راهبردهای آموزش موسیقی به کودکان بررسی شد

به گزارش سینما خراسان، سومین نشست تخصصی بخش پژوهش سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر جمعه شب ۲۶ بهمن ماه با موضوع «راهبردهای آموزش موسیقی ایرانی به کودکان» به کارشناسی رضا مهدوی و حضور ندا نصیری و بهزاد میرزایی ۲ هنرمند فعال حوزه موسیقی کودک در قالب برنامه «سازبانگ» شبکه رادیویی گفتگو برگزار شد.

رضا مهدوی در ابتدای این برنامه با طرح این سوال که طی چهار دهه گذشته چه اقداماتی در حوزه آموزش موسیقی کودک و نوجوان اتفاق افتاده از مهمان برنامه خواست تا درباره این موضوع به بیان نظرات خود بپردازند.

توجه به مبانی تربیتی قبل از آموزش موسیقی

بهزاد میرزایی در پاسخ به این پرسش گفت: نکته اولی که باید در این زمینه در نظر داشته باشیم موضوع حضور کودکان در کلاس های آموزشی است که موضوع بسیار مهمی است زیرا فارغ از مسائل موسیقایی موضوعات تربیتی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. ما به هرحال موظف هستیم که یک سری از نکات را در این حوزه رعایت کنیم. در این راه توجه به مهارت های شنیداری و موسیقایی یکی از مواردی است که باید به آن توجه کنیم که خوشبختانه در این راه حتی خانواده های مذهبی نیز طی این سال ها استقبال خوبی از آموزش موسیقی با توجه به پارامترهای تربیتی به عمل آورده اند.

ندا نصیری نیز در این بخش به موضوع «تربیت شنوایی در میان کودکان» اشاره کرد و درباره آن توضیح داد: ما واقعا در زمینه موسیقی کودک قبل از اینکه به نوازنده شدن یک کودک فکر کنیم باید به افزایش مهارت های او توجه کنیم. در این راه موسیقی فضایی را ایجاد می کند که می تواند بخش اعظمی از ذهن را تبدیل به یک فضای پویا کند. این موضوع قطعا در طولانی مدت می تواند کمک قابل توجهی به کودکان در جهت ارتقای دانش مهارتی داشته باشد. یعنی اگر یک کودک در زیر شش سال موسیقی کار کرده باشد قطعا تایم یادگیری دروس خود در دوران مدرسه نیز ارتقا پیدا کرده و روی بخش های دیداری، لفظی او نیز تاثیرگذار خواهد بود.

در زمینه آموزش موسیقی کودک کم کار بودیم

بهزاد میرزایی هم درباره افزایش مهارت های موسیقی و نقش آن در توسعه پایدار فرهنگ و مسائل مختلف جامعه در حوزه های مدیریتی آینده کشور نیز گفت: مطلبی که به آن اشاره شد موضوع مهمی است که می تواند در آینده فرد فرد مردم نقش موثری ایفا کند. این موضوع خیلی حایز همیت است که در دوران کودکی چه وجوه آموزشی را در حوزه موسیقی به کار بگیریم. موسیقی و آموزش موسیقی کودک موضوع بسیار مهمی است که به هیچ عنوان آن را نمی توان از موسیقی ایرانی جدا کرد. البته اگر بخواهیم به موضوع موسیقی کودک نیز به شکلی تاریخی نگاه می کنیم می بینیم که ما در این زمینه کم کار بودیم حتی کارهایی هم که در این زمینه طی دوران مختلف تاریخ موسیقی کشورمان منتشر شده اغلب مرتبط با موسیقی نوجوان است. ما در این دوره تاریخی هستیم که به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می رسیم که بررسی آن نیازمند یک برنامه جداگانه است و می بینیم که این چارچوب در یک دوره تاریخی دربرگیرنده چه فضایی بود.

میرزایی در بخش بعدی این نشست با انتقاد از شرایط برگزاری جشنواره موسیقی فجر که به موسیقی کودک توجه چندانی نداشته است، گفت: متاسفانه ما در حوزه های دانشگاهی نیز با این مشکل مواجه هستیم و تا زمانی که این موضوع را جدی نگیریم قطعا اتفاقات خوبی نمی افتد. در حوزه آموزشگاهی نیز ما دچار مشکل هستیم زیرا در این حوزه موسیقی وارداتی به آموزشگاه ها تزریق شده که ماجرا با مشکل نیز مواجه ساخته است. به هر صورت ما مشکلات زیادی در حوزه آموزش موسیقی کودک و نوجوان داریم که لازم است برای یک بار هم شده به آن توجه بیشتری داشته باشیم.

رضا مهدوی در ادامه این نشست بود که به موضوع کم کاری های حوزه موسیقی کودک و نوجوان اشاره کرده و از مهمانان خواست تا درباره دلایل کم کاری های این حوزه به بیان نقطه نظرات خود بپردازند.

انتخاب های درستی در موسیقی کودک نداریم

ندا نصیری در این زمینه گفت: اگر می خواهیم کاری را در این زمینه انجام بدهیم باید قبل از سن ۱۲ سالگی کارها را آغاز کنیم تا اتفاق درست در سن بزرگسالی بیفتد. وقتی یک کودک یا نوجوان نمی تواند موسیقی درست را بشنود قطعا در آینده نیز با اتفاقات نامطلوبی مواجه می شود. در این راه وظیفه اصلی به عهده نهادهایی چون مدارس و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که می تواند موجب پدید آمدن اتفاقات درست باشد. ما در مدارس می توانیم کارهایی را انجام دهیم که فارغ از ماجرای سرود که آن نیز دربرگیرنده مولفه های زیادی است، می تواند در ارتقای موسیقی کودک کمک دهنده خوبی باشد. در این میان می توان به موضوع تربیت مربی موسیقی کودک و نوجوان اشاره کرد که این مساله هم واقعا موضوع مهمی است.توجه به فضای روانی کودک، ضربان قلب کودک و موارد متعدد دیگر مولفه های مهمی در حوزه موسیقی کودک است که در این میان تربیت استاد و مربی می تواند نقش اساسی را ایفا کند

وی ادامه داد: متاسفانه ما در حال حاضر انتخاب های درستی در حوزه موسیقی کودک و نوجوان نداریم و می توان گفت در این زمینه پایه گذاری های مناسبی انجام نگرفته است. در حالیکه انتخاب یک موسیقی درست با استفاده از نظر کارشناسان می تواند موجب پویایی مغز کودکان باشد. انتخاب، موضوع بسیار مهمی است که در این زمینه باید به درجه ای رسید که بتوانیم موسیقی درستی را به والدین معرفی کنیم. توجه به فضای روانی کودک، ضربان قلب کودک و موارد متعدد دیگر مولفه های مهمی در حوزه موسیقی کودک است که در این میان تربیت استاد و مربی می تواند نقش اساسی را ایفا کند.

تربیت مربی متخصص آموزش موسیقی کودک

بهزاد میرزایی نیز در این بخش در پاسخ به پرسش مهدوی مبنی معرفی مولفه های درست موسیقی کودک به خانواده ها گفت: بار اصلی موسیقی کودک در دهه شصت روی دوش تلویزیون خودمان بود اما من معتقدم صرف پخش شدن یک موسیقی در رسانه ملی کاری انجام نمی گیرد. ما در زمینه آموزش موسیقی کودک دارای مشکلات زیادی هستیم که باید فکری به حال آنها کرد. این درست که ابزار خوبی برای آموزش موسیقی کودک در ایران داریم اما نکته حائز اهمیت در این میان توجه به مولفه های علمی آموزش موسیقی کودک است که در سنین مختلف کاملا با هم تفاوت دارند. در این حوزه مسائل مختلفی وجود دارد که باید در این زمینه آسیب شناسی های متعددی صورت پذیرد.

وی درباره نقش موسیقی ردیف دستگاهی ایران در حوزه آموزش موسیقی کودک تصریح کرد: خود من تمام تلاش خود را انجام داده ام که موسیقی ایرانی در حوزه آموزش موسیقی کودک شکل کاربردی پیدا کند اما اصل موضوع این است که باید در این زمینه کارهای زیادی انجام شود. همین سیستم مدون موسیقی دستگاهی ما قابلیت استفاده در حوزه آموزش موسیقی کودک را دارد منتها ماجرا باید به شکلی هدایت شود که چارچوب کار با بررسی دقیق و علمی صورت گیرد. ما در این زمینه احتیاج به کارشناسانی داریم که باید متخصص آموزش موسیقی کودک در ایران باشد به عنوان مثال کودک در شرایطی نیست که بخواهد ساز کوک کند زیرا او اساسا توانایی تخصص کوک کردن ساز را ندارد. همین موضوعات موارد بسیار مهمی است که می تواند مورد توجه قرار گیرد.

توجه به خانواده محوری و اتفاقات بد در شعر کودک

ندا نصیری در بخش دیگری از برنامه درباره موضوع پیدا کردن شعر مناسب در حوزه آموزش موسیقی کودک توضیح داد: خوشبختانه ما در حوزه شعر پیشرفت های زیادی داشتیم اما در حوزه «شعر کودک» شاهد اتفاقات خوبی نبودیم. البته از وقتی که موسیقی کودک در ایران به زیر شش سال رسید مشکلات بیشتری هم پدید آمد. زیرا شاعران این حوزه به دلیل فقدان آگاهی در این حوزه دست به خلق مفاهیم انتزاعی در حوزه شعر کودک زدند که کودکان نیز آن را درک نکردند. شعر قطعا از حوزه موسیقی کودک جدا نیست و ما در این حوزه باید به علاقه مندی های کودکان به ویژه حوزه خردسال تسلط داشته باشیم. این یک انتخاب بسیار مهم است که باید بیشتر از این ها به آن توجه کرد.

این کارشناس موسیقی کودک در بخش پایانی صحبت های خود به مولفه های آموزش موسیقی به کودک اشاره کرد و گفت: کاری که من شخصا در این سال ها انجام دادم موضوع خانواده محوربودن است. در این متد سعی می شود نه تنها کودک درگیر آموزش موسیقی در مجموعه نیست بلکه خانواده او نیز در این فضا مشارکت جدی دارند.