نگاهی به نمایش «شاه‌ماهی»/ در ستایش آزادی و عشق

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی سینما خراسان، محدثه واعظی روزنامه‌نگار و منتقد در یادداشتی به ویژگی‌های نمایش «شاه ماهی» به کارگردانی رضا بهاروند که امروز آخرین اجرای خود را در پردیس تئاتر شهرزاد پشت سر می‌گذارد، اشاره کرده است.

در این یادداشت می‌خوانید:

«نمایش «شاه‌ماهی» به کارگردانی رضا بهاروند قصه‌ای جذاب، تازه و موقعیتی هولناک را روایت می‌کند. مواجهه نخست تماشاگر با شخصیت کیسان (امیر جدیدی) در آغازین لحظه‌های نمایش اگرچه کمی کشدار و طولانی است اما مقدمه ورود به دنیایی هراسناک است. دنیایی که خشونت در آن، حرف اول را می‌زند. پس از مونولوگ ابتدایی، تماشاگر به جهان پر تب و تاب نمایش قدم می‌گذارد. آنچه کیسان از گذشته و مرگ دخترش گفته، در پس زمینه ذهن بیننده باقی می‌ماند و با حضور بچه‌ها، فضا از حالت سکون و مرگ‌بار به وضعیت بی‌ثباتی تغییر می‌کند. در ۲ ساعت تماشای نمایشی که از جهل، خشونت و اختناق سخن می‌گوید، تماشاگر خسته نمی‌شود و این، امتیاز بزرگی برای «شاه‌ماهی» است. در موقعیت بی‌زمان و مکان نمایش، قصه پر از تعلیق و حادثه پیش می‌رود و به پایانی غیرقابل پیش‌بینی ختم می‌شود.

«شاه‌ماهی» به قواعد تئاتر پایبند است، به جادوی بازیگری و تلاش برای فضاسازی و همراه کردن مخاطب با قصه. قرار نیست در صحنه‌ای سوت و کور، تماشاگر بازیگرانی باشیم که بدون حرکت فقط مونولوگ می‌گویند. (اتفاقی که سال‌هاست در تئاتر بدون کمترین خلاقیت تکرار می‌شود.) «شاه‌ماهی» در عین حال که برای تماشاگر جای تخیل باقی می‌گذارد، با نمادها و نشانه‌ها ذهن او را درگیر می‌کند، قصه‌اش را در فضایی قابل باور روایت می‌کند.

شخصیت‌ها و موقعیت با وجود انتزاعی بودن پذیرفتنی هستند، حتی کیسان که هیولایی غریب است و رفتار نامتعادلش از او شخصیتی خشن و غیرقابل پیش‌بینی ساخته برای تماشاگر باورپذیر است. بخش قابل توجهی از این اتفاق به خاطر حضور امیر جدیدی است. انتخاب این نقش از سوی او، حرکتی جاه‌طلبانه و درست بوده است. جدیدی با این نقش منفی و با حضور درخشان روی صحنه نشان می‌دهد که بازیگر بزرگ و جسوری است. نقشی که چهره و ظاهر او را تغییر داده و تصویر جوان آراسته و شهری را از این ستاره گرفته اما فرصتی استثنایی برای درخشش فراهم کرده است. کیسان، شاه‌نقشی است که جدیدی نیاز داشت تا ثابت کند در تئاتر هم ستاره است و توانایی بازی در نقش‌های دشوار و پرزحمت را دارد. در کنار جدیدی، گروه بازیگران نمایش، یکدست و هماهنگ هستند و رابطه ظالم و مظلوم را در تقابل با کیسان به خوبی انعکاس می‌دهند.

در سال‌های اخیر با رونق تئاتر خصوصی، اغلب نمایش‌هایی که در این تماشاخانه‌ها روی صحنه رفته‌اند وجه سرگرم‌کنندگی قوی داشته و نوآوری و خلاقیت در آنها کمرنگ بوده است. بسیاری از این نمایش‌ها بر اساس پیروی از الگوهای موفق جذب مخاطب انبوه، روی صحنه رفته و به دنبال فروش بالا بوده‌اند. بحرانی که به بُعد هنری و خلاقانه تئاتر ضربه زده و باعث حاکم شدن سرمایه‌سالاری شده است. «شاه‌ماهی» از آن دست محصولاتی است که انتظار می‌رود در تئاتر خصوصی با توجه به بضاعتی که در تامین سرمایه و حتی عبور از محدودیت‌ها و ممیزی دارد، تولید شوند. نمایشی که به تقبیح خشونت می‌پردازد و انسان، آزادی و عشق را ستایش می‌کند. پایان نمایش، با وجود تلخی فراوانش، واقعی است. از جنس واقعیت هولناکی که با بیدار شدن کیسان دوباره خود را بر زندگی بچه‌ها تحمیل خواهد کرد.

امیر جدیدی، علی شادمان، الناز حبیبی، فائزه یوسفی، کیوان محمدی، مهران میری، سارینا ترقی، نصیر ساکی، پرستو معین بازیگران نمایش «شاه ماهی» هستند که به کارگردانی رضا بهاروند تا ۲۹ تیرماه روی صحنه خواهد بود.