سرانجام «موزه هنرهای معاصر فلسطین» چه می‌شود؟/ استقبال از مشارکت

سینما خراسان-گروه هنر-آزاده فضلی: چندی پیش خبری مبنی بر واگذاری ساختمان موزه هنرهای معاصر فلسطین به شهرداری تهران در رسانه‌ها منتشر شد و بعد از آن، انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس بنیاد فرهنگی روایت فتح طی نامه به شهرداری تهران ضمن اشاره به برگزاری شش دوره جشنواره بین‌المللی در حوزه هنر مقاومت و همچنین عدم اقدامات و تصمیمات همسو با مأموریت ذاتی این موزه مبنی بر فعالیت‌های بین‌المللی هنر مقاومت به‌خصوص در شرایطی که طرح عادی‌سازی روابط اعراب با رژیم اشغالگر قدس بسیار مطرح‌شده است خواستار واگذاری این ظرفیت مهم به انجمن هنرهای تجسمی انقلاب و دفاع مقدس شد.

در همین راستا علیرضا اسماعیلی سرپرست فرهنگستان هنر درباره عملکرد «موزه هنرهای معاصر فلسطین» و چشم‌انداز آن در آینده از نظر فضای نمایشگاهی یا فضای موزه‌ای، به سینما خراسان گفت: موزه هنرهای معاصر فلسطین به همت فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران و با حمایت دفتر مقام معظم رهبری، اساساً برای پاسداشت و تکریم و ترویج هنر مقاومت و پایداری تأسیس شد؛ نمادی فرهنگی هنری که در هیچ جای دیگر شبیه آن را سراغ نداریم. در طی بیش از نیم قرن گذشته، بیشترین موضوعی که درباره فلسطین و مساله اشغالگری صهیونیسم کار شده، موضوع مقاومت نظامی و سیاسی بوده است و در این میان، هنر و فرهنگ مردم فلسطین به عنوان نمادی از مقاومت کمتر مورد توجه قرار گرفته است. ایده موزه فلسطین از سوی فرهنگستان هنر در واقع نقطه عطفی در تجلی هویت و هنر مقاومت بود که در موزه هنرهای معاصر فلسطین تجلی پیدا کرده است.

* تأسیس موزه فلسطین در راستای گفتمان مقاومت و تقویت گفتمان وحدت در جهان اسلام

وی در ادامه تشریح کرد: دوسالانه‌های هنرهای تجسمی دوره‌های مختلف جهان اسلام در فرهنگستان هنر نیز با توجه به گفتمان مقاومت و تقویت گفتمان وحدت در جهان اسلام راه‌اندازی شد. در سال‌های آغازین شکل‌گیری موزه، نمایندگان فرهنگستان هنر متشکل از چند تن از هنرمندان انقلاب اسلامی، با هماهنگی اشخاص تأثیرگذار در حوزه مقاومت جهان اسلام، با هنرمندان فلسطینی، سوری، لبنانی، اردنی، عراقی، کویتی، مراکشی و دیگر کشورها، گفت‌وگوهای متعددی کردند؛ به نحوی که تعداد قابل‌توجهی از این هنرمندان، در دوسالانه‌های هنر معاصر جهان اسلام شرکت کردند و آثار خود را به نمایش درآوردند. همچنین این نمایندگان در همان بدو تأسیس موزه فلسطین در سفری به سوریه و لبنان و اردوگاه‌های فلسطینی مستقر در سوریه و لبنان، اقدام به جمع‌آوری آثار تجسمی هنرمندان فلسطینی و هنرمندان حوزه مقاومت کردند. در حال حاضر این آثار به‌عنوان پشتوانه و گنجینه نمادین هنری موزه فلسطین در فرهنگستان هنر نگهداری می‌شوند.

اسماعیلی تاکید کرد: از سال‌های گذشته تا امروز موزه هنرهای معاصر فلسطین محل گردهمایی و به اشتراک‌گذاری ایده‌ها و جریان‌سازی‌های بسیار مؤثری بوده است؛ هم در موضوعات و مباحث مقاومت و استکبارستیزی در جهان و منطقه (متناسب با تحولات جهان اسلام) و هم رویدادهای فکری و فرهنگی داخلی؛ لذا کارنامه دستاوردهای این موزه قابل دفاع است.

وی بیان کرد: فرهنگستان هنر با تجهیز و توجه ویژه به این مرکز نمایشگاهی و حمایت همه‌جانبه از فعالیت‌های آن، زمینه برگزاری صدها رویداد نمایشگاهی ملی و بین‌المللی را با همکاری مراکز مختلف فراهم آورده است تا چراغ هنر آرمان‌گرا و مقاومت همواره پرفروغ باقی بماند. تجهیز این موزه در سال‌های اخیر، به‌رغم محدودیت‌های بودجه، در اولویت کاری مسئولان فرهنگستان هنر بوده است.

اسماعیلی ادامه داد: از کارهای ماندگار موزه فلسطین که در سال‌های اخیر برگزار شده می‌توان به مراسم تجلیل از هنرمندان حوزه مقاومت در ایران و جهان اسلام و نمایشگاه نقاشی «فلسطین در آئینه خیال هنرمندان ایرانی و فلسطینی»، شامل حدود ۵۰ اثر کم‌نظیر نقاشی از هنرمندانی همچون سعید حسین، محمود خلیلی، محمد الشاعر، ابراهیم غنام، برهان کرکوتلی، توفیق عبدالعادل، مصطفی حلاج و… که توسط این هنرمندان در اردوگاه‌ها و خارج از وطنشان خلق شده و به همراه آثار هنرمندان ایرانی که در آذر ۱۳۹۷ و در روز همبستگی با ملت فلسطین برگزار شد و نیز به برپایی کارگاه و نمایشگاه «سرو بلند انقلاب اسلامی (با موضوع شهید حاج قاسم سلیمانی)» در سال ۱۳۹۸ که حاصل همکاری نهادهای مختلف و هنرمندان تجسمی معاصر کشورمان بود، اشاره کرد.

سرپرست فرهنگستان هنر در پاسخ به اینکه آیا انتظارات از عملکرد موزه هنرهای معاصر فلسطین با توجه به رویکرد فرهنگستان هنر برآورده شده است یا خیر، گفت: در حوزه انتظارات همیشه یک ایده‌آل وجود دارد و ما به سوی آن گام برمی‌داریم؛ به عبارتی دیگر، در مورد موزه هنرهای معاصر فلسطین، هرگاه به امکانات و محدودیت‌ها نگاه می‌کنیم عملکرد را مناسب می‌بینیم ولیکن وقتی به ایده‌آل‌ها نظر می‌افکنیم جای کار زیادی وجود دارد و امیدواریم با تلاش بیشتر به آن برسیم. در حوزه ابتکارات و نوآوری در ایجاد موضوعات مرتبط خوب عمل کردیم، همچنان که در حوزه اجرا یا معرفی برنامه‌ها نیاز به کار بیشتری داریم. تشکیل گروه هنر انقلاب در فرهنگستان هنر در سال ۱۳۹۸ نیز به این منظور و برای رشد و ارتقای گفتمان هنر انقلاب و مقاومت پی‌ریزی شده است.

موزه هنرهای معاصر فلسطین در نظر دارد در سالگرد شهادت مظلومانه سردار شهید اسلام حاج قاسم سلیمانی کارگاه نقاشی به عرض ۵/۲ و در طول ۴۰ متر به وسیله دکتر حبیب‌الله صادقی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر برگزار کند و دانشجویان و هنرمندان سه نسل پس از پیروزی انقلاب اسلامی را در این کارگاه مشارکت دهد وی توضیح داد: فرهنگستان هنر برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدتی برای ارتقای گفتمان هنر مقاومت در موزه فلسطین دارد؛ از جمله دوسالانه‌های جهان اسلام که به دلیل شرایط موجود برگزاری آن میسر نشده است. همچنین موزه هنرهای معاصر فلسطین در نظر دارد در سالگرد شهادت مظلومانه سردار شهید اسلام حاج قاسم سلیمانی کارگاه نقاشی به عرض ۵/۲ و در طول ۴۰ متر به وسیله آقای دکتر حبیب‌الله صادقی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر برگزار کند و دانشجویان و هنرمندان سه نسل پس از پیروزی انقلاب اسلامی را در این کارگاه مشارکت دهد.

از همکاری و مشارکت تمامی نهادها استقبال می‌کنیم

اسماعیلی درباره پیشنهاد انجمن هنرهای تجسمی بنیاد فرهنگی هنری روایت فتح برای واگذاری این موزه هم پاسخ داد: بسیاری از برنامه‌ها و کارهایی که تاکنون در موزه فلسطین انجام گرفته، با مشارکت و همکاری نهادهای انقلابی علاقه‌مند و مرتبط بوده است. با عنایت به اینکه توجه به فرهنگ مقاومت با محوریت مساله فلسطین در حوزه‌های راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران تعریف شده است و با توجه به اهمیت و گستره موضوع که تمامی جهان اسلام را در برمی‌گیرد ما از همکاری و مشارکت تمامی نهادها استقبال می‌کنیم.

وی بیان کرد: اکنون، در اوضاع و شرایط خاص جهان اسلام و به ویژه فلسطین و جبهه مقاومت، انتظار می‌رود که نهادها، سازمان‌ها و مراکز مرتبط با ارزش‌های انقلاب اسلامی، با انگیزه و همت والا به حمایت و تقویت جریان هنر متعهد انقلاب اسلامی در سطح ملی و بین‌المللی و در گستره جهان اسلام بپردازند. بی‌شک هر مرکز و سازمان تأثیرگذاری پیشینه اقتضائات، اهداف و راهبردهای خود را هم دارد و مدیران و متولیان آن با جان و دل برای به ثمر نشستن آن تلاش کرده‌اند.

بگذاریم پیشینه شناسنامه و هویت مراکز حفظ شود

سرپرست فرهنگستان هنر با بیان اینکه نگاه فرهنگستان هنر همواره نگاه همکاری، حمایت، هم‌افزایی و گفتگو و مشارکت بوده است و در این سال‌ها با آغوش باز از تمام پیشنهادها و رویدادهای مشارکتی استقبال کرده است، گفت: فرهنگستان و مراکز وابسته به آن جایگاه ملی دارند و هیچگاه در رقابت با سازمان‌های فرهنگی به ویژه مراکز فرهنگی متولی ارزش‌های انقلابی و تحکیم مبانی جبهه فرهنگی انقلاب و دفاع و مقاومت قرار نگرفته بلکه در فضایی همدلانه و هم‌سو پذیرای اندیشمندان و هنرمندان بوده است و با ارائه مشاوره‌های کارشناسی، امکانات و مقدورات خود را در اختیار آن‌ها قرار داده است. خوشبختانه در سال‌های اخیر شکل‌گیری برخی فضاها نظیر موزه ملی دفاع مقدس و مؤسسات و انجمن‌های هنری به نمایش و جلوه آرمان‌های انقلاب اسلامی و جبهه مقاومت کمک نموده است. به نظر می‌رسد در این عرصه باید به مشارکت و همکاری در پیشبرد اهداف بپردازیم تا رقابت در تملک یا تصرف و تولیت مراکز و مؤسسات.

اسماعیلی در پایان با تشکر از شهردار و شورای شهر تهران، درباره واگذاری ساختمان موزه هنرهای معاصر فلسطین نیز بیان کرد: پیشنهاد ما این است که بگذاریم پیشینه شناسنامه و هویت مراکز حفظ شود و با همفکری و مشارکت، آنها را تقویت کنیم.