ریخت و پاش‌ها را کنترل کنیم اوضاع بهتر می‌شود/ مشکل بودجه کجاست؟

علی مغازه‌ای پژوهشگر و دبیر هنری فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار در گفتگو با سینما خراسان با اشاره به شرایط تخصیص بودجه به فعالیت‌های فرهنگی هنری کشورمان توضیح داد: من بر این باورم اگر چه ارتقا و افزایش میزان بودجه می‌تواند تاثیر بسیار مهمی در جریان فعالیت‌های فرهنگی هنری کشور داشته باشد اما اکنون «میزان بودجه» مشکل ما نیست، بلکه «مدیریت بودجه» است که در رویکردهای کلان فعالیت‌های فرهنگی هنری کشور به ویژه حوزه موسیقی از نوسانات بسیاری برخوردار است. یعنی آنچه از سوی مجلس شورای اسلامی به عنوان بودجه مصوب به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادها به عنوان بودجه فرهنگی هنری تخصیص پیدا می‌کند به قدری از روند مدیریتی نامطلوبی در حوزه هزینه کرد دچار نقصان است که اول باید در جهت رفع این معضل گام برداشته و بعد به سراغ میزان بودجه برویم.

وی افزود: متاسفانه اکنون در کشور ما غیر از وزارت ارشاد، مجموعه‌ها و نهادهای مختلفی در حوزه فرهنگ و هنر فعالیت می‌کنند که هم دارای پرسنل متعدد و هم کارکردهای متفاوتی هستند که من فعلاً کاری به نحوه فعالیت‌های آنان ندارم. اما همین چند مجموعه که بودجه فرهنگ و هنر کشور به بسیاری از آنها اختصاص پیدا می‌کند به قدری در فضای فوق بوروکراتیک و ناکارآمدی قرار دارند که بدون ساماندهی و مدیریت بودجه برای نحوه هزینه کرد آنها فعلاً نمی‌توانیم وارد مراحل بعدی قصه بودجه شویم. در همین چارچوب هستند مجموعه‌ها و رویدادهایی که در این فضا تلاش می‌کنند تا در قالب بخش خصوصی مدیریت درست بودجه را تجربه کنند. کاری که ما در فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار روی آن تمرکز داریم و تمام تلاشمان را می‌کنیم تا با کمترین بودجه بیشترین خروجی محتوایی را داشته باشیم. اگرچه در همین فضا هم قطعاً می‌تواند نقدهایی به ما وارد باشد که با تمام وجودمان پذیرای آن‌هاییم و از نظرات دوستان بهره مند می‌شویم.

متاسفانه رویدادها و برنامه‌هایی هستند که ۹۰ درصد از بودجه صرف هزینه‌های اجرایی و ریخت و پاش های معمول می‌شود و فقط ۱۰ درصد از بودجه به هنرمندانی اختصاص پیدا می‌کند که به بهانه حضور آن‌ها بودجه جشنواره دریافت شده است. دبیر هنری فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار تصریح کرد: اگر بخواهیم به نمونه‌هایی در جهت عدم مدیریت درست و اصولی بودجه اشاره‌ای داشته باشم می‌توانم به برگزاری رویدادها و برنامه‌هایی در قالب عنوان «جشنواره» اشاره کنم که در شهرهای کوچک کشور برگزار می‌شود اما بودجه هزینه شده برای آنها از برگزاری رویدادهای موثرتر در شهرهای بزرگ‌تر بسیار بیشتر است. بودجه‌هایی که متاسفانه خروجی موثری هم به لحاظ محتوایی دارند و ماجرا را به سمت و سویی هدایت می‌کنند که شاهد هیچ نتیجه‌ای از این رویدادهای هنری نیستیم. متاسفانه رویدادها و برنامه‌هایی هستند که ۹۰ درصد از بودجه صرف هزینه‌های اجرایی و ریخت و پاش های معمول می‌شود و فقط ۱۰ درصد از بودجه به هنرمندانی اختصاص پیدا می‌کند که به بهانه حضور آنها بودجه جشنواره دریافت شده است. این همان قصه غم انگیزی است که در مواجهه برخی مدیران با بودجه همه ساله شاهد آن هستیم و می‌بینیم که برخی از دوستان جز پر کردن بیلان کاری که حتی مخاطب هم در آن نقشی ندارد بودجه‌ها را صرف مواردی می‌کنند که اصلاً درست نیست.

این پژوهشگر حوزه موسیقی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با انتقاد از رویه سنتی بررسی و تخصیص بودجه در مجلس و دولت گفت: به دوستانی که در امر بودجه نظارت و مدیریت بیشتری دارند پیشنهاد می‌کنم وارد شرایطی شوند که به صورت اصولی و دانشگاهی ارزیابی کیفی از این همه بودجه اختصاص پیدا کرده به فعالیت‌های فرهنگی هنری کشور داشته باشند. که در هر بخشی که بودجه اختصاص یافته چه محصولی به مخاطبان داده شده است؟ و آیا آن محصول فرهنگی با هر گرایش سیاسی و فکری و اجتماعی توانسته جامعه مخاطبان مد نظر را پوشش دهد؟ من تصور می‌کنم پاسخ منفی خواهد بود چرا که ما همچنان در را روی یک پاشنه می‌چرخانیم و اصلاً حاضر نیستیم از این شیوه سنتی مدیریت بودجه رها شویم. در حالی که باید بدانیم و آگاه باشیم که هر آنچه در دنیای امروز پیرامون چنین فعالیت‌های مورد توجه قرار گرفته بر پایه تحولات اجتماعی تغییر پیدا می‌کند. پس چطور می‌توانیم با همان برنامه چند دهه قبل مدیریت بودجه کنیم.

مغازه‌ای تصریح کرد: فرهنگ و هنر قطعاً و قطعاً و قطعاً مانند یک سفره غذا می‌ماند که اگر فرهنگ و آداب درست مصرف کردن این غذا با هر گرایش و اندیشه‌ای را نداشته باشیم نمی‌توانیم به نتیجه موثری برسیم. وقتی در همین سفره ریخت و پاش کنیم و غذاهایی را درست کنیم و بر سر این سفره‌ای بیاوریم که اصلاً یا مورد علاقه یا نیاز مردم و مخاطب نیست بنابراین آنچه از این سفره باقی می‌ماند مقدار زیادی غذای مصرف نشده و دور ریختنی با وجود صرف هزینه‌های هنگفت است. در حالی که اگر از همان ابتدا به کیفیت و مدیریت این کیفیت توجه می‌کردیم قطعاً هر نوع سلیقه‌ای از این سفره برداشت و فهم خود را می‌داشت. بیاییم باور کنیم که ماجرای بودجه و مدیریت آن واقعاً یک امر تخصصی است که نیازمند افرادی آگاه وبدون قضاوت است. پس بد نیست که برای یک بار هم شده یا با ارتقای تخصص یا مشاوره از افراد کارشناس فضای کار را بهبود بخشیم.