منتقد سینما:

سیاست‌زدگی؛ آفت بزرگ جشنواره فیلم کن

عضو انجمن منتقدان و نویسندگان سینما با بیان آنکه مهمترین مولفه و وجه تمایز جشنواره فیلم کن با ۷۵ سال سابقه، تاکید این رویداد بر مولفه‌های هنر هفتم و فیلم‌های هنری جهان سینما است، تصریح کرد: غلتیدن نگاه این جشنواره از وجه هنری به سمت سیاست‌زدگی، اعتبار این رخداد را مخدوش می‌کند.

به گزارش روز چهارشنبه سینما خراسان به نقل از ایرنا، رضا منتظری منتقد و پژوهشگر سینما خاطرنشان کرد: جشنواره فیلم کن یکی از تنها جشنواره‌های سینمایی دنیا است که اغلب فیلم‌هایی که در این رخداد به اکران در می‌آیند، کمتر در دیگر جشنواره‌ها مورد توجه قرار می‌گیرند.

وی با بیان آنکه تاریخ نیز نشان داده که بسیاری از فیلم‌هایی که طی ادوار پیشین در این رخداد به نمایش درآمده‌اند؛ اغلب آثاری با رویکرد هنری بودند که توفیقی در گیشه نداشتند افزود: اغلب آثار حاضر در این جشنواره سینمایی فیلم‌هایی با رویکرد و مولفه‌های هنری هستند که هدف تولیدشان برای سرگرمی، فتح گیشه‌ها و آثاری مورد پسند عامه نیست.

این منتقد سینمایی ادامه داد: همین رویکرد باعث شده بود جشنواره فیلم کن؛ لقب معتبرترین جشنواره سینمایی جهان را به خود اختصاص دهد. چراکه جوایز این رویداد ارزش بسیار بالاتری نسبت به سایر جوایز جشنواره‌های بین‌المللی سینمایی دارد.

تغییر روش و منش جشنواره فیلم کن؛ از رویدادی هنری به جشنواه‌ای سیاسی

هر چه بر سابقه و سن این رویداد افزوده می‌شود، شاهدیم که آرام‌آرام جشنواره فیلم کن در حال تغییر دادن برخی از سیاست‌های خود؛ تغییر در منش و روش برگزاری‌اش است

منتظری با بیان آنکه نکته‌ای در این اواخر به چشم می‌آید آن است که هر چه بر سابقه و سن این رویداد افزوده می‌شود، شاهدیم که آرام‌آرام جشنواره فیلم کن در حال تغییر دادن برخی از سیاست‌های خود؛ تغییر در منش و روش برگزاری‌اش است تصریح کرد: همیشه معروف بود که جشنواره فیلم برلین سیاسی‌ترین جشنواره سینمایی دنیاست اما امروز که به هفتادوپنجمین دوره جشنواره فیلم کن نگاه می‌کنیم به وضوح در می‌یابیم که این رویداد، رویکردی سیاسی را پیشه برگزاری خود کرده است.

وی گفت: در اولین نگاه اگر بخواهیم ارزیابی کلی از جشنواره هفتادوپنجم فیلم کن داشته باشیم در همین چند روز ابتدایی اتفاقاتی در این رخداد سینمایی افتاده که بسیار عجیب و مورد توجه است. نخست این‌که در مراسم افتتاحیه جشنواره برخلاف رسوم و قوانینی که در منشور جشنواره‌های سینمایی و هنری جهان وجود داشته و دارد؛ شاهد دعوت از ولادیمیر زلینسکی رئیس‌جمهوری اوکراین بودیک که به ‌صورت برخی (آنلاین) و تصویری در این جشنواره حضور یافت و به بهانه موضوع جنگ و سینما درباره بلایی که جنگ با روسیه بر سر کشور و مردمانش آورده سخن گفت.

این منتقد سینمایی خاطرنشان کرد: خود این مسئله، رویکردی سیاسی است. واضح است که اگر جنگی بین روسیه و اوکراین درگرفته، این جنگ مسئله‌ای سیاسی است. این‌که یک طرف ماجرا (زلینسکی) روی خط جشنواره‌ای سینمایی بیاید و درباره مسائل سیاسی صحبت کند؛ این رویکرد؛ به جشنواره فیلم کن رویکرد سیاسی می‌دهد.

ابتلای جشنواره کن به بیماری تلخ و وصف ناپذیر

چگونه ممکن است جشنواره‌ فیلم کن که بنا دارد رویدادی تام و تمام هنری باشد میزبان چنین فیلمی با ساختار فوق‌العاده سطحی، دم‌دستی، با شعارهای گل درشت و تند علیه ایران و ایرانی باشد

منتظری در ادامه با ذکر مثال دیگری به فیلم «عنکبوت مقدس» که فیلمی ایرانی است که در بخش مسابقه جشواره هفتادوپنجم کن حضور دارد اشاره کرد و گفت: فیلم‌های ایرانی امسال در جشنواره کن حضور پُر شماری دارند. همانطور که داور ایرانی در جشنواره داریم و می‌توان گفت جشنواره فیلم کن امسال به جشنواره ایرانی‌ها بدل شده است. علاوه‌بر دست‌اندرکاران دولتی و پخش‌کنندگان آثار سینمایی که در بازار جهانی فیلم کن حضور دارند؛ بسیاری از تهیه‌کنندگان، منتقدان و خبرنگاران از ایران در دوره هفتادوپنجم جشنواره فیلم کن حضور پیدا کرده‌اند.

وی با اشاره به آنکه فیلم عنکبوت مقدس به کارگردانی علی عباسی روز یکشنبه (دوم خرداد برابر با ۲۲ ماه می) به نمایش درآمد و رونمایی شد ادامه داد: در سانس رونمایی در گرند تئاتر لومیر فیلم را دیدم. نکته‌ای که عجیب به‌نظر می‌آید متوجه این نکته است که شاهد بودیم که فیلمی سیاسی که اتفاقاً در آن از مولفه‌های هنر سینمای کمترین نشان را داشت در بخش اصلی جشنواره کن به نمایش درآمد و در کمال تعجب با تشویق فراوان و به قول معروف با جیغ و دست و هورا هم همراه شد.

این فعال رسانه‌ای تصریح کرد: با دیدن این تصاویر و در قامت فعالی رسانه‌ای بسیار تعجب کردم و با خود گفتم چگونه ممکن است جشنواره‌ فیلم کن که بنا دارد رویدادی تام و تمام هنری باشد میزبان چنین فیلمی با ساختار فوق‌العاده سطحی، دم‌دستی، با شعارهای گل درشت و تند علیه ایران و ایرانی باشد. فیلمی که تنها هدفش ارائه تصویری مخدوش و تخریب‌گر از جامعه ایران اسلامی را نشان می‌دهد. همه اینها بازتاب تلخی وصف ناشدنی است که این جشنواره را به خود مبتلا کرده است.

امیدوارم جشنواره فیلم کن اعتبارش را با نگاه سیاست‌زده مخدوش نکند

با اعتبار و سابقه‌ای که جشنواره فیلم کن دارد حیف است تا خود را اسیر سیاست‌زدگی حتی در نوع و اهداء جوایز اصلی کند

منتظری با بیان آنکه بعد چنین شروع سطحی و دور از انتظاری از جشنواره‌ای با سابقه ۷۵ ساله؛ در انتظارم تا ببینم رویکرد این رخداد سینمایی در اختتامیه چگونه خواهد بود. چرا که شنیده می‌شود و بسیاری نیز معتقدند خانم زهرا امیرابراهیمی، بازیگری که سال‌ها قبل به دلایلی ممنوع کار شد و به فرانسه مهاجرت کرد؛ حالا که بار دیگر به واسطه این اثر بازگشتی به دنیای سینما داشته از یک سو با حضور در فیلم عنکبوت مقدس و از سویی دیگر به دلیل وجود اصغر فرهادی در هیات داوران این دوره جشنواره فیلم کن شانس بالایی برای گرفتن نخل دارد.

وی با تاکید بر آنکه اگر چنین اتفاقی بیافتد رویکرد سیاسی جشنواره بیش‌از پیش خود را نشان می‌دهد تصریح کرد: امیدوارم شاهد چنین اتفاقی نباشیم. منظورم از این امیدواری آن نیست که چنین جایزه ای داده نشود؛ بلکه معتقدم این دست از جوایز باید به حق و مبتنی بر مولفه‌های سینمایی و هنری باید به برگزیدگان اهدا شود. امیدوارم جشنواره‌ای که لقب معتبرترین جشنواره سینمایی جهان را یدک می‌کشد اسیر سیاست‌زدگی نشود.

این منتقد سینمایی با یادآوری آنکه با اعتبار و سابقه‌ای که جشنواره فیلم کن دارد حیف است تا خود را اسیر سیاست‌زدگی حتی در نوع و اهداء جوایز اصلی کند خاطرنشان کرد: البته هنوز فیلم‌های دیگر را ندیده‌ایم. به ویژه منتظر هستم تا فیلم «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی را ببینم. این اثر روز چهارشتنبه (۴ خرداد برابر با ۲۵ می) ساعت ۱۷:۳۰ به وقت ایران رونمایی و اکران می‌شود. باید دید که این فیلم چه محتوا و کیفیتی دارد. شنیده‌ها حاکی از آن است که فیلم جدید سعید روستایی درباره تحریم‌های ایران است و گویا نگاه نقادانه و تندی را در متن و بطن خود نمایندگی می‌کند.

نهال