آگاهی‌رسانی با «پوستر» برای کودکان کار/ «گرافیک» استاندارد ندارد

ایرج میرزاعلیخانی هنرمند طراح گرافیک، تصویرگر و عضو هیأت داوران بخش پوستر دوسالانه «دستان ۱» که به مناسبت هجدهمین سالگرد تأسیس انجمن حمایت از کودکان کار و با هدف حمایت از کودکان برگزار می‌شود، درباره اهداف این رویداد به سینما خراسان گفت: به نظر من هرگونه برنامه و فعالیت با رویکرد کودکان، کم است و به جرأت می‌گویم ما هنوز کاری مؤثر برای کودکان‌مان نکرده‌ایم چه برسد برای کودکان کار. اتفاقاتی که در جامعه رخ می‌دهد نشأت گرفته از این است که ما نتوانستیم کاری برای کودکان انجام دهیم، چه برسد به اینکه هدفی چون ارتقای سطح زندگی آن‌ها را مدنظر داشته باشیم.

وی افزود: نگاهی کوتاه و گذرا به کودکان جامعه، نشان می‌دهد چه رفتاری با آن‌ها داشته باشیم؛ برای اینکه بتوانیم سطح زندگی آن‌ها را ارتقا دهیم باید بتوانیم سطح زندگی اعم از دانش و فرهنگ والدین و معلمان آن‌ها را ارتقا دهیم که به جرأت می‌گویم کاری اساسی در این رابطه صورت نگرفته است.

«دستان»؛ تلنگری برای مواجهه با کودکان کار

میرزاعلیخانی توضیح داد: واقعیت امر این است که وقتی کودکانی برای امرار معاش، کار می‌کنند شاید تنها کاری که ما می‌توانیم انجام دهیم تأسف خوردن باشد اما سوال اصلی اینجاست که چرا کودکان کار به وجود آمدند. باید در تمامی مباحثی که با کودکان مرتبط است، تعمق کنیم؛ آیا در مدرسه به این کودکان خوب و درست رفتار می‌شود؟ و آیا پدر و مادر با آن‌ها خوب رفتار می‌کنند؟ اگر مدرسه و والدین با این کودکان خوب رفتار کنند، مفهومش این است که این دو نهاد اصلی در زندگی کودکان، دارای دانش برخورد با کودکان هستند و حتماً لزومی ندارد جامعه شناس یا فیلسوف باشیم. به همین دلیل هرگونه فعالیتی اعم از یک تلنگر ساده یا مباحث عمیق فلسفی و اجتماعی در رابطه به کودکان کار باید در جامعه صورت بگیرد، از جمله برپایی رویدادهای فرهنگی و هنری چون دوسالانه هنری «دستان» که قرار است هنرمندان و طراحان گرافیک درگیر مساله مهم کودکان کار شوند.

وی اظهار امیدواری کرد که ماجرا فقط به برگزاری یک رویداد ختم نشود و ای‌کاش طرح‌هایی که از سوی هنرمندان به این دوسالانه ارسال می‌شود، برای نمایش در سطح جامعه منتشر شوند و نباید از نمایش آن‌ها وحشت کنیم، چراکه آدم‌ها گاهی از واقعیت‌هایی که خودشان به وجود آوردند، وحشت می‌کنند.

این هنرمند طراح گرافیک تاکید کرد: پوسترها با موضوع کودکان کار باید در تعداد زیاد در سطح شهر به نمایش گذاشته شود تا نوعی آگاهی رسانی جمعی در مقیاس بزرگ صورت بگیرد.

استفاده از اثر هنری برای نمایان کردن مشکلات «کودکان کار»

وی بیان کرد: به عبارت دیگر اگر منِ هنرمند بتوانم آگاهی‌رسانی کنم با موضوع «کودکان کار» و اینکه با چه معضلات و مشکلاتی دست به گریبان هستند، بسیار ارزشمند است چراکه مشخص می‌شود چه کارهایی حول این موضوع انجام شده یا نشده است.

میرزاعلیخانی در مورد معیارهای داوری بخش پوستر در دوسالانه «دستان» گفت: معیارهای داوری عموماً پیچیده نیست، در ابتدا باید بررسی کنیم آنچه که مورد نظر دوسالانه بوده در آثار رسیده وجود دارد که بر اساس آن فرآیند طراحی اجرا شده و برای مخاطب آگاهی بخش باشد. دومین نکته، چگونگی اجرا و سومین نکته، درگیر کردن ذهن مخاطب به واسطه تکنیک است. عوامل دیگری نیز در پروسه داوری مطرح است که جای بحثش اینجا نیست و تخصصی است.

وی در پاسخ به اینکه اثر استاندارد برای رقابت در دوسالانه «دستان» باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد، اظهار کرد: گرافیک اصولاً استانداردی ندارد؛ تعریف گرافیک این است که استانداردی را شامل نمی‌شود و استاندارد آن شاید به تعداد انسان‌ها باشد اما آنچه که مهم است در درجه اول پاسخ به خواسته‌های سفارش دهنده و حل کردن صورت مساله به زیباترین شکل است که ترجیحاً این زیبایی، باید چالش‌های بصری و ذهنی برای مخاطب به وجود بیاورد.

این هنرمند گرافیست در پایان از هنرمندان درخواست کرد که آثارشان را با توجه به بندهای فراخوان ارسال کنند.

اولین دوسالانه پوستر، عکس و کاریکاتور «دستان ۱» با هدف حمایت از حقوق کودکان به دبیری محمدحسین عناصری در فرهنگسرای نیاوران برگزار می‌شود.