مارش موسوم به «۲۱ حمزه» یکی از مهم‌ترین نمادهای پیروزی رزمندگان اسلام در دوران دفاع مقدس و در عملیات‌های مختلف بود؛ اما این مارش را چه کسی نوشت و چگونه در حافظه جمعی ایرانیان ماندگار شد؟ دریافت ۹ MB به گزارش سینما خراسان، مارش موسوم به «۲۱ حمزه» با نام اصلی «مارش شهریار» ساخته علی […]
مارش موسوم به «۲۱ حمزه» یکی از مهم‌ترین نمادهای پیروزی رزمندگان اسلام در دوران دفاع مقدس و در عملیات‌های مختلف بود؛ اما این مارش را چه کسی نوشت و چگونه در حافظه جمعی ایرانیان ماندگار شد؟
به گزارش سینما خراسان، مارش موسوم به «۲۱ حمزه» با نام اصلی «مارش شهریار» ساخته علی اکبر دلبری هنرمند ساکن انگلستان یکی از مهم‌ترین نمادهای پیروزی رزمندگان دوران دفاع مقدس در عملیات‌های مختلف بود که با صدای محمود کریمی علویجه با نوای همیشگی و لحن به یاد ماندنی «شنوندگان عزیز توجه فرمایید… شنوندگان عزیز توجه فرمایید» تبدیل به یکی ماندگارترین آثار موسیقایی پس از انقلاب شد.
سید وحید حسینی پژوهشگر و کارگردان مستند تحسین‌شده «بزم رزم» درباره این موسیقی چنین روایت می‌کند: «این صدای مارش پیروزی است. مهم‌ترین نماد جنگ که هنوز مارش آغازینش ذهن را به آن روزها (دوران دفاع مقدس) می‌برد. حتی برای آنهایی که نبودند. این موسیقی همواره پیام ظفر می‌داد. اما از نام و نشانش خبری نبود.»
حمیدرضا خزایی مدیر «رادیو جبهه» در دوران دفاع مقدس درباره استفاده ناگهانی از این قطعه گمنام برای اعلان پیروزی‌ها گفته است: «این مارش روزهای اول جنگ به دست ما نرسید بلکه مدت‌ها از جنگ گذشته بود که همکاران ما در آرشیو رادیو اهواز این مارش را برای ما ارسال کردند. این مارش مربوط به رژه ارتش قبل از پیروزی انقلاب بود که پس از انقلاب در تمام روزهای عملیات از آن استفاده می‌کردیم منتها چون مربوط به دوران قبلی بود اسمش را «مارش حمله» گذاشته بودیم.»
آنگونه که جستجوهای پژوهشگر و کارگردان نشان می‌دهد قطعه پس از پیروزی انقلاب به نام «نت مارش ۲۱ حمزه» با نام نُت «سرود وحدت» در بین نوازندگان دسته‌های موزیک نظام دست به دست می‌شده است.
اما نت قدیمی این مارش که از دانشگاه افسری امام علی(ع) به دست آمد، ارمغان تازه‌ای با خود داشت. اینکه نام اصلی نت که روی آن با ماژیک سبز خط خطی شده بود مارش «شهریار» نام داشت. قطعه‌ای که در جشن‌های شاهنشاهی و مارش‌های نظامی محمدرضا پهلوی به مناسبت‌های مختلف بارها و بارها اجرا شده بود.
علی اکبر دلبری سازنده مارش «شهریار» که اکنون در انگلستان حضور دارد در سال ۱۳۱۶ وارد ارتش شده و پس از آن نیز به عنوان ریس موزیک مشغول به کار شد. او در سال ۱۳۳۳ بود که مارش «شهریار» را ساخت و به گفته خودش این قطعه تبدیل به مارش رسمی ژاندارمری شد.
جالب اینکه وی در گفتگوی تلفنی با کارگردان بزم رزم بر این نکته تاکید کرده که وقتی این مارش برای خبر اعلام فتح خرمشهر پخش شد او به خود می‌بالیده که با ساخت یک اثر برای وطنش قدمی برداشته و وقتی این اثر را شنیده اشک از چشمانش سرازیر شده است.
به هر ترتیب مارش «شهریار» یا «۲۱ حمزه» یا «حمله» یا «پیروزی» بخشی از هویت موسیقایی نسلی است که در سال‌های جنگ شاید هر روز شنونده نوعی از موسیقی بودند که برایش دربرگیرنده انواع و اقسام آلام رونی بود که ممکن بود که در روح و ذهن هر شنونده‌ای تاثیر جداگانه‌ای داشته باشد.
اتفاقاً همین تناقض ذهنی است که یک مارش نظامی ۶۸ ساله که ساز ایرانی هم در ترکیب سازی و موسیقایی آن نیست این چنین تبدیل به یک خاطره موسیقایی ماندگار با همه پیچیدگی هایش برای همه ایرانیان کرده است.
Δ