هوشنگ گلمکانی و عباس یاری که در کنار مرحوم مسعود مهرابی از سال ۶۱ تا امروز مجله فیلم را با موفقیت اداره و به طور منظم منتشر کرده بودند اعلام کردند که فعالیت‌شان در این مجله سینمایی به پایان رسیده است. در متن منتشر شده در صفحه عباس یاری آمده:«حالا پانصد و هشتاد و یکمین […]
هوشنگ گلمکانی و عباس یاری که در کنار مرحوم مسعود مهرابی از سال ۶۱ تا امروز مجله فیلم را با موفقیت اداره و به طور منظم منتشر کرده بودند اعلام کردند که فعالیت‌شان در این مجله سینمایی به پایان رسیده است. در متن منتشر شده در صفحه عباس یاری آمده:«حالا پانصد و هشتاد و یکمین شمارهٔ ما این بار با یک تاخیر شش روزه، اما به«سلامت» منتشر شده است. آرزو می‌کنم این کشتی با پیاده شدنِ اجباریِ بنیانگذارانش توسط پویا مهرابی، مدیر تازهٔ مجله فیلم که وارث امتیاز پدر شده، با همان سلامت، به راهش ادامه دهد» بر اساس متن منتشر شده به نظر می‌رسد اختلافات هوشنگ گلمکانی و عباس یاری با فرزند مسعود مهرابی عامل این جدایی بوده است. اما این اختلافات در زمان حیات مسعود مهرابی هم وجود داشته که نشانه‌اش انتشار دو کامنت از مسعود مهرابی علیه هوشنگ گلمکانی در هفته‌های آخر حیاتش و درخواست مجوز هوشنگ گلمکانی برای یک ماهنامه سینمایی بعد از درگذشت مسعود مهرابی بوده است.شنیده می‌شود هوشنگ گلمکانی و عباس یاری مجوز یک نشریه سینمایی جدید را گرفته‌اند و فرزند مسعود مهرابی هم با تغییراتی قصد ادامه انتشار مجله فیلم را دارد تا این مجله باقدمت سینمایی در آستانه چهلمین سال انتشارش وارد بحرانی‌ترین دورانش شود.در روزهای ابتدایی اسفند ماه آخرین سال دهه نود شمسی، شماره ۵۸۱ مجله فیلم با تیتر “عسل تلخ” منتشر شد. این شماره از مجله فیلم هرچند که به گفته دبیر تحریریه‌اش به “سلامت” منتشر شد اما آخرین نقطه همکاری دو تن از بنیان‌گذاران قدیمی‌ترین مجله سینمایی کشور هم بود؛ عباس یاری و هوشنگ گلمکانی.عباس یاری دبیر تحریریه ماهنامه فیلم و یکی از بنیان‌گذاران این مجله در یک پست اینستاگرامی با “تمام دوستانِ نویسنده و همکاران اداری و فنی مجله فیلم” خداحافظی کرد. در خبر خداحافظی عباس یاری نام هوشنگ گلمکانی، یکی دیگر از بنیان‌گذاران مجله فیلم هم دیده می‌شود.اعلام پایان همکاری دو چهره سرشناس مجله فیلم با این نشریه قدیمی ایران، شش ماه پس از درگذشت مسعود مهرابی مدیر مسئول این ماهنامه سینمایی بر شایعاتی مبنی بر احتمال تعطیلی مجله فیلم دامن زده است. شایعاتی که پیشتر به دلیل مشکلات عمدتا مالی هم به گوش رسیده بود اما در قریب به چهل سال گذشته مانع انتشار این ماهنامه سینمایی نشد.
مجله فیلم؛ از انتشار زیر موشک‌باران تا نقد رو در رو در تلویزیون‌های اینترنتی
در سال ۱۳۶۱ نشریه‌ای با نام “سینما در ویدئو” شروع به کار کرد و یک سال بعد به “ماهنامه سینمایی فیلم” یا آن طور که مشهور است «مجله فیلم» تغییر نام داد. هسته اصلی گردانندگان این مجله سه نفر بودند مسعود مهرابی، هوشنگ گلمکانی و عباس یاری. کسانی که در حقیقت بنیان‌گذاران این مجله هم بودند.چندی پیش و در سی‌وهشتمین سال انتشار ماهنامه فیلم، مسعود مهرابی، هوشنگ گلمکانی و عباس یاری در یادداشت کوتاهی با اشاره به این که نشریات انگشت‌شماری در تاریخ مطبوعات ایران عمری طولانی‌تر از ماهنامه “فیلم” داشته‌‌اند، بر مشخصه بارز ماهنامه فیلم تاکید کردند که به گفته آنها وجه تمایز مجله فیلم با تمام نشریات پرسابقه است: پیوستگی در انتشار و ثبات مدیریت.در یادداشت بنیان‌گذاران مجله فیلم آمده بود که در میان نشریه‌های سینمایی تاریخ مطبوعات ایران، ماهنامه “فیلم” ۱۳ سال است رکورد پردوام‌ترین نشریه پیش از خود یعنی هفته‌نامه “ستاره سینما” را که ۲۵ سال منتشر می‌شد، شکسته است؛ هفته‌نامه‌ای که ۱۷ بار سردبیر و چندین بار ناشر عوض کرد و بارها در طول انتشارش دچار وقفه‌های طولانی مدت شد.مسعود مهرابی، هوشنگ گلمکانی و عباس یاری ارکان اصلی تداوم و پیوستگی انتشار “پرخواننده‌ترین مجله سینمایی ایران” بودند؛ افرادی که به گفته خودشان “بیشتر ساعت‌های بیداری عمرشان” را صرف انتشار این مجله کرده و هیچ “هدف و سودای” دیگری جز انتشار مجله فیلم در سر نداشته‌‌اند. مسعود مهرابی مدیرمسئول بود، عباس یاری، دبیر تحریریه و هوشنگ گلمکانی سردبیر ماهنامه.در تمام سال‌های پرفراز و نشیب انتشار مجله فیلم، حرف و حدیث‌هایی درباره اختلاف نظرها بین سه نفر شنیده می‌شد. برخی گفته‌های خود آنها نیز بر این حرف و حدیث‌ها مهر تایید می‌زد با این وجود تاکید مدام بنیان‌گذاران این مجله بر اهمیت پیوستگی انتشار باعث شده بود تا خللی در قرار هرماه گردانندگان مجله با باخوانندگان پیش نیاید.نه تنها برخی اختلاف‌نظرها بلکه شرایط ویژه ایران در سال‌های جنگ و دوران بی‌رونقی سینما در ایران هم باعث نشد که انتشار مجله فیلم متوقف شود. به قول عباس یاری “دوره‌های هولناکی مثل جنگ و موشک و بمب و تحریم بخشی از تهیه‌کنندگان و بی‌کاغذی و بی‌پولی”در سال‌هایی که غالب فعالیت‌های فرهنگی ایران زیر سایه جنگ و سیاست صدایی در نشریات کشور نداشتند، این مجله فیلم بود که در روزهای زمستانی جشنواره فیلم هیجان رسانه‌ای را در میان علاقه‌مندان برمی‌انگیخت و دیدن یک جلد از شماره ویژه جشنواره در دستان “فیلم‌بین‌های” منتظر در صف سینماها عادی بود.در چند سال اخیر اما مجله فیلم فقط در هیئت کاغذهای کاهی و مقالات بلند و کوتاه در میان شهروندان ایرانی حاضر نشده است؛ سال ۱۳۹۷ بود که “ماهنامه سینمایی فیلم” برنامه‌ای اینترنتی تولید کرد که در بخشی از قسمت‌های آن هوشنگ گلمکانی و در قسمت‌های دیگر عباس یاری با برخی بازیگران و سینماگران به بحث و گفتگو می‌نشستند. برنامه‌ای با نام “مجله فیلم”بنیان‌گذاران مجله فیلم که تا پیش از این کم‌تر به چهره شناخته می‌شدند و روی کاغذ نام آشناتری داشتند در آخرین سال‌های دهه ۹۰ شمسی گویی به این فکر افتاده بودند که باید راهی جز کاغذ و کلمه برای برقراری ارتباط با مخاطبانشان پیدا کنند؛ پس نام و نشان مجله را بر یک برنامه اینترنتی گذاشتند و مهمانان بسیاری را برای گفتگو به برنامه دعوت کردند؛ از چهره‌های قدیمی و معروف مثل مسعود کیمیایی تا بازیگران تازه به شهرت رسیده مثل بهرام افشاری. گفت‌وگوهایی که پیشتر تنها بر کاغذ می‌آمد و در مجله منتشر می‌شد حالا به تصویر درآمده بود با این حال قرار هرماه مجله فیلم با دکان‌های روزنامه‌فروشی هنوز پابرجا بود و مستمر.عهدی که برای گردانندگان مجله آنقدر مهم بوده که دبیر تحریریه ماهنامه در متن خداحافظی‌اش به تاخیر «شش روزه» در انتشار شماره ۵۸۱ اشاره می‌کند. اشاره‌ای که انگار استعاره‌ای از نفس‌های خسته مجله‌ای‌ست که قریب چهل‌سال است اول هرماه جایش در دکه‌های روزنامه‌فروشی یک مملکت، محفوظ است.
اسفند؛ آخرین ماه سی‌وهشت سال زندگی با مجله فیلم
انتشار خبر پایان همکاری عباس یاری و هوشنگ گلمکانی با مجله فیلم و خالی شدن صحنه مدیریت نشریه از ارکان اصلی خود احتمال تعطیلی ماهنامه سینمایی فیلم را زیاد کرده است.درگذشت مسعود مهرابی در شهریورماه امسال، شوکی ناگهان به جامعه سینمایی ایران وارد کرد؛ کسی که نه تنها نقش مهمی در ماندگاری و تداوم انتشار ماهنامه فیلم داشت بلکه پژوهش‌های او درباب تاریخ سینمای ایران نیز آثار مهمی در تاریخ‌نگاری سینما ایران به حساب می‌آیند.هوشنگ گلمکانی در روز خاکسپاری مسعود مهرابی اطمینان داده بود که «تداوم انتشار مجله فیلم که هدف جدی و مهمی است باید ادامه پیدا کند.» عباس یاری هم در همان مراسم گفته بود که «ما به مسعود قول می‌دهیم که خانه ما مجله فیلم خواهد بود و نمی‌گذاریم چراغ مجله خاموش شود»با این‌حال شش ماه پس از درگذشت مسعود مهرابی، به نظر می‌رسد با خداحافظی دو ضلع باقی‌مانده از «مثلث» بنیان‌گذاران ماهنامه فیلم قول و قرار برای ادامه انتشار نشریه به سرانجام نرسیده است.عباس یاری در بخشی از نامه خداحافظی‌اش با مجله فیلم نوشته «آرزو می‌کنم این کشتی با پیاده شدنِ اجباریِ بنیانگذارانش توسط پویا مهرابی، مدیر تازه مجله فیلم که وارث امتیاز پدر شده، با همان سلامت، به راهش ادامه دهد.جملاتی که به این برآورد دامن زده که دلیل اصلی ناممکن شدن تعهد به قول و قرار و ادامه راه «کشتی» اختلافاتی‌ست که پویا مهرابی، فرزند مسعود مهرابی با یاران قدیمی پدرش پیدا کرده است.پس از درگذشت مسعود مهرابی و به حکم قانون فرزند وی یعنی پویا مهرابی صاحب امتیاز مجله فیلم شد. اتفاقی که ظاهرا دلیل اصلی پیاده شدن هوشنگ گلمکانی و عباس یاری از کشتی مجله فیلم هم هست.برخی می‌گویند به ارث رسیدن امتیاز یک مجله به بازماندگان «صاحب امتیاز و مدیرمسئول» به معنای تایید توان مدیریتی «وارث» نیست و همین نگرانی‌ها را درباره ادامه نشر قدیمی‌ترین مجله سینمایی ایران بیشتر کرده است.بااین‌حال به نظر می‌رسد که تغییرات گسترده در ساختار مدیریت مجله فیلم به وجود آمده و آینده این نشریه قدیمی هرچه باشد، دیگر نشانی از بنیان‌گذاران خود نخواهد داشت.آن طور که عباس یاری می‌گوید او و هوشنگ گلمکانی به «اجبار» از ادامه مسیر همکاری با مجله فیلم بازمانده‌اند و صاحب امتیاز جدید مجله فیلم هم واکنشی به این حرف نداشته است.پویا مهرابی، چهل روز پس از درگذشت پدرش در یادداشت کوتاهی نوشته بود که «هر شب به پدرم قول می‌دهم که اگرچه این‌جا در ماهنامه فیلم جایش خالی‌ست اما دوستانی دارد که با میثاقی دوباره هر آن‌چه را در چنته دارند، برای شعله‌ور کردن اجاق اعتبار و استحکام ماهنامه به کار خواهند گرفت و هر روز با هزاران زبان می‌گویند: مسعودجان، راهت ادامه دارد.»حالا با گذشت چندماه از آن یادداشت به نظر می‌رسد منظور پویا مهرابی از «دوستان پدرش» کسانی به جز هوشنگ گلمکانی و عباس یاری بوده است.
Δ