چرا «کاناپه» عیاری قاچاق شد

فیلم «کاناپه» ساخته کیانوش عیاری در سال ۱۳۹۳ به دلیل برخی مسائل و حواشی که به وجود آمد، دچار قاچاق و انتشار غیرقانونی شد. دلایل مختلفی برای این اتفاق وجود دارد که می‌توان به آنها اشاره کرد اما مهمترین دلیل آن را می‌توان عدم اکران عمومی آن دانست.

به گزارش سینما خراسان، فیلم «کاناپه» به دلیل محتوای خاص و نقد اجتماعی که در آن مطرح شده بود، با مشکلاتی در اخذ مجوز برای اکران در داخل کشور روبه‌رو شد. این مسئله باعث شد که فیلم نتواند در سینماهای رسمی اکران شود و برخی آن را قاچاق کردند.

فیلم‌های کیانوش عیاری همیشه محتوای متفاوت و انتقادی دارند. «کاناپه» نیز موضوعات اجتماعی حساسی را مطرح می‌کند که ممکن بود با خط قرمزهای ممیزی در سینمای ایران تداخل داشته باشد و موجب شود تا مسئولان از اکران آن جلوگیری کنند.

پس از آن که فیلم نتواست در سینماها اکران شود، نسخه‌های قاچاق آن به‌صورت غیرمجاز از طریق اینترنت و شبکه‌های اجتماعی منتشر شد و به دست مردم رسید.

در نهایت، قاچاق این فیلم بیشتر به دلیل ممنوعیت رسمی آن در سینماها و انتشار غیرقانونی آن در فضای مجازی رخ داد. این نوع اتفاقات معمولاً در مورد فیلم‌هایی که از نظر محتوای اجتماعی یا سیاسی حساسیت‌برانگیز هستند، بیشتر دیده می‌شود.

ضربه قاچاق بر پیکر سینما

قاچاق شدن فیلم‌ها ضربات زیادی به صنعت سینما می‌زند که شامل مسائل اقتصادی، فرهنگی و هنری است. در ادامه به شرح این آسیبها می‌پردازیم.

۱. آسیب اقتصادی به سازندگان و صنعت سینما

یکی از بزرگ‌ترین ضربات قاچاق فیلم‌ها، از دست رفتن درآمدهای قانونی است که از طریق اکران در سینما، فروش DVD یا پخش آنلاین رسمی به دست می‌آید. وقتی فیلم به‌صورت غیرقانونی در دسترس عموم قرار می‌گیرد، مخاطبان ترجیح می‌دهند آن را به‌صورت رایگان تماشا کنند، که منجر به ضرر مالی برای سازندگان، سرمایه‌گذاران و عوامل فیلم می‌شود.

وقتی فیلم‌های تولید شده به‌صورت غیرقانونی منتشر می‌شوند، این مسئله ممکن است سرمایه‌گذاران را از حمایت از پروژه‌های آینده منصرف کند. در نتیجه، ممکن است کمتر سرمایه‌گذاری در سینما صورت گیرد و تولید فیلم‌های با کیفیت کاهش یابد.

۲. آسیب به حقوق مالکیت معنوی

قاچاق فیلم‌ها نقض حقوق مالکیت معنوی و حقوق مولف است. این موضوع می‌تواند انگیزه‌های سازندگان را برای تولید آثار جدید کاهش دهد، زیرا آن‌ها می‌دانند که ممکن است آثارشان به‌راحتی کپی و توزیع غیرقانونی شوند.

۳. تأثیر منفی بر کیفیت فرهنگ عمومی

قاچاق فیلم‌ها باعث می‌شود که تماشای فیلم‌ها به‌صورت غیرقانونی و اغلب در نسخه‌های با کیفیت پایین انجام گیرد، که این می‌تواند تجربه تماشای فیلم را کاهش دهد و درک و ارزش‌گذاری درست از فیلم‌های فرهنگی و هنری را دچار مشکل کند.

فیلم‌های هنری و مستقل که معمولاً بیشتر در معرض قاچاق قرار می‌گیرند، ممکن است به‌خاطر توزیع غیرقانونی نتوانند حمایت کافی از مخاطبان را جلب کنند. این امر موجب می‌شود که کارگردانان و هنرمندان مستقل در تولید آثار جدید دچار مشکل شوند.

۴. تأثیر منفی بر رقابت و تنوع

قاچاق فیلم‌ها می‌تواند رقابت سالم در صنعت سینما را مختل کند. زمانی که فیلم‌ها به‌صورت غیرقانونی منتشر می‌شوند، ممکن است فیلم‌هایی که در اکران رسمی با کیفیت و با هزینه‌های بالاتر تولید شده‌اند، نتوانند در برابر فیلم‌های قاچاق رقابت کنند. این مسئله می‌تواند منجر به کاهش تنوع و کیفیت آثار تولیدی شود.

۵. مشکلات در زمینه پخش بین‌المللی

قاچاق فیلم‌ها ممکن است باعث ایجاد مشکلات در زمینه فروش بین‌المللی فیلم‌ها شود. هنگامی که یک فیلم به‌طور غیرقانونی در سطح جهانی پخش می‌شود، دیگر کشورها ممکن است از خرید حق پخش یا توزیع فیلم در کشور خود خودداری کنند، زیرا احتمالاً آن فیلم به‌طور غیرمجاز در دسترس مخاطبان آن کشور قرار خواهد گرفت.

در نهایت، قاچاق فیلم‌ها به آسیب جدی به اکوسیستم سینما، از تولیدکنندگان گرفته تا مخاطبان و هنرمندان، منجر می‌شود و ضررهای زیادی برای این صنعت به دنبال دارد. امیدواریم سیاستهایی اتخاذ شود که کمتر شاهد قاچاق شدن فیلمها در ایران باشیم.