مهر قبولی منتقدان بر پیشانی «مصلحت»

به گزارش سینما خراسان، منتقدان اصفهانی در سومین روز اکران فیلم‌های سی و نهمین جشنواره فیلم فجر در اصفهان به ارزیابی فیلم «مصلحت» به کارگردانی حسین دارابی پرداختند.

در این نظرسنجی که سینما خراسان با همکاری انجمن منتقدان حوزه هنری اصفهان به شکل روزانه انجام می‌دهد، این فیلم توانست نظرها را به خود جلب کند و با کسب ۳.۳ از ۵ امتیاز آرا، از منتقدان نمره قابل قبولی گرفت.

داستان فیلم «مصلحت» که نخستین همکاری باشگاه سوره با سازمان سینمایی اوج است، درباره اشتباه بزرگ پسر تندروی مسئولی است که در دوران اوایل انقلاب در دادستانی جایگاه بسیار مهمی دارد؛ پسر تندرو در یک درگیری خیابانی با تفنگی که مجوز ندارد به پسر چپ‌گرای خانواده‌ای ثروتمند که قصد مهاجرت از ایران را دارند، شلیک و باعث مرگ او می‌شود.

خوش ساخت اما در برخی سکانس‌ها آرمان گرا

کارشناسان سینمایی فیلم دارابی کارگردان فیلم اولی در جشنواره فجر را خوش‌ساخت ارزیابی می‌کنند گرچه باید گفت که «مصلحت» در برخی سکانس‌ها و به ویژه سکانس پایانی بیش از حد آرمان‌گرا به نظر می‌رسد گرچه این روالی است که در بسیاری از فیلم‌های خوش ساخت جشنواره در سال‌های گذشته نیز بارها شاهد آن بوده‌ایم.

اما رسول احمدی درباره «مصلحت» به مهر می‌گوید: این فیلم روایتی شجاعانه و محکم از آن دسته از افرادی است که به نام مصلحت، منفعت خود را ترجیح داده‌اند و با این روش به انقلاب ضربه زدند.

وی می‌افزاید: فضاسازی فیلم از سال‌های ابتدایی انقلاب بی‌نظیر است؛ توانایی کارگردان در پرداخت داستان، مخاطب را تا پایان همراه می‌کند و «بسم الله» پایان فیلم آغاز موج جدید عدالت‌طلبی در سینمای انقلاب اسلامی است.

فرزندانی که «مصالح» پدران را نمی‌فهمند

اما امیر محزونیه دیگر منتقد سینمایی با بیان اینکه مصلحت این است که دیگر رازها از پرده برون افتد، تاکید می‌کند: فیلم مصلحت نوید فرزندانی را می‌دهد که «مصالح» پدران را نمی‌فهمند و به آنان تذکر می‌دهند که برای چه مبارزه کرده‌اند.

وی اضافه می‌کند: فیلم تذکر نسلی است که «عدالت» را به «مصلحت» ترجیح می‌دهد. فیلم اعتراض و اعترافی است برای به رسمیت شناختن حقوق همه. ‏ «مصلحت» فیلم صلح است و نشانه‌ای از یک تغییر پاردایم؛ آتش بس است؛ نصیحت است و تذکر منتهی این بار از فرزند به پدر!

اما جمال احمدی فیلم مصلحت را فراتر از انتظار توصیف می‌کند و به سینما خراسان می‌گوید: فیلم شلوغ و پر صحنه است اما درست مثل فیلم سال گذشته همشهری‌مان به نام «لباس شخصی» جذاب درآمده است.

وی اضافه می‌کند: اشکالات فیلم را سازندگان خودشان بهتر می‌فهمند. مهم این است که فیلمساز و تهیه کننده‌اش هر کاری را که می خواسته‌اند با قوت انجام داده‌اند و این همت آینده دارد.

فیلمی در ادامه «روز بلوا»

مصطفی حیدری «مصلحت» را فیلمی در ادامه «روز بلوا» بهروز شعیبی اما با فیلمنامه‌ای بهتر توصیف می‌کند و می‌گوید: این فیلمی است که می‌دانیم پایانش حتماً باید با تطهیر آقای دادستان تمام شود.، فیلم به لحاظ کارگردانی برای فیلم اول کارگردان (با شناخت از فیلم‌های کوتاه حسین دارابی) گام رو به جلویی محسوب می‌شود.

وی اضافه می‌کند: امسال در جشنواره مستند سینما حقیقت فیلمی بود با نام «گردان تک‌نفره» که اتفاقاً راجع به شهید زرین بود. فیلم صحنه‌هایی از زندگی شهید را نیز بازسازی کرده بود با بازی هادی مقدم دوست که اصلاً در طول فیلم حرف نمی‌زد و چهره‌اش به شهید بسیار نزدیک بود. در کنار آن ما صداهای واقعی شهید خرازی و شهید زرین را هم روی تصاویر مستند و بازسازی می‌دیدیم.

حیدری ادامه می‌دهد: به گمان من آن فیلم مستند از این فیلم با این حجم از پروداکشن به مراتب بهتر و جلوتر بود؛ من با دیدن آن فیلم و خواندن یک کتاب راجع به این شهید، می‌توانم بگویم که فیلمساز شاید با توجیه درام در فیلم داستانی حتی گاهی مسیر تاریخ را هم منحرف کرده بود.

فیلم خوش ساخت و سرپایی اما در نقد محتوایی خود مردد

محمد اسماعیلی نیز در این ارتباط می‌گوید: اولین تجربه سینمایی حسین دارابی فیلم خوش ساخت و سرپایی است که تا آخرین لحظات ما را همراه می‌کند و حرف‌های مهمی برای گفتن دارد اما در نقد محتوایی خود مردد است و دقیقاً نمی‌داند منتقد کدام نوع از مصلحت اندیشی است و شاید به همین جهت در بخش‌هایی از فیلم ضد قهرمان سرگردان است و علت بعضی از اعمال رذیلانه او مشخص نمی‌شود.

علی شمس نیز با بیان اینکه در اولین ساخته سینمایی حسین دارابی با سینمای کلاسیک مواجه هستیم، می‌گوید: قواعد کلاسیک در فیلم و فیلمنامه کاملاً رعایت شده است، فیلم قصه‌گو است و برایمان از زبان دانای کل قصه‌ای را نقل می‌کند، قهرمان، ضد قهرمان، کنش و غیره همه سر جای خودشان هستند و فیلم اساساً از یک فیلم اولی با تجربه چند فیلم کوتاه و تیزر فرهنگی، حقیقتاً انتظار نمی‌رفت.

وی می‌افزاید: البته در این مهم نقش تهیه کننده را نمی‌توان نادیده گرفت، محمدرضا شفاه بعد از «بیست و یک روز بعد» و «دیدن این فیلم جرم است» که هردو به نوعی عدالت طلبی را و عدالت برای همه را دنبال می‌کردند حالا مصلحت را بروی پرده برده تا ثابت کند عدالت، مصلحت بردار نیست.

شمس در ادامه این فیلم را این گونه توصیف می‌کند: بغض‌های نهفته که باید روزی باز شود. ناگفته‌های تاریخ معاصر که باید از زبان هنر سینما برای بیان آن استفاده کرد. مصلحت فیلمی با نگاه واقع گرایانه وپرهیز از شعار زدگی.

حرف‌هایی از جنس «مارمولک» و «روز بلوا»

اما فرزان معظم معتقد است که به جرئت می‌توان گفت مصلحت از بین فیلم اولی‌هایی که دیده‌ایم یک سروگردن بالاتر است. این فیلم با نام اولیه پدری و نام قبلی مصلحت نظام فیلمی است که به ظاهر منتقد حکومت است اما در باطن مانند نمونه‌هایی چون مارمولک و روز بلوا حرف دیگری دارد.

وی می‌افزاید: کارگردانی روان، داستان خوش ریتم، طراحی صحنه و لباس قابل قبول از نکات مثبت فیلم است.