تجربه تئاتر آپارتمانی در قرنطینه/چالش کرونا از چالش جنگ کمتر نیست

محمود صابری دبیر نخستین همایش سراسری تئاتر آپارتمانی در قرنطینه که با عنوان «تئاترمان» شناخته می‌شود در گفتگو با سینما خراسان درباره اولیت‌های موضوعی این رویداد گفت: به شکل طبیعی تئاتر آپارتمانی، موضوعات آپارتمانی را طلب می‌کند، بنابراین انتظار می‌رود که موضوعات مربوط به خانه و خانواده در غالب آثار مورد توجه قرار بگیرد که امری طبیعی است و نه تنها منعی برای آن وجود ندارد که یکی از اولویت‌های موضوعی این رویداد است.

وی ادامه داد: موضوعاتی در فراخوان به‌عنوان اولویت در نظر گرفته شده‌اند اما این به‌معنای محدودیت موضوعی نیست. به این معنا که این اولویت‌ها به‌عنوان یکی از امتیازهای موردنظر کارشناسان در انتخاب آثار موثر خواهند بود وگرنه این همایش به لحاظ موضوعی آزاد است. اولویت‌هایی که در فراخوان در نظر گرفته شده شامل «سبک زندگی ایرانی- اسلامی»، «کرونا»، «تک نگاره‌های شهدای دفاع مقدس» و «سردار سلیمانی از منظر خانواده، جهاد و زندگی اجتماعی» است. ولی ترجیح سیاستگذاران این همایش این است که با توجه به اهمیت کرونا به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن بیست و یک، که قطعاً در تمام کشورها جایگاهی را در تاریخ به خود اختصاص خواهد داد، هنرمندان تئاتر ما هم با پرداختن به این موضوع و ثبت وقایع آن در کشور خودمان در تاریخ‌سازی سهیم شوند.

صابری یادآور شد: نوع مواجهه جامعه و فرهنگ ایرانی با این ویروس و بیماری، نگاه اندیشمندانه اعم از دینی، فلسفی و جامعه شناختی به کرونا و ضرورت‌های احتمالی این شیوع و تأثیراتی که می‌تواند بر فرد و جامعه در آینده بشریت داشته باشد، می‌تواند مورد توجه نویسندگان و هنرمندان تئاتر باشد. بدون شک چالش کرونا از چالش جنگ‌های بزرگ تاریخ کوچک‌تر نبوده و لذا به همان اندازه باید مورد توجه و تفسیر و تحلیل قرار گیرد.

ترجیح سیاستگذاران همایش «تئاترمان» این است که با توجه به اهمیت کرونا به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های قرن بیست و یک، که قطعاً در تمام کشورها جایگاهی را در تاریخ به خود اختصاص خواهد داد، هنرمندان تئاتر هم با پرداختن به این موضوع و ثبت وقایع آن در کشور خودمان در تاریخ‌سازی سهیم شوندوی درباره مدت زمان آثار شرکت‌کننده در این همایش بیان کرد: تنها محدودیت در حداقل زمان آثار است که ۳۰ دقیقه در نظر گرفته شده است و برای زمان حداکثری آثار محدودیتی وجود ندارد. ولی به شکل طبیعی آثار نمایشی با زمان خیلی طولانی می‌تواند باعث خستگی شود و بعید به نظر می‌رسد خود هنرمندان تئاتر آثاری با زمان بیش از ۱۰۰ دقیقه ارائه کنند ولی به هر حال محدودیتی برای حداکثر مدت زمان اجرا وجود ندارد.

صابری در مورد تمهیدات و تسهیلات در نظر گرفته شده برای رفت و آمد کمتر اعضای گروه‌های نمایشی به خارج از منزل به دلیل شیوع بیماری‌ کرونا در برپایی این رویداد گفت: کل روند این رویداد نمایشی از ثبت نام و ارسال متون تا ارائه اجراها به گونه‌ای طراحی شده که تقریباً هیچ نیازی به خروج از منزل برای هنرمندان وجود نداشته باشد. در درجه اول ارسال متون صرفاً از طریق فضای مجازی است و هیچ نیازی به حضور فیزیکی هنرمندان در دبیرخانه همایش جهت ارائه متن وجود ندارد. از طرف دیگر در فراخوان اعلام شده که کل امکانات تولید اعم از وسایل صحنه، لباس و حتی نور، صرفاً از وسایل داخل منزل مورد استفاده قرار گیرد. ترجیح، بر این بود و هست که عوامل انسانی آثار اعم از کارگردان، بازیگران، صحنه آرا، آهنگساز و غیره از یک خانواده باشند. گاهی ممکن است در یک خانواده تنها یک فرد تئاتری وجود داشته باشد. او نیز می‌تواند به ارائه یک اثر تک نفره بپردازد تا نیازی به عوامل بیرون منزل نداشته باشد. البته در زمینه استفاده از عوامل انسانی، ما اصراری بر استفاده صرف از افراد خانواده نداریم ولی به دلیل بحث قرنطینه ترجیح ما و احتمالا خود هنرمندان همین خواهد بود.

وی افزود: حتی برای تصویربرداری نهایی آثار، پیشنهاد شده که اگر خانواده دوربین با کیفیت شخصی ندارند از دوربین گوشی‌های خود استفاده کنند. این امر نه تنها در جهت پروتکل‌های بهداشتی، قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی است بلکه هزینه‌های تولید اثر را به صفر نزدیک می‌کند و در نهایت آثار تولید و ضبط شده در فضایی که در اینترنت برای ارائه آن‌ها در نظر گرفته خواهد شد، قابل دسترسی برای تماشای عموم مردم خواهد بود و هر کس در منزل می‌تواند به تماشای این نمایش‌ها بنشیند.

دبیر نخستین همایش سراسری «تئاترمان» متذکر شد: در تئاتر آپارتمانی در قرنطینه که در این همایش موردتوجه قرار گرفته است هزینه کمتر، امتیاز بیشتری به همراه خواهد داشت. در زمینه احداث سن و ساخت دکور که کلا تعریف تئاتر آپارتمانی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و مورد پذیرش نیست ولی در مورد طراحی صحنه، شاید نوعی صحنه آرایی صرفا با استفاده از وسایل منزل که بتواند ترکیب بندی و رنگ آمیزی صحنه را به لحاظ زیبایی شناختی بهبود بخشد، از امتیازاتی بهره‌مند باشد.

صابری در مورد جوایز و تعداد حداکثری پذیرفته شدگان گفت: «تئاتر مان» جشنواره نیست که جایزه‌ای به همراه داشته باشد. ولی حمایت‌ها و مشوق‌هایی برای هنرمندانی که در این رویداد شرکت می‌کنند در نظر گرفته شده است. در درجه اول نویسنده‌ هر متن دست اول که در مرحله بازخوانی متون پذیرفته شود، فارغ از این که این متن به اجرای نهایی برسد یا خیر با پرداخت پانصد هزار تومان مورد قدردانی قرار می‌گیرد. در حال حاضر برنامه ما بر راهیابی ۴۰ اجرا به مرحله نهایی است که هر کدام از این اجراها با توجه به کیفیت، تعداد عوامل نمایش و مدت زمان آن، تا سقف پنج میلیون تومان حمایت مالی دریافت خواهند کرد و در نهایت هم به ۵ اثر برگزیده این همایش، بعد از پایان قرنطینه و بازگشایی سالن‌های نمایش، اجرای عمومی در یکی از تالارهای در اختیار مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری داده خواهد شد که البته با حمایت مالی همراه خواهد بود.

وی درباره استقبال از این رویداد و تعداد آثار ارسالی به دبیرخانه «تئاترمان» عنوان کرد: ما تا پایان مهلت ارسال متون هنوز زمان زیادی داریم و تجربه ثابت کرده که هجوم آثار در روزهای پایانی خواهد بود. با این وجود تا هم اکنون هم آثار ارسالی خیلی فراتر از حد انتظار بوده و فکر می‌کنم با روندی که تاکنون شاهد بودیم، شاهد استقبال کم نظیری از «تئاترمان» باشیم.

صابری در پاسخ به اینکه آیا اعضای کارشناسی، بازبینی و داوری آثار مشخص شده‌اند، توضیح داد: داوری که به جز انتخاب پنج اثر برای اجرای عمومی نخواهیم داشت. درباره کارشناسان و اعضای تیم بازخوانی و بازبینی آثار، انتخاب‌هایی صورت گرفته که چون امکان جابجاهایی در این تیم وجود دارد، اسامی شان در آینده نزدیک اعلام خواهد شد.

به گزارش سینما خراسان، مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در راستای تداوم تولید و ارائه‌ محصولات فرهنگی و هنری در عرصه هنرهای نمایشی در روزهای قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی در دوران شیوع کرونا، همایش تئاتر آپارتمانی را با عنوان «تئاترمان» برگزار می‌کند.

خانواده‌های تئاتری علاقه‌مند می‌توانند با درنظر گرفتن شرایط و ضوابط مشروحه‌ در فراخوان، حداکثر تا تاریخ ۱۰ خردادماه، نسخه PDF و Word متون نمایشی خود را به آدرس apartmenttheatre@yahoo.com ارسال کنند. متون پذیرفته‌شده برای این رویداد تا ۱۷ خردادماه اعلام می‌شود و بر اساس آن گروه‌های پذیرفته شده می‌توانند اجراهای خود را ضبط و برای دبیرخانه «تئاترمان» ارسال کنند.