«بازگشت جاودان» شنیدنی شد/ به سیاق پدر موسیقی نوین ایران

به گزارش سینما خراسان، «بازگشت جاودان» عنوان تازه‌ترین اثر موسیقایی منتشر شده در بازار است که در دو بخش تک‌نوازی و گروه نوازی پیش روی مخاطبان قرار گرفته است.

«بازگشت جاودان»، «مقدمه‌ای برای ماهور»، «کرشمه»، «سرود مستانه»، «فیلی»، «بیداری»، «دلکش»، «عراق»، «شادان» عنوان قطعه‌هایی است که در این آلبوم گنجانده شده است. ضمن اینکه سیاوش روشن نوازنده عود، سعید دولت زارعی نوازنده نی، شهریار نظری نوازنده دف، ایمان عنصری نوازنده تار و سه تار، فرهاد صفری نوازنده تمبک، پوریا فرجی نوازنده سنتور، سنتورباس و ویولن سل و شروین مهاجر نوازنده کمانچه و کمانچه آلتو گروه نوازندگان آلبوم را تشکیل می‌دهند.

سعید شکرنیا طراح جلد و فربد فروغی میکس و مسترینگ دیگر عوامل اجرایی این پروژه هستند.

ایمان عنصری در توضیحات تکمیلی این آلبوم نوشته است: «این آلبوم شامل دو بخش تک‌نوازی و گروه نوازی است. رویکرد آهنگساز در بخش گروه نوازی، رسیدن به تلفیقی میان صنایع موسیقی چندصدایی غرب و موسیقی دستگاهی ایران است. اثر فوق از طریق طراحی هارمونی به صورت محسوس و حرکت کنترپوانتیک با فرمی نمایان‌تر بر ارکستراسیون سازهای ایرانی ساخته شده؛ و استفاده از هارمونی و کنترپوآن در کنار طراحی فرمال بر قطعات باعث رنگ آمیزی و ایجاد بیانی نو در نوازندگی سازهای ایرانی شده است.

ذکر این مطلب ضروری است که چندصدایی از زمان استاد علی نقی وزیری و با سیستم ابداعی این استاد هنرمند در موسیقی ایران آغاز شد. نگاه وزیری از زمان شکل‌گیری تا امروز با انتقادات فراوانی بر نگرش تئوریک نوین و به خصوص الیناسیون فرهنگی خود مواجه شده است. تاریخ موسیقی ایران از زمان وزیری تا به امروز دستخوش تحولات بسیاری در سیستم تئوریک و نگرش او به این مقوله شده است. بسیاری از آهنگسازان بعد از او که خود شاگرد مکتب او بودند سیستم متفاوتی را نسبت به او در تئوری و آهنگسازی موسیقی ایرانی پیش گرفتند، ولی بدون شک ریشه تمام حرکت‌های پیشرو در موسیقی ایران تا امروز همان شروع انقلابی وزیری است. از این روز می‌توان وزیری را پدر موسیقی نوین ایران دانست.

یکی از دوره‌های مهم در بیان خاص موسیقی ایرانی و ظهور دوباره چندصدایی دوران تولید آثار چاووش است. آثار کانون چاووش هم از جایگاه اجتماعی سیاسی مهمی بهره‌مند بودند و هم از دیدگاه موسیقایی تحول و پیشرفت مهمی در زمینه موسیقی ایرانی به وجود آوردند که تأثیر به سزای آن هم در سبک و شیوه اجرایی (چه نوازندگی و چه خوانندگی) و هم در تنوع رویکرد به قطعه موسیقایی به مثابه یک کل، هم در شیوه رنگ آمیزی صدادهی ارکستر و به ویژه در تلاش برای استفاده از تکنیک چندصدایی نویسی در موسیقی سنتی ایران مشهود است.

می‌توان این طور بیان کرد که هدف آلبوم «بازگشت جاودان» بسیار متأثر از دوران چاووش و نگرش خاص موسیقایی آن دوره است و در نهایت کوشیده است گام‌هایی را بردارد.

بخش تک نوازی تار برگرفته از آموزش در مکاتب میرزا عبدالله، میرزا حسینقلی و علی اکبر شهنازی است. از این رو از نظر معماری چه در قطعات و چه در تک‌نوازی‌ها تأثیر بسیاری از موسیقی دستگاهی گرفته شده است. ولی این پیروی تمام و بی چون و چرا نبوده و شامل تغییراتی جزئیات موسیقی دستگاهی ایران شده است که بعضی از آن تغییرات را می‌توان این طور بیان کرد: «تغییرانی در تئوری محدوده و پیوند گوشه‌ها با هم»، «اضافه شدن دوبل نت‌ها»، «پرش‌ها و پاساژهای بلند»، «موزیکالیته و بیان شخصی»، «بیان جمله‌ها و انگاره‌های جدید و گهگاه متفاوت با سنت» که در اثر ترکیب با نگرش و احساس شخصی نوازنده به مرحله ارائه در این اثر تجربه رسیده است.