مدیرکل هنرهای تجسمی اعلام کرد ساخت، اجرا و نصب هرگونه مجسمه، دیوارنگاره و نقش برجسته در فضای شهری باید با مجوز شورای نظارت بر نصب مجسمه‌ها صورت بگیرد. به گزارش سینما خراسان، پس از انتشار تصاویری از مجسمه‌های شهری که تناسب چندانی با شأن و مقام مفاخر فرهنگی و هنری و حتی شهدای این سرزمین […]
مدیرکل هنرهای تجسمی اعلام کرد ساخت، اجرا و نصب هرگونه مجسمه، دیوارنگاره و نقش برجسته در فضای شهری باید با مجوز شورای نظارت بر نصب مجسمه‌ها صورت بگیرد.
به گزارش سینما خراسان، پس از انتشار تصاویری از مجسمه‌های شهری که تناسب چندانی با شأن و مقام مفاخر فرهنگی و هنری و حتی شهدای این سرزمین نداشتند، هادی مظفری مدیرکل هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز نسبت به این اتفاق واکنش نشان داد.
بر اساس اعلام واحد ارتباطات و رسانه اداره کل هنرهای تجسمی، هادی مظفری در این باره گفت: آثار یادمانی هنری برای بزرگان، می‌تواند ترجیع بند محتشم کاشانی برای حماسه کربلا، اثری موسیقایی و حماسی همانند سمفونی خرمشهر و مجسمه‌ای همانند اثر ابوالحسن خان صدیقی برای ادای احترام به فردوسی و یا آثار معماری و مجسمه‌ها و دیوارنگاره‌ها باشند که همگی از مهمترین گونه‌های آثار فرهنگی و هنری هستند.
وی افزود: این یادمان‌ها به عنوان مدرک و شاهدی برای قدرشناسی و بزرگداشت خاطره‌ی مفاخر و بزرگان یک کشور است که با قرار گرفتن در معرض دید شهروندان، هم خاطره ذهنی و ادای احترام آنها را در نزد مردم نشان می‌دهد و هم باعث افتخار و بالیدن آن ملت به ارزش‌ها، گذشته و بزرگان خویش می‌شود.
مظفری در ادامه با بیان اینکه ضرورت دارد تمامی ارگان‌های سفارش دهنده آثار هنری و مجسمه‌های شهری از مشورت یک شورای متخصص بهره مند شوند گفت: از حدود ۶۰ سال پیش تا کنون ۴ آئین نامه مبنی بر نحوه نظارت بر انتخاب، ساخت و نصب مجسمه‌ها و یادمان‌ها در میدان‌ها و اماکن عمومی داشته‌ایم که همگی به عنوان قانون الزام آور است. بر اساس نخستین «تصویب نامه هیأت وزیران وقت مورخ ۲۹/۰۳/۱۳۳۸ طبق پیشنهاد وزارت فرهنگ (هنرهای زیبای کشور) تصویب نمودند که سازمان‌های دولتی و ملی که در صدد تهیه مجسمه مشاهیر تاریخی – ادبی – هنری برای نصب در میادین و غیره می‌باشند، می‌بایستی قبلاً طرح و نام سازنده مجسمه را به هنرهای زیبای کشور ارسال دارند تا در کمیسیون مربوطه مورد مطالعه و پس از تصویب اقدام به تهیه آن شود. در تعیین محل نصب مجسمه کمیسیون فوق، نظر اداره کل باستان شناسی را رعایت خواهد نمود. وزارت فرهنگ و ارشاد و کشور مأمور اجرای این تصویب نامه هستند. طبق دومین قانون که عبارت است از، «آیین نامه نحوه نظارت بر انتخاب، ساخت و نصب مجسمه‌ها و یادمان‌ها در میادین و اماکن عمومی و در جلسه ۴۴۲ مورخ ۴ خرداد ۱۳۷۸ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده است»، کلیه وزارتخانه‌ها، مراکز و سازمان‌ها و نهادهای دولتی و شهرداری‌ها موظف به اجرای سیاست‌های مصوب شورای نظارت در موضوع این آئین نامه هستند. همچنین بر اساس «دستورالعمل اجرایی نحوه نظارت بر انتخاب، ساخت و نصب مجسمه و یادمان در میادین و اماکن عمومی مصوب جلسه ۳۴۱ مورخ ۱۸/۰۸/۱۳۷۹ شورای فرهنگی عمومی»، اماکن عمومی شامل میادین، مبادی ورودی شهرها، بوستان‌ها، معابر، محوطه و فضاهای عمومی تعریف شده است.
وی تاکید کرد: انتخاب دغدغه فرهنگی و ایده مناسب بسیار حائز اهمیت است اما نبود طراحی مناسب و اجرای غلط توسط افراد فاقد صلاحیت ساخت مجسمه‌های شهری، نتایج سنگینی به همراه خواهد داشت. طبق این مهم، ساخت، اجرا و نصب هرگونه مجسمه، دیوارنگاره و نقش برجسته در فضای شهری باید با مجوز شورای نظارت بر نصب مجسمه‌ها صورت بگیرد بنابراین ما تمامی ظرفیت‌های قانونی مبتنی بر رعایت دستگاه‌ها از این آئین نامه را دارا هستیم. هدف اصلی از تدوین این سه آئین نامه، حمایت از ایده ساخت و نصب مجسمه‌های شهری و پاسداشت مشاهیر و بزرگان است و در این روند، مشورت گرفتن و سپردن کار به خبرگان مجسمه سازی و هنرمندان صاحب نام و صاحب امضا مهمترین بخش کار است.
مدیرکل هنرهای تجسمی با اشاره به ماده ۲ این آئین نامه که اعضای شورای نظارت بر ساخت و نصب مجسمه‌های شهری را معرفی می‌کند، گفت: شورای نظارت بر انتخاب، ساخت و نصب مجسمه‌های شهری متشکل از معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مدیرکل هنرهای تجسمی، نماینده وزارت کشور، نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، نماینده انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، نماینده فرهنگستان هنر، یک نفر از استادان برجسته هنرهای تجسمی با معرفی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، شهردار شهری که نصب مجسمه در آن پیشنهاد شده، دو نفر از صاحبنظران عرصه فرهنگ، نماینده بنیاد شهید و نماینده وزارت مسکن و شهرسازی است. احکام این اعضا بر اساس دستورالعمل اجرایی توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صادر می‌شود.
بر اساس آسیب شناسی صورت گرفته به این باور رسیدیم که نباید یک شورای واحد برای تمامی مجسمه‌های شهری در همه استان‌های کشور تصمیم گیری کنند. هر شهر ایران اقلیم و آب و هوای خاص و خرده فرهنگ‌های بومی و محلی و ساختار شهرسازی و معماری خود را داراست که این خصوصیات برای خلق و نصب یک اثر هنری شهری بسیار حائز اهمیت و در عین حال متفاوت است.
وی بیان کرد: طبیعی است که نمایندگان و کارشناسان این شورا باید به حوزه مجسمه سازی آشنایی داشته باشند چراکه در خصوص مجسمه‌های شهری از ایده، تا طراحی و اجرا، مواد اولیه و همچنین مکان نصب اثر بسیار حائز اهمیت است. در همین راستا و بر اساس آسیب شناسی صورت گرفته به این باور رسیدیم که نباید یک شورای واحد برای تمامی مجسمه‌های شهری در همه استان‌های کشور تصمیم گیری کنند. هر شهر ایران اقلیم و آب و هوای خاص و خرده فرهنگ‌های بومی و محلی و ساختار شهرسازی و معماری خود را داراست که این خصوصیات برای خلق و نصب یک اثر هنری شهری بسیار حائز اهمیت و در عین حال متفاوت است.
مدیرکل هنرهای تجسمی اعلام کرد: چهارمین و آخرین مصوبه قانونی مربوط است به «دستورالعمل صدور مجوز ساخت و نصب مجسمه و یادمان در میدان‌ها و اماکن عمومی مصوب ۱۳۹۹» که علاوه بر آئین نامه‌های مصوب گذشته، طی پیگیری و جلسات متمادی ۸ ماهه گذشته در شورای ساماندهی مجوزهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این دستورالعمل تنظیم شده و در آن امکان تفویض اختیار این مهم را به استان‌های توانمند سپرده است. در این دستورالعمل با توجه به قوانین بالا دستی موجود به این نتیجه رسیدیم که شهرسازها، استادان دانشگاه، جامعه شناسان و هنرمندان هر شهر و استان بهتر می‌توانند با توجه به شرایط هر بوم و منطقه در مورد زیباسازی شهری و ساخت مجسمه بزرگان و مشاهیر و اینکه چه اثری در چه فضا و جایگاهی باید نصب شود، تصمیم بگیرند و این دستورالعمل طی روزهای آتی به تمامی استان‌های کشور ابلاغ خواهد شد.
وی ادامه داد: متأسفانه آثاری را که در این چند وقت در فضای برخی شهرهای ایران شاهدش بودیم از منظر هنری، آثار درخور و شایسته ای نبوده‌اند و تنها تعداد اندکی از آثار قابل دفاع بودند و الباقی از ساختار تکنیکی و جذابیت بصری و توانمندی سازنده برای خلق و اجرای یک اثر هنری برخودار نبودند. بهتر است، تمامی نهادها که برای پاسداشت نام و یاد قهرمانان و بزرگان این سرزمین قدم بر می‌دارند از ظرفیت صحیح هنر و هنرمندان در این راه بهره گیرند.
مظفری گفت: در بسیاری اوقات سفارش دهندگان نیت خیری دارند و بناست مجسمه یکی از مفاخر، مشاهیر، و سربازان و قهرمان کشور، خلق و در فضای شهری نصب شود اما چون به هنرمند صاحب امضا و دارای تجربه کافی مراجعه نمی‌شود و از نهادهای مرتبط و دارای صلاحیت کسب مشورت نمی‌گردد، نتیجه آن چیزی است که ما امروز در فضای شهری با آن مواجهیم. داشتن دغدغه فرهنگی و ایده مناسب بسیار حائز اهمیت است اما نبود طراحی مناسب و اجرای غلط توسط افراد فاقد صلاحیت ساخت مجسمه‌های شهری، نتایج سنگینی به همراه خواهد داشت.
وی اظهار کرد: البته نباید از ذهن دور داشت که طی سال‌های گذشته آثار باارزش هنری و درخور توجه نیز در کشور خلق و در فضای شهری نصب شده‌اند. شهرداری تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز و برخی دیگر از شهرهااز جمله شهرداری‌هایی هستند که با برگزاری سمپوزیوم مجسمه و دوسالانه‌های تخصصی در حوزه مجسمه سازی، توانستند آثار هنری ارزشمندی خلق، نمایش داده و در سطح شهرهای ایران نصب کنند. مشکل ما دقیقاً در جایی است که متولیان از مشورت‌های لازم بهره مند نمی‌شوند و از هنرمندان صاحب نام در این حوزه اعم از دانشگاه‌های هنر، انجمن مجسمه سازان، انجمن‌های هنرهای تجسمی کشور واز ظرفیت و مشورت شوراهای قانونی استفاده نمی‌کنند و نتیجه‌ای که با آن مواجهیم، خارج از توقع و انتظار همه است.
مظفری در پایان ابراز امیدواری کرد با تفویض اختیار به شوراهای نظارت بر نصب مجسمه‌های شهری در استان‌ها و استفاده‌ی نهادهای سفارش دهنده از ظرفیت هنرمندان مجسمه سازی و فارغ التحصیلان دانشگاه و اساتید این رشته در آینده شاهد خلق و نصب آثار هنری بی کیفیت در سطح شهرهای ایران نباشیم.
Δ