نگاهی آماری به حضور نمایشنامه‌نویسان ایرانی در جشنواره تئاتر فجر

به گزارش سینما خراسان، با نگاه به فهرست نمایش‌های راه یافته به جشنواره بین المللی تئاتر فجر و آنچه در سی و هفتمین دوره این رویداد تئاتری خواهیم دید، می توان حضور بسیاری از نویسندگان جوان کشور را دریافت کرد.

در بخش ایران یک و از بین ۲۹ اثری که در این بخش حضور دارند تنها یک نمایشنامه خارجی «ویتسک» نوشته بوشنر دیده می شود. در این بخش پنج اثر نمایشی نیز برداشت آزاد یا اقتباس از آثار نمایشی دیگر کشورهای جهان هستند. سینا راستگو «مرگ و دوشیزه» را بر اساس اثر دورفمان نوشته و حمید شهرانلو برداشتی آزاد از «مده آ» نوشته مولر را ارایه کرده است. امیر ابراهیم‌زاده و علی کرسی‌زر نمایشنامه «فرایند» را بر اساس رمان‌های «محاکمه»، «قصر» و «مسخ» کافکا و داستان «تجاوز قانونی» نوشته کوبو آبه نوشته‌اند. فضل‌الله عمرانی نیز «عروسی خون» لورکا را با دراماتورژی دیگری در جشنواره ارایه کرده است. میلاد کاشانی نویسنده دیگری از این فهرست است که اقتباسی آزاد از نمایشنامه رومئو و ژولیت را در جشنواره دارد.

بیست و یک اثر دیگر حاضر در بخش ایران یک آشکارا از نسلی تازه از نمایشنامه نویسی حکایت دارد. در این بخش پیام لاریان با ۲ نمایشنامه حضور دارد و دیگر نویسندگان سعدی محمدی عبد، آسو بهاری، سعیده آجربندیان، محمدحسین معارف، بهزاد آقاجانی، رسول کاهانی، حسین پوریانی فر، مسعود صرامی، پویا سعیدی، سجاد امیرمجاهدی، محمد زارعی، مونا احمدی، محمد نقایی، فراز مهدیان دهکردی، دیانا فتحی، نوید معمار، ناهید وثیقی، مصطفی اوصانلوی، الهه مجلسی، زهرا موسوی و مانا هوشنگ‌نژاد، علی ذاکری، علیرضا شمس، امیر نجفی، پویا سعیدی و صالح علوی زاده با یک اثر دیده می شوند.

در بخش ایران دو که شامل ۲۳ اثر نمایشی است تنها ۳ نمایشنامه غیر ایرانی دیده می شود. نکته جالب توجه در این بخش حضور نمایشنامه‌ای از بهرام بیضایی است که توسط ۲ گروه از تهران و اصفهان در این بخش به رقابت می پردازند.

«افرا» به کارگردانی احسان جانمی از اصفهان و «افرا یا روز می گذرد» به کارگردانی سهیل ساعی از تهران ۲ نمایشی هستند که نام بهرام بیضایی را بر پیشانی نمایش خود دارند. «خرده نان» نوشته لویی کالافرت، «دام» نوشته تادئوش روژه ویچ و «زندگی در تئاتر» نوشته دیوید ممت نمایشنامه های خارجی این بخش هستند که به ترتیب از تهران، اصفهان و تهران در جشنواره حضور دارند.

در این بخش پیام لاریان با ۲ نمایشنامه «استرالیا» و «پروانه الجزایری» و همینطور مرتضی شاه‌کرم نیز با ۲ نمایشنامه «سانتی‌متر» و «عند از مطالبه» حضور پررنگی دارند.

رضا صابری با نمایشنامه ای که بر اساس باله «دریاچه قو» اثرپیوتر ایلیچ چایکوفسکی نوشته و سپس محمدجواد صرامی، شهاب امرایی، امین ابراهیمی، محسن براتی و محمد شاکری، محمد نقابی، رسول حق‌جو، امیرعلی نبویان، مازیار رفعتی، مصطفی قربان‌پور، مهدی شاه‌پیری، جواد صداقت، کاوه نورمحمدی و مسعود هاشمی‌نژاد از جمله نویسندگانی هستند که یک نمایشنامه در این بخش دارند.

در بخش بین الملل که ۱۸ نمایش در آن به اجرا در می آیند سه اثر از پاتریک همیلتون، فلوریان زلر و ساموئل بکت دیده می شود. پاتریک همیلتون، فلوریان زلر و ساموئل بکت توسط گروه هایی از گیلان، تهران و مازندران به صحنه می روند.

سه نمایش اقتباسی نیز در این بخش دیده می شود. «پرومته-طاعون» با دراماتورژی میثم خوئی از نمایشنامه «پرومته در زنجیر» اثر آیسخولوس و نمایشنامه «حکومت نظامی» اثر آلبرکامو، «ابلوموف» به روایت سیاوش بهادری راد اثر نیکلای گنچاروف و بازخوانی محمد چرم شیر از رمان «مرگ و پنگوئن» اثر آندری کورکف در این بخش حضور دارد.

پیام لاریان، مهران رنجبر، مهدی تاج الدین، نشمینه نورورزی، وحید درویشی، حمیدرضا آذرنگ، فرهاد فزونی، علی شمس، رضا گشتاسب، کیوان سررشته، جابر رمضانی، پیام سعیدی، ابوباسم حیادار دیگر نمایشنامه‌نویسان این بخش هستند.

در بخش دیگر گونه‌های اجرایی نیز ۱۸ نمایش به اجرا در می آیند که از آن میان ۲ اثر اقتباسی دیده می شود.

«بر پهنه دریا» عنوان اثری است که مهرنوش نراقی آن را بر اساس نمایشنامه «بر پهنه دریا» اثر اسلاومیر مروژک نوشته و «دانتون» نیز عنوان اثری است که حامد اصغرزاده آن را بر اساس نمایشنامه «مرگ دانتون» نوشته گئورگ بوشنر و نمایشنامه «دانتون» نوشته رومن رولان نوشته و کارگردانی کرده است.

مرتضی زارعی، کیوان سررشته، حسین توازنی زاده، سید جعفر حجازی، شایان فیروزی، احمد سلگی، آرش پروین، احسان شایان فرد، زهرا اخلاقی، کیمیا خطیب‌زاده، میلاد جباری مولانا، آزاده شاهمیری، نازنین زهرا رفیعی و رضا سعیدی با یک اثر در این بخش دیده می شوند.

۲ اثر راه یافته به بخش دیگرگونه‌های اجرایی نیز به صورت گروهی نوشته شده اند. «ویترین» کار گروه (تی اچ زی) و «دیگری ام؛ چرا؟» نیز توسط گروه اجرایی این نمایش که کاری از گروه هنری کوچگر محسوب می شود، نوشته شده است.

مجموعه آثار بخش خیابانی توسط نویسندگان ایرانی نوشته شده اند که اغلب، خود نویسندگان آن را کارگردانی می کنند. در این بخش ۲۶ نمایش به اجرا در خواهد آمد که شامل تولیدات تازه، بخش چهل سالگی انقلاب اسلامی، برگزیده های جشنواره های مریوان، مقاومت، سقز، ارس و لاهیجان می شوند.

داریوش نصیری، حسنا قبادی، محمود فرضی نژاد، مسعود براهیمی، پژمان شاهوردی، غنچه شکوهیان، نازیلا امینی، احمد یوسلیانی، مختار محمدی، داوود براهیمی، افشین خدری، موسی هدایتی، علی صادق حسنی، سوران حسینی، مهدی صالحیار، مهدی حبیبی، سمیه مهری، سعید خیرالهی، امیرحسین شفیعی، میثم سرآبادانی از جمله کارگردان – نویسنده های این بخش هستند.

مصطفی جعفری خوزانی، هواس پلوک، محمدجعفری لفوت، رضا بهرامی، پژمان شاهوردی و فاطمه رادمنش نیز از دیگر نویسندگان این بخش خواهند بود. طبیعی است که در بخش چهل‌سالگی انقلاب اسلامی ۱۹ نمایشنامه به قلم نویسندگان کشورمان حضور داشته باشند. نام هایی همچون اکبر رادی، حمیدرضا آذرنگ، مرتضی شاه‌کرم، امیر حسین شفیعی، داریوش نصیری، محسن عظیمی، محمد نقابی، سید مرتضی هاشم پور، داوود براهیمی، مجتبی سلیمی، ابوباسم حیادار، هیوا ربانی، علیرضا شمس، نرگس صابری، سید علی موسویان، فاطمه رادمنش، امین ابراهیمی، رضا بهرامی، پژمان شاهرودی، میلاد جباری مولانا در ردیف نویسندگان این آثار قرار می گیرند.

بخش مهمان جشنواره امسال نیز تنها سه نمایشنامه غیرایرانی دارد. نمایش «تبرئه» نوشته جسیکا بلنک و اریک جنسون با کارگردانی منیژه محامدی و «خانه برناردا آلبا» نوشته فدریکوگارسیا لورکا به کارگردانی علی رفیعی و «مکبث» ویلیام شکسپیر با بازنویسی و کارگردانی امیر دژاکام سه اثر یاد شده هستند.

نمایشنامه نویسان دیگر این بخش بهروز غریب پور، گلچهره دامغانی، مهدی فرشیدی سپهر، باقر سروش، محسن اردشیر، تریفه کریمیان، حسین فضل الهی، ایوب بختیاری و نبراس میرابیان هستند.

در بخش رادیویی هیچ نمایشنامه غیرایرانی دیده نمی شود. آرش عباسی، مجید دین دار، پیمان قریب‌پناه، مهدی شهداد، مهدی آذری، مریم واحد، هاجر کوشکی و الهام بهرامی شاد، سولماز ملکی، داریوش روحی و طاهره شاددل نویسندگان آثار نمایشی این بخش هستند.