فریدون جیرانی:بازیگرانی که نپذیرفتند در”قرمز”بازی کنند

فریدون جیرانی گفت:خسرو شکیبایی، ابوالفضل پورعرب، پارسا پیروزفر و لعیا زنگنه قبول نکردند در “قرمز” بازی کنند .وی به مناسبت زادروز ۶۹ سالگی‌اش، گفت‌وگویی در موزه سینما داشت که بخش‌های مهم آن در ادامه می‌آید :

اولین فیلم هشت‌میلیمتری من در سال ۱۳۵۰ “بیژن و خیال و کفش” نام داشت که با دوربین “داریوش ارجمند” با فیلم‌برداری “مهرداد تدین” و بازی “بیژن امکانیان” ساختم و از سال ۵۳ شروع به نوشتن فیلمنامه برای سینمای حرفه‌ای کردم. یادم می‌آید به ارباب جمشید دفتر “ساموئل خاچیکیان” رفتم تا فیلم‌نامه‌ام را به او بدهم.ساموئل نبود و مرحوم “امیر قویدل” در دفتر بود که فکر می‌کنم برای ساخت فیلم آماده می‌شدند.دقیق یادم می‌آید که از من پرسید می‌دونی چه جوری فیلمنامه بنویسی؟ و سپس گفت فیلم‌نامه‌اش (مرگ در باران) را بیاورند تا من ببینم که به چه شکلی فیلمنامه می‌نویسند و من آن‌موقع مثل بسیاری از جوان‌ها فکر می‌کردم خیلی بیشتر از قویدل می‌دانم و در نهایت هم نتوانستم “ساموئل خاچیکیان” را ببینم.

سال ۷۵ به پیشنهاد “غلامرضا موسوی” بعد از شکست فیلم اولم (صعود) تصمیم گرفتم فیلم بسازم و آن زمان برای فیلمنامه تصویب شده “مدیرعامل” پروانه ساخت گرفته بودم.ابتدا تصمیم داشتم یک فیلم کمدی رمانتیک بسازم اما تغییر فضای سیاسی – فرهنگی کشور باعث شد فیلمنامه “قرمز” را بنویسم که در ابتدا اسم آن “عاشقم من” بود. برای نقش اول “قرمز” می‌خواستم زنده‌یاد “خسرو شکیبایی” را بیاورم اما به دلیل این که فیلم اولم شکست خورده بود، او نیامد.به سراغ “ابوالفضل پورعرب” رفتم اما او با خشونت مرد داخل فیلم مخالف بود و می‌خواست فیلمنامه تغییر پیدا کند درحالی‌که ما نمی‌خواستیم آن را تغییر دهیم.”پارسا پیروزفر” هم درباره نقش فکر کرد و نیامد.”لعیا زنگنه” هم که با سریال “در پناه تو” معروف شده بود نیز فیلمنامه را خواند و بازی نکرد.سرانجام “غلامرضا موسوی” قبول کرد از بازیگران جوان استفاده کنیم.

قبل از فیلم”قرمز”،فیلم “غریبانه” ساخته شده بود که فیلمنامه آن را من نوشته بودم و “هدیه تهرانی” در آن فیلم بازی کرده بود و من نسخه مونتاژ شده این فیلم را در میز موویلا دیده بودم.آقای نعیمی فیلمنامه “قرمز” را به “هدیه تهرانی” داده بود و او خوانده بود و روزی که قرار بود من قرارداد ببندم “هدیه تهرانی” به دفتر ما آمد و بازیگر نقش اول فیلم شد و بدین ترتیب مسیر فیلم عوض شد و “محمدرضا فروتن” نیز نقش اول مرد فیلم شد.به اعتقاد من “داریوش مهرجویی” نخستین فیلمسازی است که به استقبال اصلاحات رفته است و قبل از اینکه اصلاحات شکل بگیرد ۲ فیلم مهم و تاریخ‌ساز “سارا” و “لیلا” را ساخته بود.این ۲ فیلم مقدمه سینمایی هستند که از سال ۷۷ راه افتاد که قهرمانان زن آمدند و خواستار هویت دیگری برای زنان شدند.به اعتقاد من ۳ فیلم “هامون”، “سارا” و “لیلا” شاهکارهای سینمای ایران هستند و مهرجویی فیلمسازی است که میزانسن و سینما را خوب می‌شناسد.

۳ بار پیشنهاد بازیگری داشتم.زنده‌یاد “عباس کیارستمی” به یک کارگردان جوان گفته بود که به من برای ایفای یک نقش در فیلم زنگ بزند و من ۲ ماه درباره آن فکر کردم اما از بازی پشیمان شدم و به جای من “امید روحانی” برای ایفای نقش رفت.