تماشا کنند؛ یعنی در شرایطی که همه تلاش می‌کنند شرایطی را فراهم کنند تا مردم آسیب‌دیده روحی از شیوع ویروس کرونا به صورت رایگان از فعالیت‌های هنری و امکان تماشای آن‌ها بهره‌مند باشد، سازمان فرهنگی و هنری شهرداری در جهت خلاف رویکرد کلی که باید مدنظر باشد، عمل می‌کند.
برخی از هنرمندانی و چهره‌های تئاتری که مؤسسات و آموزشگاه‌هایی خصوصی دارند و در این شرایط تأمین هزینه‌هایشان با مشکلی اساسی مواجه شده، برخلاف سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، به صورت رایگان فعالیت‌هایی را برای مخاطبان و علاقه‌مندان در نظر گرفته و انجام می‌دهند تا روحیه مردم و مخاطبان را حفظ کنند.
اما نکته بسیار مهم‌تر نیز که در این بسته حمایتی از سوی مدیریت هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران نادیده گرفته شده این است که تمرین یک اثر نمایشی دارای هزینه‌هایی است که در شرایط فعلی که تمامی راه‌های امرار معاش برای هنرمندان تئاتر تعطیل شده، تأمین این هزینه‌ها بسیار دشوار است.
شهرداری تهران بدون اینکه بخواهد حمایتی مالی از هنرمندان تئاتر داشته باشد تنها بسته‌ای را برای آن‌ها در نظر گرفته که طی آن به تمرین نمایش خود بپردازند و آن را ضبط کنند تا بعد روی سایتی بارگذاری شود و مخاطب بابت تماشای آن هزینه پرداخت کند و این مبالغ به دست گروه برسد.
تناقض شهرداری در حمایت از هنرمندان موسیقی و تئاتر!
سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که مدیریت مرکز هنرهای نمایشی دقیقاً چه حمایتی از هنرمندان تئاتر و مخاطبان و علاقه‌مندان به تئاتر انجام می‌دهد؟ با در نظر گرفتن بلک‌باکس‌هایی رایگان برای تمرین که با استاندارد ضدعفونی شده‌اند و از آلودگی مرکز تهران فاصله دارند و به خطر انداختن جان اعضای گروه‌های تئاتری؟ با فروش بلیت به مخاطبان و علاقه‌مندانی که آن‌ها هم در شرایط نامناسبی به سر می‌برند؟ با نادیده گرفتن مصوبات ستاد ملی مبارزه با ویروس کرونا مبنی‌بر تعطیل بودن فعالیت‌های گروهی در فضاهای بسته؟ با نادیده گرفتن اطلاعیه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی‌بر تعطیلی تمرین‌ها و اجراهای تئاتری تا بهبود شرایط؟ با نادیده گرفتن هزینه ایجاد کردن برای گروه‌های تئاتری که تمرین، رفت و آمدشان، دوخت لباس و ساخت دکور برایشان هزینه‌بر است؟
تناقض برخورد شهرداری نسبت به شاخه‌های مختلف هنری وقتی عیان‌تر می‌شود که این نهاد در عرصه موسیقی با پرداخت دستمزد به هنرمندان، اقدام به برگزاری کنسرت موسیقی آنلاین در برج میلاد و رایگان برای مخاطبان و علاقه‌مندان به موسیقی کرده است ولی برای تئاتر به هنرمندان و گروه‌ها نه تنها دستمزدی پرداخت نمی‌کند بلکه مخاطبان نیز باید برای تماشای آثار بلیت خریداری کنند.
امید است که مدیران و مسئولان نهادها و سازمان‌هایی که حمایت از فعالیت‌های فرهنگی و هنری از جمله وظایف‌شان است، در شرایط بحرانی فعلی به فکر حمایت‌های درست و واقعی از هنرمندان و مخاطبان تئاتری باشند و به سراغ بسته‌های حمایتی با شمایلی تبلیغاتی نروند.
Δ