سیاست گذاری در زمینه «اکران آنلاین» نیازمند تبیین فرصت و تهدیدهای آن است

معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی می گوید: در عرصه اکران آنلاین مدیران سکوهای نمایشی سایه نظارت دستگاه دیگری را بالای سر خود می‌بینند که به موجب حکم آن ممکن است فیلمی به رغم داشتن پروانه نمایش از دولت، از اکران آنلاین بازبماند و یا برای اصلاح و ممیزی مجدد، موقتاً پایین کشیده شود!سعید رجبی‌فروتن معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی درباره حمایت سازمان سینمایی از اکران آنلاین می‌گوید: سردی و گرمی بازار اکران آنلاین در گروی تمایل صاحبان فیلم و اطمینان آنها از بازگشت سرمایه و کمی تا قسمتی سود در این مسیر است. در اینکه پلتفرم‌ها و مخاطبان سینمای ایران در روزهای تعطیلی سینماها و یکنواختی سریال‌های تلویزیونی عطش و تقاضای زیادی برای فیلم سینمایی ایرانی دارند، تردیدی نیست. تجربه تلخ ۱۴ ماه گذشته و شلتاق ویروس جهنده کرونا نشان داد که احساس عدم امنیتی که در وجود مردم ریشه دوانده است، مانع از آن می‌شود که سینماها ولو در شرایط زرد و نارنجی پذیرای تماشاگران زیادی باشند. به این خاطر تنها گزینه پیش روی تهیه‌کنندگان استفاده از ظرفیت اکران نیم بند آنلاین و تن دادن به ریسک و مخاطرات آن است.

رجبی‌فروتن: در عرصه اکران آنلاین مدیران سکوهای نمایشی سایه نظارت دستگاه دیگری را بالای سر خود می‌بینند که به موجب حکم آن ممکن است فیلمی به رغم داشتن پروانه نمایش از دولت، از اکران آنلاین بازبماند و یا برای اصلاح و ممیزی مجدد، موقتاً پایین کشیده شود! وی تأکید دارد: اولویت‌های حمایتی سازمان با بودجه و اعتبارات محدودی که دارد، حمایت از زنجیره سینماهای کشور و ترغیب تهیه‌کنندگان به اکران فیلم‌هایشان در دورانی است که با پیک کرونا مواجه نیستیم. مراجعی که فقط به نظارت انحصاری بر فضای مجازی می‌اندیشند، باید به مرور دریابند که نظارت بدون حمایت، کارآیی لازم را ندارد.رجبی‌فروتن معتقد است: از سوی دیگر گره موجود در اکران آنلاین اگر با تشکیل نهادهایی مثل شورای اکران آنلاین بازشدنی بود تا حالا این اتفاق افتاده بود. در سینما شورای صنفی نمایش تابع و مجری نظامنامه‌ای است که هر ساله با مشارکت دولت ویرایش و بروزرسانی می‌شود و همه عوامل موثر در آن از طریق تشکل‌های صنفی مربوط و اهرم‌های در اختیار دولت، سامان می‌یابند. به این خاطر شورای صنفی نمایش به نمایندگی از صنوف و دولت به خوبی نقش تنظیم‌گری خود را ایفا می‌کند.

وی ادامه می‌دهد: در اکران آنلاین آرایش نیروها به گونه دیگری است. سازمان سینمایی شاید بتواند در همراهی با تهیه کنندگان سینمای ایران در پی ایجاد شرایط و مناسبات عادلانه‌ای در این زمینه باشد اما از دیگر سو رسانه‌های برخط نمایش فیلم و سریال مجوز فعالیت خود را از دستگاه دیگری گرفته و تن به نظارت آن داده‌اند. در عرصه اکران آنلاین مدیران سکوهای نمایشی سایه نظارت دستگاه دیگری را بالای سر خود می‌بینند که به موجب حکم آن ممکن است فیلمی به رغم داشتن پروانه نمایش از دولت، از اکران آنلاین بازبماند و یا برای اصلاح و ممیزی مجدد، موقتاً پایین کشیده شود!رجبی‌فروتن تأکید می‌کند: سیاست گذاری در این زمینه نیازمند گذشت زمان و تبیین فرصت و تهدیدهای آن از سوی ذی‌نفعان در آینده است. بدیهی است در این فاصله هر قدر در فرایندی کاملاً طبیعی مدل رفتاری و قواعد و توافق‌های طرفینی را خلق کنند و به آن پایبندی نشان دهند، زمینه برای نهادینه شدن این پدیده و استمرار و پویایی آن فراهم خواهد شد.رجبی‌فروتن درباره گلایه برخی فیلمسازان نسبت به وجود انحصار در حوزه «اکران آنلاین» به این توضیح بسنده می‌کند: ظاهراً بیش از یکصد رسانه برخط مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند و محدودیتی برای فعالیت سایر پلتفرم‌ها به شرط سرمایه و معونه لازم وجود ندارد.وی تأکید دارد: پیشتازی چند پلتفرم در این زمینه الزاماً به معنی ایجاد انحصار نیست چه اگر غیر از این بود مرکز ملی رقابت به شکایات رسیدگی می‌کرد.

رجبی‌فروتن درباره درآمد حاصل از اکران آنلاین برای صاحبان آثار می‌گوید: درصد تسهیم و برداشت از درآمد فروش در حد متعارفی بین تهیه کنندگان و سکوهای نمایش دهنده تعریف شده است. به نظرم فیلم‌هایی که اصولاً برای پرده بزرگ جذابیت‌های لازم را ندارند و صاحبان آن‌ها در شرایط عادی هم پاسخ دلگرم‌کننده‌ای از گیشه‌ها دریافت نمی‌کردند، باید قدر فرصت دیده شدن در اکران آنلاین را بدانند و با آگاهی از اینکه آیتم هزینه‌هایی که دفاتر پخش برای آنها فاکتور می‌کرد، دیگر عملاً وجود ندارد. منظورم سهم سینمادار، تبلیغات، عوارض و مالیات است. این عده باید دلخوش به سهم هفتاد درصدی از بازاری شوند که مشتریان آن به دنبال تنوع هستند و در دوران تعطیلی سینماها همه نیاز بصری آنها را تلویزیون نمی‌تواند تامین کند./مهر