فیلم کوتاه «سایدا»: رقص خیال در فضایی ناهمگون

فیلم کوتاه «سایدا» به کارگردانی «الهام رحیم‌زاده»، روایتی است که نیاز به پرداخت، فضاسازی همراه با انسجام بیشتری دارد.

به گزارش روز یکشنبه سینما خراسان، رییس انجمن سینمای جوانان ایران در خراسان رضوی در اکران خصوصی فیلم کوتاه «سایدا» که در پردیس مهر کوهسنگی مشهد برگزار شد، به همراه عوامل سازنده فیلم به نقد و بررسی آن پرداختند.

محمد مداح حسینی ضمن اشاره به چالش‌های فیلم کوتاه در شخصیت‌پردازی و روایت، بر لزوم غافلگیری ماندگار در پایان‌بندی این‌گونه آثار تاکید کرد.

او با بررسی سه بخش اصلی فیلم، خواستار تنیدگی بیشتر عناصر داستانی و رفع ابهامات موجود در فضاسازی و شخصیت‌پردازی شد.

وی با بیان اینکه در فیلم کوتاه فرصت پرداخت عمیق به شخصیت‌ها و ایجاد سکوت‌های روایی مشابه فیلم بلند وجود ندارد، گفت: چالشی که خیلی وقت‌ها با فیلم‌های کوتاه داریم در «سایدا» خودش را نشان می‌دهد.

وی تاکید کرد: باید از ابتدا به یک ایست، چرخش و غافلگیری فکر کنیم که آن غافلگیری به عنصر مازاد و ماندگار در پایان یک فیلم کوتاه تبدیل شود.

او در تحلیل فیلم، سه بخش را مورد بررسی قرار داد: بخش اول، مربوط به تصادف و مرگ مادر سایدا و عذاب وجدان او؛ بخش دوم، وضعیت پدر و درگیری روانی و فیزیکی او با دختر و برادر؛ و بخش سوم، مسئله استشهادی که به نظر مداح حسینی، ابهاماتی را در فیلم ایجاد کرده است.

او معتقد است: مشخص نیست که آیا سایدا خود تصمیم به جعل اثر انگشت و گرفتن استشهاد می‌گیرد یا برادرش او را وادار به این کار می‌کند.

مداح حسینی با انتقاد از عدم تنیدگی مناسب این سه حوزه در فیلم، افزود: این سه حوزه در فیلم به نظر من آن‌چنان که باید انجام و تنیده نشده است. در لحظاتی از فیلم ما گیج می‌شویم که اتفاقات بین این افراد چگونه رقم خورده است.

وی صحنه رقص سایدا و پدر را لحظه‌ای ماندگار در فیلم توصیف کرد: جایی که از طریق رقص و این حرکت آیینی، دو جهان برای لحظه‌ای در هم تلفیق می‌شود و این رقص آیینی و یکی شدن در فیلم به شکل هوشمندانه‌ای ما را لحظه‌ای به فضای ذهنی این شخصیت‌ها برده و ما را با خودش همراه می‌کند.

رییس انجمن سینمای جوانان ایران در خراسان رضوی، فضاسازی فیلم را نیز مورد انتقاد قرار داد و گفت: فضاسازی در فیلم از یک ناهماهنگی رنج می‌برد که بعضی از صحنه‌ها را برای ما گنگ می‌کند. این باعث می‌شود که بیننده از نظر فضاسازی دچار سردرگمی و چندگانگی شود و این مورد علی‌رغم جو و اتمسفر بشاش و زیبا، برای بیننده ایجاد گسست می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه فیلم یا باید به صورت بلند ساخته می‌شد یا کوتاه‌تر از آنچه که دیدیم، افزود: ما صحنه‌هایی در فیلم داشتیم که از لحاظ حسی و بازیگری بسیار زیبا بوده ولی جای خود را در فیلم نتوانسته است پیدا کند. این صحنه‌ها به صورت تکی و منفرد بسیار خوب و درست بوده ولی در پازل فیلم‌نامه‌نویسی فیلم‌ساز، نمی‌تواند با هم برخورد داشته باشند.

مداح حسینی با اشاره به درگیری ذهنی فیلم‌ساز با مسئله پدر و دختر، خاطرنشان کرد: کارگردان این فیلم از روی یک خاطره یا فرد یا رابطه، جهان ذهنی خود را ساخته است. ما کاملاً احساس می‌کنیم که فیلم‌ساز با مسئله‌ای درگیر است. پدر و دختر و رابطه آن‌ها برای فیلم‌ساز در این فیلم مسئله است.

وی با بیان اینکه دوربین، بازیگر سایدا را در بهترین حالات نشان می‌دهد، گفت: دوربین نمی‌گذارد ما بخش‌های ناشایست شخصیت او را ببینیم. این صحنه‌ها به صورت تکی از نظر بیننده قابل درک است ولی همه این صحنه‌ها در نظم روایی فیلم به شکلی که نیازمند بوده چفت و بست نشده است.

از یک خط تا پرده، ۱۳ سال بازنویسی برای دلنشینی روایت

کارگردان فیلم کوتاه “سایدا”، نیز پس از اکران خصوصی اثرش از طی شدن مسیری ۱۳ ساله از یک ایده اولیه تا تولید نهایی فیلم سخن گفت.

الهام رحیم زاده با اشاره به بازنویسی‌های متعدد فیلمنامه، بر اهمیت انتقال حس و روایت قابل فهم برای مخاطبان، چه متخصص و چه عام، تاکید کرد و ابراز امیدواری کرد که “سایدا” توانسته باشد تا حد زیادی انتظاراتش را برآورده سازد.

وی بیان کرد: ایده این فیلم از یک نوشته یک خطی آغاز شده و پس از ۱۳ سال تلاش و بازنویسی‌های متعدد، به مرحله تولید رسیده است.

رحیم‌زاده در خصوص میزان رضایتش از خروجی نهایی “سایدا” گفت: من فکر می‌کنم توقعی که از خروجی فیلم سایدا قبل از پخش آن داشتم، تا ۶۰ درصد از انتظارات من محقق شد.

این کارگردان جوان، با تاکید بر اهمیت فیلمنامه به عنوان پایه اصلی فیلم، توضیح داد: پایه اول فیلمنامه است. ما تا جایی که فکر کردیم کافی است، فیلمنامه را چکش‌کاری کردیم و بعد از آن، کارگردان دکوپاژ می‌زند و دکوپاژ من در یک زمان مشخص نبود. من هنگامی که فیلمنامه را می‌نویسم، در ذهنم تصویر آن را می‌سازم. در واقع، من اول صحنه را در ذهنم خلق می‌کنم و بعد آن را می‌نویسم.

رحیم‌زاده دیدگاه خود در مورد یک فیلم خوب را اینگونه تشریح کرد: فیلم به نظر من، فیلمی دلنشین است که حس آن فیلم به بیننده منتقل شود. فیلم باید روایتی داشته باشد که همه افراد، چه متخصص سینما و چه انسان‌های عادی، متوجه مفهوم فیلم بشوند.

او تاکید کرد: “سایدا” به دنبال ارائه روایتی دلنشین و قابل فهم برای تمامی مخاطبان بوده است.

به گزارش سینما خراسان، در این اکران، مدیر فیلم‌برداری و بازیگران فیلم «سایدا» نیز نظرات خود را بیان کردند.