واقعیت صهیونیسم به روایت «هفت کودک یهودی»/ قضاوت نکردیم

به گزارش پایگاه خبری سینما خراسان، مصطفی اسفندیاری کارگردان نمایش «هفت کودک یهودی» که در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه است درباره استقبالی که تا امروز از این نمایش شده است، گفت: مساله میزان استقبال از آثار نمایشی مساله مهمی است که نیاز به آسیب‌شناسی، بازنگری و مخاطب‌شناسی تئاتر دارد. از سال‌های ۹۰-۹۱ به تعداد تماشاخانه‌های خصوصی اضافه می‌شود که البته اتفاق خوشایندی برای تئاتر است چون فرصت کار کردن به گروه‌های جوان داده می‌شود اما از طرف دیگر مساله تربیت مخاطب نیز مطرح است که در این طرح نادیده گرفته شده است.

وی ادامه داد: در طول سال‌های اخیر تعداد سالن‌های اجرا به طور تقریبی از ۱۰ سالن به ۳۰ سالن رسیده است و به طور معمول هر شب شاهد بیش از ۱۰۰ اجرا در شهر تهران هستیم اما با وجودی که تعداد اجراها ۱۰ برابر شده تعداد مخاطبان با همین تناسب رشد نکرده است. علاوه‌بر اینکه فکری به حال تربیت تماشاگر نکرده‌اند به دلیل مسائل اقتصادی نیز تئاتر کم‌کم دارد از سبد فرهنگی خانواده‌ها حذف می‌شود و همین مساله به گروه‌های جوان و مستقل که در آثارشان بازیگر چهره ندارند آسیب بیشتری می‌رساند که این موضوع دامن کار ما را هم گرفت و انتظاری که داشتیم کمتر برآورده شد اما در نهایت خوشحالم که توانستیم این نمایش را به صحنه ببریم تا پیاممان را به گوش همه برسانیم.

اسفندیاری درباره ویژگی‌های نمایش توضیح داد: «هفت کودک یهودی» اقتباسی از نمایشنامه‌ای اورجینال نوشته یک نویسنده انگلیسی است که پیش از این در سال ۹۲ در جشنواره تئاتر مونولوگ دانشگاه هنر اجرا شد و ۶ جایزه را نیز از آن خود کرد اما من تصمیم داشتم این اثر را در ابعاد گسترده‌تری بازتولید و به صحنه ببرم چون این نمایش دغدغه من بوده و اثری درباره فلسطین، صهیونیسم، ظالم و مظلوم است و تلاشم این بود که بتوانم این پیام را منتقل کنم. خوشبختانه با حضور سعید دهقانی و رضا ابراهیمی تهیه کنندگان نمایش این اتفاق میسر شد.

وی درباره داستان نمایش عنوان کرد: این اثر نمایشی زندگی ۷ نسل از قوم یهود را از سال ۱۹۴۵ و بعد از جنگ جهانی دوم روایت می‌کند. در این نمایش طی ۷۰ سال مسائلی مثل چگونگی شکل گیری پروتکل‌های یهود و صهیونیسم، مساله مهاجرت، بحران برسر مساله آب، جنگ ۶ روزه با اعراب و در نهایت بمباران غزه روایت می‌شود. نکته‌ای که در این نمایش مد نظرمان داشتیم این است که یک تقریر از نگاه خود یهودیان داشته باشیم.

وی ادامه داد: در این نمایش طیف‌های مختلف خانواده‌های یهودی که از اندیشه‌های مختلف برخوردار هستند به تصویر کشیده می‌شوند. خانواده‌هایی که در حال آماده کردن نسل‌های دختر خانواده خودشان هستند تا گذشته تازه‌ای را برایشان بنویسند و گذشته قبلی را به دست فراموشی بسپارند اما در همین پارادوکس‌ها نسلی متولد می‌شود که همه آرزوها و آرمان‌های نسل‌های گذشته را زیر پا گذاشته و خودش تبدیل به یک ماشین کشتار می‌شود و حتی پایش را هم از صهیونیسم فراتر می‌گذارد. در واقع در این نمایش ما هشدار می‌دهیم که هر ایدئولوژی تاریخ انقضایی دارد و معلوم نیست که قرار است محصول و یا ترکیب صهیونیسم و داعش چه معضل خطرناکی باشد.

اسفندیاری یادآور شد: در آثاری که با موضوع مقاومت اجرا شده است همیشه از زاویه دید فلسطینیان به قضیه نگاه می‌شود اما ما برعکس عمل کردیم و تصمیم گرفتیم به جای مظلوم این بار ظالم را بشناسیم. در دیالوگ‌ها و نمادپردازی‌ها تلاش کردیم نکات درستی را رعایت کنیم تا دوستان و هموطنان یهودی ما از دیدن نمایش ناراحت نشوند و با دیدگاه منطقی به سنت‌های آن‌ها نگاه کنیم. یهودیان در ایران جزو اقلیت‌هایی هستند که برای ما عزیز هستند و ما در این نمایش قصد نداشتیم یهود را زیر سوال ببریم، برعکس می‌خواستیم به این مفهوم بپردازیم که همانطور که یک نگاه رادیکال مثل داعش خودش را روی یک تفکر مذهبی مثل اسلام سوار می‌کند، یهود نیز قربانی سیاست‌های صهیونیسم شده است.

این کارگردان تئاتر متذکر شد: هدف این نمایش تفکیک یهود و صهیونیسم است که این تفکیک کردن برای ما بسیار سخت بود چون دوست داشتیم اثرمان را بدون قضاوت ارائه دهیم و از هرگونه شعار و پروپاگاندا دوری کنیم. پرداختن به چنین مضامینی که از ایدئولوژی صحبت می‌کند، ممکن است برای مخاطب پیش فرض‌هایی را به وجود بیاورد و برخی از افراد با ما زاویه پیدا کنند که این اتفاق برای کار ما نیز رخ داد و ارگان‌هایی که فکر می‌کردیم ممکن است از ما حمایت کنند دقیقا جلوی ما ایستادند و برعکس ارگان‌هایی که فکر نمی‌کردیم به ما کمک کنند، پشتمان ما بودند اما در نهایت این اثر نمایشی بدون حمایت مالی و به شکل مستقل آماده اجرا شد.

وی در پایان با اشاره مشکلاتی که اجرای این نمایش در کشورهای دیگر نیز داشته است، گفت: نمایش «هفت کودک یهودی» در هر کشوری اجرا شده جلو آن را گرفته‌اند پس اگر نمایشی که در غرب اجازه اجرا ندارد در ایران هم به صحنه نرود، دیگر ما چه فرقی با آن‌ها داریم و به نظر می‌رسد که داریم سیاست‌های غرب را دنبال کنیم.

رخساره شجاع‌الدّین، سعید دهقانی، یوکابد موسوی، میلاد اتابکی، حسین ابراهیمی، سعید شایق، سمیه کرمی، سارا نعیمی، الیکا فلکی، رویا بیگی، پریا شیوندی، عاطفه نصرآبادی، محمد میرزاده بازیگران نمایش «هفت گودک یهودی» هستند که تا پنجشنبه ۲۳ آبان ماه در عمارت نوفل لوشاتو روی صحنه است.