خلاقیت حلقه مفقوده سینمای کودک است

سینما خراسان – گروه استانها: مادر دلسوز سینمای ایران، پوران درخشنده که اکثر فیلم هایش با چاشنی کودکان و نوجوانان آمیخته است، سالیان سال است که دغدغه کودکان را دارد و اکنون به عنوان یکی از مدرسان کارگاه های سومین المپیاد نوجوانان به اصفهان آمده تا قطره ای از دریای تجربه هایش را در اختیار کودکانی بگذارد که دوست دارند روزگاری به سینما راه پیدا کنند.

زنی که با فروتنی می خواهد تمام دغدغه‌هایش را با تمام محدودیت‌ها به روی پرده ببرد تا در پس تابوها سکوتی نباشد و آسیبها کمتر به دنیای کودکان و نوجوانان سرک بکشند.

به مناسبت برگزاری سومین المپیاد فیلمسازی در اصفهان، گفت و گویی داشتیم با کسی که معتقد است باید با کاری که دارد هم عاشقی کند و حواسش به مخاطب هم باشد.

خانم درخشنده، وجود این نوع المپیادهای فیلمسازی تا چه حد می‌تواند به استعدادیابی کودکانی که دوست دارند وارد سینما شوند کمک کند ؟

فرصتی که ایجاد شده است در نوع خودش خوب است، بچه ها می توانند با استادانی که در شهرشان هستند، آشنا شده وایده هایی که در ذهن دارند را با آنها در میان بگذارند؛ با این تفاسیر ما می‌توانیم ایده‌های خوب را به طرحی قابل دفاع برسانیم و این اتفاق خوبی است.

حلقه مفقوده ما در سینمای کودک، نبود خلاقیت در بیشتر فیلم ها است، با وجود چنین المپیادهایی بچه ها به شناختی از توانمندی های خودشان و خلاقیتی هایی که شناخته نشده دست می یابند.

به نظر من بچه ها باید رویاپردازی کنند و پروانه های خیالشان را پرواز دهند، متاسفانه سینمای کودک همواره مظلوم بوده و چندان به آن اهمیت داده نشده است.

با توجه به این المپیاد چقدر می توان به شکوفایی ایده ها کمک کرد؟

کسانی که در این المپیاد شرکت کرده‌اند، بعد از اینکه در گروه‌های مختلف دسته‌بندی شدند، با کمک اساتید، اصلاحات ساختاری و کیفی بر ایده آنها اعمال شده و از ایده و اجرا آنها استفاده می‌شود.

اضافه شدن بخش ایده به سومین المپیاد فیلمسازی نوجوانان کشور، فرصت طرح فیلمنامه برای نوجوانان را به وجود می آورد و آنها را به مسیر درستی هدایت می کند، البته نباید حمایتهای ما در حد این چند روز باشد و باید ادامه داشته باشد.

به نظر شما چرا فیلمسازان به سمت ساخت فیلم در سینمای کودک نمی روند؟

سینمای کودک همیشه مظلوم بوده و این موضوع شامل اکران هم شده است، فیلم کودک ستاره ندارد و بازیگران اصلی آن خود بچه ها هستند که بقیه باید به خاطر آنها بیایند، دوم اینکه سینما هم در اختیار این نوع فیلم ها قرار نمی گیرد.

در سینمای کودک و نوجوان محدودیت های بسیاری وجود دارد، شما چطور می توانید آنچه که تابو است را به شکل واضح و شفاف به روی پرده بیاورید؟

درست است، این تابوها وجود دارد اما مهم این است که چطور این مسائل به تصویر درآورده شود تا جلوی آن گرفته نشود و کمتر چاقوی سانسور بر گلوی آن بنشیند.

به هر حال اگر دغدغه من این است که این مسائل را بگویم باید راهی برای گفتنش پیدا کنم با توجه به اینکه ممکن است با محدودیت‌هایی روبرو باشم و با ممیزی‌هایی مواجه شوم، ولی به هر حال آنهایی که دغدغه دارند بالاخره تلاششان را می‌کنند و به نتیجه می‌رسند.

ما باید چند مورد را در نظر بگیریم اینکه یک بخش خود مردم هستند که گاهی قرار است چیزی را ببینند که حتی برای خودشان هم واگو نکرده اند، پس این مسئله مسئولیت کارگردان را چند برابر می کند، اینکه آستانه تحمل تماشاگر را ببیند و با زبان زیبایی مساله را مطرح کند، به هر حال هر تصویری را نمی شود منعکس کرد اما می شود با ابزارهایی که در سینما وجود دارد حرف زد، به عنوان مثال با فولو کردن صحنه ای که نمی توان آن را شفاف نشان داد یا با ری اکشن هایی که خیلی قوی تر از تصویر می تواند منظور را برساند.

در این زمینه من خودم به شخصه بارها و بارها آنچه که می خواهم در فیلم هایم نشان داده شود را می نویسم تا بتوانم به چیزی برسم که تاثیرگذار باشد و تصویر مگویی را بگویم که پس از اینکه مخاطب آن را می بیند به من بگوید شما محرم ما شدید. فیلمسازی از نظر من خیلی مقدس است و احترام به مخاطب باید در درجه اول قرار گیرد، به این خاطر که ما با تنها یک طیف مخاطب روبرو نیستیم.

در فیلم «هیس، دخترها فریاد نمی زنند» چگونه این موضوع را مدیریت کردید؟

در فیلم «هیس، دخترها فریاد نمی زنند» من با مخاطبان بسیاری روبرو بودم، کسانی که می گفتند اصلا نباید این موضوع مطرح شود، کسانی که حتی دخترانشان را با خودشان برای دیدن فیلم نیاوردند به این خاطر که هنوز در مورد این مسائل با او حرف نزده بودند و کسانی که بازتر فکر می کردند.

خوشحالم که در این فیلم خیلی از صحنه ها را کم کردم چون نمی خواستم از هیچ سمتی عکس العمل‌ها شدید باشد و نام تمام این ظرایف را می توانم عاشقی بگذارم.

اینها باید ها و نبایدهایی است که هر فیلم ساز باید انتخاب کند و به ما به ازای هر تصویری که در ذهن دارد یک المان داشته باشد، به عنوان مثال برای نشان دادن صحنه تعرض به دختر من تنها ۲۴ فریم که یک ثانیه شد را گرفتم، شادی که تبدیل به یک غم بزرگ می شود، بدون اینکه صورت مسئله را پاک کنم به شکل دیگری این موضوع سیاه و تاریک را تصویر کردم، معصومیتی را نشان دادم که به تاراج می رود و ما به ازای آن را نشان دادم.

با توجه به اینکه در اصفهان حضور پیدا کرده اید، آیا اصفهان با وجود پتانسیل های بالقوه ای که دارد می تواند میزبان خوبی برای جشنواره کودک باشد و به آنچه که هدف شما است برسیم؟

با حضورم در این چند روز در حوزه هنری اصفهان دریافتم که اصفهان تلاش خود را می‌کند که میزبان خوبی برای جشنواره باشد و به دلیل اینکه نگاه تمام کودکان ایران به جشنواره فیلم کودک و نوجوان است، اصفهان باید این فرصت را بزرگ ‌تر کند و گسترش دهد، ما استعدادهای غنی و خوبی در این شهر داریم و باید این پتانسیل های بالقوه را بالفعل کنیم.