کارگردان مستند «سید جواد» معتقد است گاهی نوع نگاه و روند مستندسازی در جریان آشنایی عمیق‌تر فیلمساز با سوژه‌اش تغییر می‌کند. به گزارش سینما خراسان، محمدرضا دهستانی کارگردان مستند «سید جواد» که در بخش کارآفرینی چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» حضور دارد، با اشاره به موضوع این اثر مستند گفت: «سید جواد» درباره یک پیرمرد روستانشین و […]
کارگردان مستند «سید جواد» معتقد است گاهی نوع نگاه و روند مستندسازی در جریان آشنایی عمیق‌تر فیلمساز با سوژه‌اش تغییر می‌کند.
به گزارش سینما خراسان، محمدرضا دهستانی کارگردان مستند «سید جواد» که در بخش کارآفرینی چهاردهمین جشنواره «سینماحقیقت» حضور دارد، با اشاره به موضوع این اثر مستند گفت: «سید جواد» درباره یک پیرمرد روستانشین و ساکن شیخ شبان از توابع استان چهارمحال و بختیاری است که از سال ۵۷ در این منطقه به اشتغال‌زایی و کارآفرینی روی آورده است. وی به تنهایی توانسته ۴۰۰ نفر از اهالی روستا را به حرفه خاتم کاری آموزش دهد و در حال حاضر باعث اشتغال‌زایی کل روستا شده است. به نحوی که ۹۰ درصد روستاییان به شغل خاتم سازی و خاتم کاری روی آورده‌اند. خودش هم به عنوان کارآفرین و کشاورز نمونه انتخاب شده است.
وی درباره نحوه آشنایی با سوژه این فیلم توضیح داد: طی تحقیقاتی سید جواد را به من معرفی کردند. شیخ شبان یک منطقه کشاورزنشین است و اهالی این روستا تنها درآمدشان در ۶ ماه اول سال از طریق کشاورزی است و در ۶ ماه دوم سال نیز معمولاً بیکار هستند اما با کارآفرینی سید جواد آنها در کل سال صاحب شغل و درآمد هستند.
دهستانی در پاسخ به اینکه آیا «سید جواد» یک مستند پرتره محسوب می‌شود یا یک مستند اجتماعی، بیان کرد: این مستند زندگی سید جواد را در اجتماع کوچک خود و روستایش ضمن معرفی شخصیت او بررسی می‌کند و به تصویر می‌کشد. بنابراین بخش اجتماعی کار هم پررنگ است و به نوعی می‌توان این اثر را تلفیقی از گونه پرتره و اجتماعی دانست.
این مستند ساز با اشاره به جریان تغییر روند مسیر مستندسازی که گاهی به دنبال آشنایی عمیق‌تر با سوژه رخ می‌دهد، توضیح داد: در جریان آشنایی بیشتر مستندساز با سوژه گاهی مسیر فیلم از آنچه ابتدا برنامه‌ریزی شده است، تغییر می‌کند. به نظرم این اتفاق در اکثر مستندها می‌افتد و به تدریج که مستندساز جلو می‌رود می‌بیند که سوژه‌اش چقدر حرف برای گفتن دارد. درست مانند درختی که شاخه‌هایش پیوسته رشد می‌کند و پر و بال می‌گیرد. سید جواد هم کاراکتری بود که ظرفیت‌های بسیاری برای روایت کردن در این مستند داشت. او مثل یک جوان ۲۰ ساله پرتلاش بود و ۲۰ ساعت در طول روز کار می‌کرد. کشاورز نمونه بود و شغل و هنر خاتم کاری را هم بلد بود و به امور دیگر اهالی روستا رسیدگی می‌کرد.
دهستانی درباره اهمیت اتخاذ نگاه عادلانه و بدون قضاوت به سوژه در مستندسازی توضیح داد: قضاوت نکردن و صادق بودن در مستند اهمیت زیادی دارد. اولین برخورد ما با سید جواد به عنوان یک کارآفرین توجه به وضعیت زندگی و ساده زیستی‌اش بود. با اینکه می‌تواند بسیار مرفه زندگی کند، اما زندگی ساده‌ای دارد. هر روز سوار یک موتور قدیمی می‌شود و به کارهایش رسیدگی می‌کند و اصرار دارد تا زمانی که می‌تواند از این موتور استفاده کند. امیدوارم توانسته باشم این سادگی را در مستند «سید جواد» نشان بدهم. او خانه‌ای قدیمی دارد و این ساده زیستی در زندگی‌اش یک شعار نیست بلکه واقعیت است و در مستند هم این‌طور به تصویر کشیده شده است.
وی که پیش از این در همکاری با خانه مستند اوج ۶ فیلم مستند از جمله «سراج» و «نازگل» و ۱۰ تیزر را ساخته است، با اشاره به حمایت این سازمان از اثرش عنوان کرد: مجری طرح مستند «سید جواد» خانه مستند است و از همان ابتدا به سفارش این سازمان اثر تولید شد. پیش از همکاری با اوج در زمینه مستند کمتر کار کرده بودم و بیشتر فیلم داستانی تولید می‌کردم اما در این سال‌ها دیدم که اوج به جوانان فیلمساز برای پیاده کردن ایده‌هایشان میدان می‌دهد و این اتفاق مطلوبی است.
دهستانی با اشاره به دشواری‌های فیلمسازی در شرایط کرونا گفت: مستند «سید جواد» در اوایل شیوع کرونا که ترس زیادی هم نسبت به این ویروس وجود داشت و بازه زمانی تیرماه ضبط شده است. اگرچه آمار مبتلایان به این ویروس آن زمان کم بود اما مردم نسبت به بیماری نگران‌تر بودند و ما هم با استرس کارمان را پیش می‌بردیم. این مستند همچنین در ۵ روز فیلمبرداری شد و پیش از آن هم زمانی را صرف تحقیق و پژوهش کار کرده بودیم. اگرچه برای ساخت یک اثر پرتره پرداختن بیشتر به جزییات زندگی سوژه لازم است اما به دلیل اینکه قرار بود اثر یک مستند کارآفرینی باشد و وجه اجتماعی‌اش حفظ شود همین مقدار از ورود به زندگی سید جواد کافی به نظر می‌رسید.
Δ