جامعه عکاسی ایران به یک شوک نیاز دارد/ ارائه تعریفی برای دوسالانه

به گزارش سینما خراسان به نقل از روابط عمومی انجمن عکاسان ایران، دومین نشست «دوشنبه‌های عکاسی» در ۲ بخش بررسی سیزدهمین دوسالانه عکس ایران و چشم انداز دوسالانه عکس ایران با حضور جمعی از عکاسان عصر دوشنبه اول مهرماه در سالن استاد امیرخانی خانه هنرمندان ایران برگزار شد.

در ابتدای نشست محمدمهدی رحیمیان گفت: اگر رویکرد تاریخی عمیق نداشته باشیم و ریشه های شکل گیری انجمن عکاسان ایران را نشناسیم نمی توان دریافت که چگونه به برگزاری سیزدهمین دوسالانه عکس ایران رسیدیم.

مسعود زنده روح کرمانی، رییس هیات مدیره انجمن عکاسان ایران در زمان برگزاری سیزدهمین دوسالانه عکس ایران در ادامه این نشست به اشاره به برگزاری سه دوره اخیر دوسالانه عکس ایران گفت: در سال ۱۳۸۷ فراخوان یازدهمین دوسالانه عکس ایران آماده بود که تغییر مدیرکل هنرهای تجسمی وقفه ای در روند برگزاری ایجاد کرد و قرار بود دوسالانه در تهران برگزار شود. با تغییر مدیریت هنرهای تجسمی و سیاست تمرکززدایی که در دولت آن زمان بود در نهایت دوسالانه در دو بخش تک عکس و مجموعه عکس در یزد و موسسه صبا در تهران برگزار شد و کتاب دوسالانه نیز منتشر شد. پایه و ساختار سیزدهمین دوسالانه عکس نیز از دوره یازدهم کلید خورد. البته دوره نهم دوسالانه عکس نیز به دبیری زنده یاد بهمن جلالی حرکتی را به سمت آنچه در دوسالانه سیزدهم اتفاق افتاد آغاز کرده بود اما دوره دهم دوسالانه دوباره به سمت عکاسی کاربردی و شاخه های مختلف عکاسی رفت.

وی افزود: برای دوازدهمین دوسالانه عکس ایران شورای سیاستگذاری تعیین شده بود اما چون نخستین هیات مدیره انجمن عکاسان ایران در حال شکل گیری بود، قرار شد انجمن نیز در برنامه ریزی دوسالانه مشارکت کند اما چون دفتر هنرهای تجسمی اصرار داشت که برگزارکننده باشد، مدتی به تعویق افتاد و در نهایت من و آقای عباسی به این نتیجه رسیدیم که دوسالانه برگزار شود و دوسالانه دوازدهم در سال ۱۳۹۱ در یزد و خانه هنرمندان ایران برگزار شد، کتاب دوسالانه نیز آماده شد اما منتشر نشد.

زنده روح کرمانی در ادامه درباره سیزدهمین دوسالانه عکس ایران گفت: برای سیزدهمین دوسالانه عکس ایران تعاملی با دفتر هنرهای تجسمی شد که انجمن برگزارکننده دوسالانه باشد و دفتر هنرهای تجسمی نظارت و پشتیبانی کند. در این دوره بر بازگشت دوسالانه عکس پافشاری کردیم و سیزدهمین دوسالانه عکس ایران در دو بخش آرت فتوگرافی و عکاسی خلاقانه در سال ۱۳۹۳ در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد. اما مخالفت هایی هم از سوی افراد و برخی عکاسان و رسانه ها شد و فشارهایی وارد شد اما دوسالانه در موزه برگزار شد. متاسفانه کتاب این دوره دوسالانه آماده نشد اما همه مستندات و آثار دوسالانه گردآوری شد.

اسماعیل عباسی، دبیر سیزدهمین دوسالانه عکس ایران نیز گفت: سیزدهمین دوسالانه یک تجربه بود اگر در آن دوره اختیار کامل داشتم فقط آرت فتوگرافی را در دوسالانه قرار می دادم و دو بخش کردن دوسالانه را نمی پذیرفتم.

محمد مترجم زاده، دبیر علمی سیزدهمین دوسالانه درباره نشست های دوسالانه گفت: تجمیع نهادها مانند انجمن، دولت، نهادهای دانشگاهی، موزه هنرهای معاصر تهران و … مهمترین هدف در نشست ها بود و ۱۰ نشست در پنج روز برگزار شد و مباحث جدیدی نیز در نشست ها مطرح شد که زمینه ای برای نشست های ۱۰ روز با عکاسان ایران شد.

بخش دوم دومین نشست دوشنبه های عکاسی با موضوع چشم انداز دوسالانه عکس ایران با حضور محمدرضا شریف زاده و مهرداد افسری برگزار شد.

شریف زاده در این نشست گفت: جامعه عکاسی هنوز برای تعریف دوسالانه مانده است و تا زمانی که دوسالانه عکس محلی برای سهم خواهی انجمن های مختلف است، دوسالانه موفق نخواهد شد. ضرورت دارد برای دوره چهاردهم دوسالانه به تعریفی برسیم که عکاسی اگر منجر به تولید اثر هنری شود، می تواند در دوسالانه بیاید. پیشنهاد می کنم دوسالانه به صورت کیوریتور محور باشد، دوسالانه غیررقابتی جایگاهی ندارد، عملکرد موزه ها، نهادهای هنری و رویدادها می توانند روی هنرمندان تاثیرگذار باشند.

شریف زاده در ادامه گفت: چند سال پیش جلساتی در دفتر هنرهای تجسمی برگزار شد و درباره بینال آرت تهران گفتگو می شد که بعد این جلسات متوقف شد. امروز در دنیا بینال در شاخه های مختلف هنرهای تجسمی برگزار نمی شود و بینال آرت برگزار برگزار می شود و با توجه به تحولات و رشد عکاسی بینال عکس هم برگزار می شود اما در شاخه های دیگر بینال برگزار نمی شود.

عکاسی امروز اعتبارش را از واقعیت پیش روی دوربین نمی گیرد بلکه ذهنیت، تصویر پیش رو را شکل می دهد و امروز عکاس یک اندیشمند ایده پرداز است.

مهرداد افسری در ادامه نشست گفت: بینال های یکی از مهمترین اتفاق های جریان ساز در هنرهای تجسمی است و برای هدفی برگزار می شوند. بینال یک جشنواره عکاسی نیست و جای عینی گرایی نیست. هنر معاصر قرار نیست شکل تولید کند بلکه قرار است نظریه تولید کند. بینال جایی است که با یک رویکرد نوین آینده آن جریان و مدیوم هنری را تبیین می کند. معمولا در بینال های دنیا درباره کارها نوشته می شود و در چند سال بعد تاثیر آن دیده می شود. اگر قرار است دوسالانه مثل دوره های قبل برگزار شود، بهتر است برگزار نشود. ما دچار معضلی در عکاسی ایران شده ایم که عکاسی جشنواره ای است. دنیا از ابژه عکاسانه عبور کرده است، کسی که عکس خوب می گیرد هنرمند نیست بلکه نظریه تولید کردن فرد را در جایگاه هنرمند قرار می دهد. با توجه به اینکه رویکردها در عکاسی عوض شده تا یک حوزه تئوری و نظری قوی پشتوانه بی ینال نباشد با رویکردهای سابق نمی توان بی ینال برگزار کرد. یکی از معضلات اساسی جامعه عکاسی عینی گرایی عکاسی است که جشنواره ها به آن دامن می زنند و هنوز عکس ها فقط در ذات تصویری خودشان حرف می زنند. اما عکاسی امروز اعتبارش را از واقعیت پیش روی دوربین نمی گیرد بلکه ذهنیت، تصویر پیش رو را شکل می دهد و امروز عکاس یک اندیشمند ایده پرداز است.

علی قلم سیاه در این نشست گفت: اگر این رویکرد در دوسالانه مدنظر باشد چه تعداد عکاس داریم که با این رویکرد در دوسالانه امکان حضور داشته باشند.

کورش ادیم در این نشست گفت: با توجه به مباحثی که مطرح شد و اینکه بی ینال جای شاخه های مختلف عکاسی نیست، تغییرات اساسی نیاز است.

سعید فلاح فر در ادامه گفت: هر دوره دوسالانه باید با توجه به شرایط زمانی و نگاه جامعه شناختی و شرایط اجتماعی زمان بررسی شود و دوسالانه ها در هر دوره با توجه به بستر اجتماعی آن دوره دیده شود. آنچه عکاسی در چند سال اخیر تحولات بسیاری داشته است و همین تحولات موجب تغییر نگاه به عکاسی و دوسالانه می شود.

اسماعیل عباسی نیز گفت: وارد کردن یک شوک به عکاسی ایران را جایز می دانم و دوسالانه عکس آینده باید چنین فضایی فراهم کند.

اردشیر میرمنگره، معاون اداره کل هنرهای تجسمی در پایان بیان کرد: رویکرد اداره کل هنرهای تجسمی تسهیل گری و واگذاری امور به انجمن ها و تشکل هاست.