آغاز تمرکززدایی سینمایی؛ طلوع جشنواره جهانی فجر در شیراز

خورشید چهل و سومین جشنواره جهانی فیلم فجر، این‌بار نه در پایتخت، که در شیراز طلوع کرد تا از این پس، نام پایتخت فرهنگ و ادب ایران‌زمین، علاوه بر تاریخ، تمدن و ادبیات، با هنر هفتم نیز گره بخورد.

به گزارش روز چهارشنبه سینما خراسان، در ادامه رویکرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای تمرکززدایی از پایتخت، دبیرخانه دائمی جشنواره جهانی فیلم فجر به شیراز منتقل شد تا این رویداد سینمایی، دوران بلوغ و استقلال خود از جشنواره فیلم فجر را در این شهر آغاز کند.

چهل و سومین دوره جشنواره جهانی فیلم فجر از عصر امروز (چهارشنبه) کار خود را آغاز کرد تا فیلم‌سازانی از ۲۱ کشور جهان، رقابت هنری خود را در «هنر شهر آفتاب» شیراز دنبال کنند.

چرا شیراز؟

اما چرا شیراز به عنوان میزبان دائمی جشنواره جهانی فیلم فجر انتخاب شد؟ کارشناسان در پاسخ به این پرسش، چندین مولفه اثرگذار را برمی‌شمارند که هر یک به تنهایی می‌تواند دلیلی کافی برای این میزبانی باشد و ترکیب آن‌ها، شیراز را به شهری بی‌رقابت برای میزبانی این جشنواره تبدیل کرده است.

نخستین مولفه، پیشینه فرهنگی و هنری شیراز است؛ این شهر از دیرباز به عنوان یک قطب فرهنگی شناخته شده و این ویژگی، بستر مناسبی برای میزبانی از یک رویداد فرهنگی بین‌المللی مانند جشنواره جهانی فیلم فجر فراهم کرده است.

دومین دلیل، شهرت جهانی شیراز نزد ملل مختلف است؛ تا جایی که به گفته دبیر چهل و سومین دوره جشنواره جهانی فیلم فجر شیراز در جهان از تهران شناخته‌شده‌تر است.

وجود زیرساخت‌های قدرتمند سینمایی در شیراز، دلیل دیگری برای انتخاب این شهر است؛ راه‌اندازی پردیس‌ها و سالن‌های سینمایی استاندارد در سال‌های اخیر، این کلان‌شهر را به یکی از شهرهای توانمند سینمایی کشور تبدیل کرده است.

دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر در این زمینه تاکید کرد: در پایتخت نیز کمتر مجموعه سینمایی مانند هنر شهر آفتاب شیراز وجود دارد.

مخاطبان هنردوست شیرازی نیز از دیگر عوامل مؤثر در این انتخاب هستند؛ موفقیت یک جشنواره سینمایی به حضور پرشور مخاطبانش وابسته است و مردم شیراز همواره استقبال قابل توجهی از رویدادهای سینمایی داشته‌اند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز درباره میزبانی شیراز گفت: شیراز جایگاه نمادین ملی دارد و از شناخته‌شده‌ترین شهرهای ایران در جهان است؛ به‌ویژه که این شهر، زادگاه سعدی و حافظ و نماد شعر فارسی است و می‌توانیم پیوند شعر و سینما را با استفاده از ظرفیت‌های این رویداد بازتعریف کنیم.

همه این عوامل باعث شده تا به گفته مسئولان، شیراز آمادگی کامل را برای میزبانی از جشنواره جهانی فیلم فجر داشته باشد.

سینما در پیوند با شاعرانگی شیراز

محور موضوعی این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر، «سینمای شاعرانه» انتخاب شده است؛ کارشناسان و مسئولان برگزاری جشنواره بر این باورند که هیچ نقطه‌ای از ایران نمی‌تواند همانند شیراز، میزبان سینمای شاعرانه باشد.

حسینعلی امیری، استاندار فارس، در این باره گفت: شهری که خاستگاه حافظ و سعدی است، با پیشینه ادبی و عرفانی خود می‌تواند به «سینمای شاعرانه» مفهومی ژرف‌تر و اصیل‌تر ببخشد.

اما سینمای شاعرانه چه مفهومی دارد و مخاطبان سینما چه برداشتی از این رویداد هنری خواهند داشت؟ روح‌الله حسینی، دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر، در این زمینه توضیح داد: رویکرد شاعرانه از این جهت مد نظر سازمان سینمایی و دست‌اندرکاران جشنواره قرار گرفته که ارج نهادن به یک شیوه زیستن به عنوان بخشی از هویت ایرانی است.

وی با اشاره به آثار برجسته و کارگردانان صاحب‌نام در این عرصه، اظهار کرد: سینمای شاعرانه می‌تواند مزیت رقابتی ایران در سینمای جهان باشد.

متن و حاشیه جشنواره جهانی فیلم فجر

به گفته دبیر جشنواره، در بخش «مسابقه بین‌الملل» جشنواره جهانی فیلم فجر، ۱۶ فیلم از ۲۱ کشور حضور دارند و سینماگرانی از کشورهای یونان، مجارستان، ژاپن، کره جنوبی، رومانی، ایتالیا، عربستان سعودی، قطر، فرانسه، نروژ و سوئد به رقابت می‌پردازند.

فیلم‌های ایرانی حاضر در این بخش رقابتی شامل «او نمی‌خوابد» به کارگردانی رضا جمالی، «زمانی در ابدیت» به کارگردانی مهدی نوروزیان، «پل» به کارگردانی محمد عسگری، «مرد آرام» به کارگردانی بهنوش صادقی و «ماهی در قلاب» به کارگردانی محی‌الدین مظفر (محصول مشترک ایران و تاجیکستان) است.

در بخش «جلوه‌گاه شرق»، ۱۲ فیلم حضور دارند که ایران و هند هرکدام با ۲ فیلم و کشورهایی مانند آمریکا، چین، اندونزی، تایوان، ترکیه، مالزی، هنگ‌کنگ، ژاپن، مصر، فرانسه و آلمان هرکدام با یک فیلم در این بخش شرکت کرده‌اند.

فیلم‌های اول و دوم سینماگران در بخش «چشم‌انداز» حضور دارند؛ در این بخش، ۱۱ فیلم از ۱۰ کشور به نمایش درمی‌آید که سینماگران ایرانی با ۲ فیلم و کشورهای ترکیه، تونس، چین، کره جنوبی، ازبکستان، روسیه، سریلانکا، صربستان و ایتالیا هرکدام با یک فیلم نماینده دارند.

در بخش «زیتون شکسته» که بخش ویژه غزه است،۶ فیلم از ۱۵ کشور حضور دارند؛ کشورهای کانادا، فلسطین، عربستان سعودی، اردن و قطر هرکدام با دو فیلم و کشورهای لبنان، ایران، چین، انگلستان، فرانسه، دانمارک، نروژ، آلمان، قبرس و یونان هرکدام با یک فیلم در این بخش شرکت کرده‌اند.

«زیتون شکسته» بخش اختصاصی سینمای مقاومت، صلح و پایداری است و به جنگ غزه، مسائل فلسطین و لبنان و درگیری‌های ناشی از تجاوز رژیم صهیونیستی می‌پردازد.

علاوه بر این بخش‌ها، «جشنواره جشنواره‌ها» نیز صحنه‌ای برای نمایش آثار تحسین‌شده جشنواره‌های معتبر بین‌المللی است؛ در این بخش، پنج فیلم از کشورهای پرتغال، کلمبیا، سوئد، سوئیس، آرژانتین، اروگوئه، ایران، آلمان و اسپانیا انتخاب شده‌اند که به گفته دبیر جشنواره، به جز تنها فیلم ایرانی حاضر در این بخش، بقیه تولیدات مشترک بین‌المللی هستند؛ این بخش خارج از محور اصلی جشنواره و در پردیس سینمایی استاد تارخ برگزار می‌شود.

گردشگری در شیراز تماشایی؛ هنرمندان جهانی، سفیران فرهنگی می‌شوند

میزبانی شیراز از جشنواره جهانی فیلم فجر، افزون بر رونق بخشیدن به هنر سینما در استان فارس، تاثیر مستقیم و غیرمستقیم مثبتی بر صنعت گردشگری این منطقه خواهد داشت.

صاحب‌نظران عرصه گردشگری بر این باورند که معرفی هنرمندان به عنوان نخبگان فرهنگی جهان، نقش بسزایی در شکل‌دهی به تصویر یک شهر ایفا می‌کند؛ همچنین، حضور گسترده چهره‌های هنری بین‌المللی و استقبال آنان از جشنواره فجر، در شرایط کنونی برای ساختن و دفاع از وجهه مثبت ایران بسیار معنادار است.

رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی در دیدار با نماینده ولی فقیه در استان فارس گفت: برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر، به نوعی رخ‌نمایی جهانی برای ایران است.

کارشناسان معتقدند سینماگران مهمان، به معنای واقعی کلمه، سفیران فرهنگی ایران در کشورهای خود خواهند بود؛ از آنجا که بازدید از اماکن تاریخی و فرهنگی شیراز یکی از برنامه‌های اصلی سینماگران جهانی در ایام برپایی جشنواره است، این جنبه از اثرگذاری جشنواره اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.

به گفته دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر، شیراز در طول یک هفته برگزاری جشنواره، میزبان ۲۰۰ مهمان خارجی شامل سینماگران و مسئولان فرهنگی کشورهای مختلف خواهد بود که برخی از آنان خود یک رسانه تاثیرگذار هستند و می‌توانند چهره شیراز و ایران را به جهانیان معرفی کنند.

برگزاری شایسته جشنواره جهانی فیلم فجر در شیراز، می‌تواند مسیری روشن برای برندسازی این شهر به عنوان یک قطب سینمایی بگشاید؛ همان‌گونه که هنر سینما توانست شهری کوچک در جنوب فرانسه (کن) را به شهرتی جهانی برساند.