آقای وزیر بهداشت «تئاتر» می‌توانست الگو باشد/پاک کردن صورت مسأله!

سینما خراسان- گروه هنر-فریبرز دارایی؛ «امروز جامعه با توجه به این انزوا و ایزولاسیون و فاصله‌گذاری، مواجه است و اصحاب هنر در لطافت این شرایط زمخت می‌توانند کمک زیادی انجام دهند. زبان هنر می‌تواند زمختی‌ها را به نرمی بدل کند. صدا و سیمای ما گرچه تلاش می‌کند، اما کسری‌هایی چه در متریال و چه در محتوا دارد. این بحث‌هایی است که تقاضا می‌کنم اصحاب هنر به صحنه بیایند.»؛ اینها بخشی از سخنان سعید نمکی وزیر بهداشت دولت دوازدهم است که در نشست جمعی از هنرمندان، جانبازان و ایثارگران به مناسبت حماسه ۹ آبان، به زبان آورد.

در نشست مذکور وزیر بهداشت در حالی از هنرمندان درخواست می‌کند برای روحیه بخشی به مردم به صحنه بیایند که شرایط به واسطه محدودیت و تعطیلی فعالیت‌های هنری به ویژه تئاتر باعث پایین آمده روحیه هنرمندان این عرصه شده است.

هنرمندان تئاتر بعد از تعطیلی چندماهه کرونایی ابتدای سال جاری، با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی فعالیت خود را از سر گرفتند؛ فعالیتی که با وجود بالا بودن هزینه‌های تولید یک اثر نمایشی در راستای هدف و نقشی که خانواده تئاتر برای خود در جامعه تعریف کرده‌اند انجام شد.

وزیر بهداشت از هنرمندان درخواست می‌کند به صحنه بیایند بدون توجه به اینکه هنرمندان تئاتر ماه‌ها بود که به صحنه آمده بودند و مخاطبان و علاقه مندانی که از طریق تئاتر روح و روان خود را التیام می‌بخشند نیز در سالن‌ها به تماشای آثار می‌نشستند از بدو بازگشایی سالن‌های تئاتر، تمامی مجموعه‌ها تمامی نکات بهداشتی اعم از ضدعفونی و اختصاص ظرفیت محدود صندلی برای اجراها را لحاظ کردند؛ تمامی مخاطبان با حفظ پروتکل‌های بهداشتی در سالن‌ها حضور پیدا کرده و به تماشای آثار نشستند، گروه‌های تئاتری نیز با وجود شرایط سختی که پیش روی اجراهایشان بود با توجه به پروتکل‌ها آثار خود را روی صحنه بردند.

وزیر بهداشت از هنرمندان درخواست می‌کند به صحنه بیایند بدون توجه به اینکه هنرمندان تئاتر ماه‌ها بود که به صحنه آمده بودند و مخاطبان و علاقه مندانی که از طریق تئاتر روح و روان خود را التیام می‌بخشند نیز در سالن‌ها به تماشای آثار می‌نشستند.

در طی چند ماه فعالیت‌های تئاتری هیچ خطری هنرمندان و مخاطبان تئاتر را تهدید نکرد اما هیچکدام از مسئولان تصمیم گیرنده از جمله افراد حاضر در وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا این مهم را ندیدند و تنها کاری که کردند نادیده گرفتن تئاتر بوده و همچنان هم هست.

این واقعیت را نمی‌توانیم کتمان کنیم که مشکل اساسی جامعه ما در شرایط کرونایی نبود فرهنگ‌سازی مناسب برای اقشار مختلف است؛ اگر مردم به مسافرت می‌روند، اگر از ماسک استفاده نمی‌کنند و بسیاری اگرهای دیگر به این دلیل است که بهای لازم را برای فرهنگ‌سازی قائل نبودیم و مدیران، مسئولان و تصمیم گیرندگان هم هیچگاه در سیاستگذاری‌های خود به فرهنگ‌سازی و هنر به عنوان یکی از مهمترین راهکارها برای این امر توجه نکردند و همواره آن را نادیده گرفتند.

در شرایطی که همه به دنبال راهکاری برای فعالیت کردن در شرایط کرونایی هستند، تئاتری‌ها راهکار درست را پیش گرفتند که می‌توانست از سوی وزیر بهداشت و تصمیم گیرندگان در خصوص اعمال محدودیت‌ها مورد توجه قرار گیرد ولی نتیجه تعطیل شدن تئاتر شد. حتی برخی از هنرمندان تئاتر فعالیت خود را به بیرون از سالن‌های معمول بردند تا اطمینان خاطر مخاطبان و مراجعه‌کنندگان را بیشتر کنند.

رستوران‌ها باز هستند و مردم همچون شرایط عادی در آن‌ها حضور پیدا می‌کنند، تمامی مراکز خرید و فروش باز هستند و مردم در آنها رفت و آمد می‌کنند، دستفروش ها در میادین و خیابان‌های مختلف مشغول به کارند و باعث تجمع می‌شوند؛ درست است که همه مشاغل دغدغه دارند و باید امرار معاش کنند اما مگر تئاتری‌ها از فضا به زمین آمده‌اند و شرایط مختلف برای آنها صدق نمی‌کند؟

رستوران‌ها باز هستند و مردم همچون شرایط عادی در آن‌ها حضور پیدا می‌کنند، تمامی مراکز خرید و فروش باز هستند و مردم در آنها رفت و آمد می‌کنند، دستفروش‌ها در میادین و خیابان‌های مختلف مشغول به کارند و باعث تجمع می‌شوند؛ درست است که همه مشاغل دغدغه دارند و باید امرار معاش کنند اما مگر تئاتری‌ها از فضا به زمین آمده‌اند و شرایط مختلف برای آنها صدق نمی‌کند؟ حتی به لحاظ فرهنگی اعتراض هنرمندان تئاتر نسبت به شرایط خود با اعتراضی که مشاغل دیگر می‌توانند داشته باشند متفاوت است و تنها اعتراض این قشر هنرمند به مصاحبه و ابراز گلایه‌های خود در فضای مجازی و گفتگوهای رسانه‌ای ختم می‌شود که همین امر باعث شده تا مسئولان گمان کنند که هنرمندان تئاتر فقط غُر می‌زنند و گلایه می‌کنند.

وزیر بهداشت در نشست ۹ آبان در بخشی از سخنان خود تأکید کرد: همیشه هم گفتم که من وزیر بهداشت مردم این سرزمینم. من وزیر بهداشت همه آدم‌های راست، چپ، شیعه و سنی، کلیمی و بی دین و حتی زندانی محکوم به اعدام هستم. خودم را متعهد به پاسداری از سلامت همه مردم این سرزمین می‌دانم.

وقتی آقای نمکی در حالی چنین سخنی را به زبان می‌آورد که نسبت به دستاوردهای هنرمندان تئاتر در شرایط کرونایی بی تفاوت است؛ دستاوردهایی فرهنگی برای ادامه فعالیت‌های تئاتری و روحیه بخشی به مردم بدون به خطر انداختن سلامت و جان آنها؛ اتفاقی که به طور حتم در رستوران‌ها، مراکز خرید، مهمانی‌ها، مسافرت‌ها و غیره تا حد بالایی رخ می‌دهد.

گویا گمان وزیر بهداشت و بسیاری از مسئولان این است که تئاتر محلی برای «تجمع» است ولی هیچکدام از نزدیک و در ایام کرونایی به سالن‌های تئاتر نیامدند تا از نزدیک ببینند که این جمع به شکل و رفتاری پروتکل‌های بهداشتی را رعایت و فعالیت خود را به بهترین شکل ممکن انجام می‌دهد. مدیران و مسئولان تنها کاری که کردند تعطیل کردن این فعالیت بود گویی که پرخطرترین فعالیت جمعی در جامعه است.

آقای وزیر بهداشت شما هنرمندان تئاتر و فعالیت آنها را نادیده گرفتید؛ گروهی که در راه فرهنگ‌سازی و التیام روحیه و روان مخاطبان خود بسیار تأثیرگذار بود. شما تنها صورت مسأله را پاک کردید در حالی که می‌توانستند از این الگوی درست فرهنگی بهترین بهره را ببرید. حال چگونه از هنرمندان که البته در کلام شما فقط هنرمندان عرصه سینما مدنظر بودند و هنرمندان تئاتر جایگاهی نداشتند، به صحنه بیایند و در روحیه بخشی و التیام روان جامعه به ایفای نقش بپردازند؟

شاید واقعاً تئاتر و هنرمندان تئاتر در تعریف شما از هنر جایگاهی ندارند که اگر داشتند بهترین استفاده را از آنها برای فرهنگ‌سازی مناسب در راستای فعالیت با حفظ و رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی بهره می‌بردید.

حال هنرمندان تئاتر در بدترین شرایط روحی و معیشتی به سر می‌برند زیرا کارآمدی آنها نادیده گرفته شده و مدیران و مسئولان تصمیم گیرنده به تنها بخشی که فکر نمی‌کنند و اهمیت نمی‌دهند تئاتر است. سالن‌های تئاتر در حال تعطیل شدن هستند و این اتفاقات همچون آمار فوتی‌های کرونا که برای مردم عادی شده، برای مسئولان عادی شده است.