ظرفیت ویژه انیمیشن برای ارزآوری/ تهدیدی که به فرصت تبدیل شد

سعید ترخانی کارگردان انیمیشن در گفتگو با سینما خراسان در پاسخ به این پرسش که صادرات انیمیشن تا چه اندازه می‌تواند اهمیت داشته باشد، گفت: پیش از هر چیز باید بگویم که اهمیت صادرات تنها برای انیمیشن نیست، طی چند سال گذشته که کشورمان تحت فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها قرار گرفته است، تهدیداتی ایجاد شده است که این تهدیدها به نوعی و از زاویه دیگر برای ما فرصت به شمار می‌رود. در این شرایط متوجه شدیم که باید روی صادرات غیرنفتی تمرکز کنیم و آن را گسترش دهیم. یکی از بهترین حوزه‌هایی که در این زمینه وجود دارد، حوزه‌های نرم افزاری و دیجیتال است، یعنی محصولاتی که حالت فیزیکی ندارند و می‌تواند شامل نرم افزار، انیمیشن و گیم باشد. این نوع از محصولات، محصولاتی هستند که پاک هستند و به محیط زیست کمک کرده و آلودگی ایجاد نمی‌کنند، توسعه این کارها باعث می‌شود، نیروی متخصصی که در کشور به وفور وجود دارد مشغول به کار شوند و با توجه به اختلاف قیمتی که در ارز ایجاد شده است می‌تواند ارزآوری خوبی نیز داشته باشد و بحث انیمیشن یکی از بهترین گزینه‌ها در حوزه ارزآوری است که شامل دریافت سفارش تولید یا صادرات محصولاتی که در کشور تولید می‌شود، است.

این کارگردان انیمیشن تاکید کرد: یکی از مزیت‌های دیگری که در صادرات این محصولات وجود دارد، مقیاس پذیری آنها است، چرا که در حال حاضر دنیا دنیای استارت آپ است و یکی از ویژگی استارت آپ ها این است که بتوانیم محصول خود را در مقیاس بالا گسترش دهیم، محصولات دیجیتال این ویژگی را دارد، یعنی اگر یک نرم افزار تولید شود تا مشکلی را حل کند، توسعه دادن آن برای مصرف بسیار راحت تر از محصولات فیزیکی است. انیمیشن هم همینطور است، یعنی اگر یک انیمیشن خوب ساخته شود، تکثیر و توزیع آن در کشورهای دیگر بسیار راحت است و می‌تواند درآمدزایی خوبی را به همراه داشته باشد. این نوع از محصولات می‌تواند برای سرمایه گذاران جذاب باشد، چرا که سرمایه گذاری در انیمیشن می‌تواند ارزش افزوده داشته باشد و این مساله برای یک سرمایه گذار بسیار مهم است.

نیروی‌های جوانی در حوزه انیمیشن حضور دارند، خوشبختانه و یا متاسفانه بخش عظیمی از این نیروها به کشورهای دیگر صادر شده‌اند، در واقع بسیاری از نیروهای انیمیشن مهاجرت کرده‌اند چرا که در ایران بستر مناسبی برای فعالیت‌های انیمیشن وجود نداشته است وی با در پاسخ به این سوال که چه مشکلاتی در حوزه صادرات انیمیشن و شناخت بازار عرضه وجود دارد، توضیح داد: یک سری محدودیت‌ها و تهدیدهایی برای حوزه صادرات وجود دارد که یکی از مهمترین آنها، همان مشکلاتی است که همه محصولات با آن مواجه هستند و آن نیز همان تحریم‌ها است. اینکه در حال حاضر با کمپانی‌های اروپایی و آمریکایی کار کردن سخت است، چرا که آنها نمی‌توانند به طور مستقیم با ایران همکاری داشته باشند. برای این مشکل، راه‌های خوبی بوجود آمده است تا این تحریم‌ها پشت سر گذاشته شود، به گونه‌ای که شرکت‌هایی در داخل کشور ثبت شده و نهادهایی با عنوان کارگزاری توسعه صادرات در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تشکیل شده است که به شرکت‌ها برای عبور از لایه‌های تحریم کمک می‌کند. در حال حاضر مهمترین مساله‌ای که باید روی آن تمرکز کنیم، داشتن محصولات خوب و شناختن بازار و ایجاد ارتباط خوب و مطلوب با مشتریان است.

این کارگردان انیمیشن تاکید کرد: این بخش بسیار مهمی است که ما در آن ضعیف هستیم و باید آن را تقویت کنیم، یعنی اول از همه باید بتوانیم بازار را بشناسیم و در فستیوال‌های مختلف حضور داشته باشیم و بدانیم که دنیا در حال حاضر به چه محصولاتی نیاز دارد و بعد بتوانیم با کمپانی‌ها و افراد دیگر تعامل داشته باشیم تا بتوانیم با آنها تولید مشترک داشته و به استانداردهای آنها نزدیک تر شویم.

وی با اشاره به خروج نیروهای حرفه‌ای انیمیشن از کشور، بیان کرد: نیروی‌های جوانی در حوزه انیمیشن حضور دارند، خوشبختانه و یا متاسفانه بخش عظیمی از این نیروها به کشورهای دیگر صادر شده‌اند، در واقع بسیاری از نیروهای انیمیشن مهاجرت کرده‌اند چرا که در ایران بستر مناسبی برای فعالیت‌های انیمیشن وجود نداشته است.

ترخانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به حضور شرکت‌های فعال در حوزه تولید انیمیشن اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ظرفیت‌های خوبی در کشور ایجاد شده و براساس آن شرکت‌های خوبی در کشور ایجاد شده است که می‌توانند کارهای خوبی تولید کنند، که این تولیدات می‌توانند جهانی شوند. البته این موفقیت هم همت تولیدکنندگان و هم حمایت مدیران دولتی را می‌طلبد تا تا محصولات قابل صادرات تولید شود.

وی درجواب این سوال که بیشترین بازار مصرف انیمیشن در کدام کشورها وجود دارد، توضیح داد: در حال حاضر انیمیشن ایران صادرات خوبی دارد و فکر می‌کنم از دوره ایی که در تولید انیمیشن تحولی اتفاق افتاد و این تحول همزمان با تشکیل مرکز مطالعات و تولیدات انیمیشن حوزه هنری بود، با تولید انیمیشن‌هایی مانند «شکرستان» کیفیت کارها بالا رفت و صادرات انیمیشن رونق بسیاری پیدا کرد، در حال حاضر در بسیاری از کشورها محصولات ایرانی در حال صادرات است، که از این بین می‌توان به کشورهای اروپایی اشاره کرد، همچنین شرکت‌های ایرانی تولید انیمیشن به چین وارد شده‌اند و به خوبی کار می‌کنند. اگر این تلاش‌ها بتواند توسط نهادهای دولتی سازماندهی شود و قانون‌هایی گذاشته شود که بتواند از انیمیشن حمایت کند پیشرفت بسیار خوبی در حوزه انیمیشن خواهیم داشت.

ترخانی در پایان در پاسخ به اینکه تا چه اندازه با استانداردسازی جهانی در انیمیشن فاصله داریم، گفت: انیمیشن‌های کوتاه ایران، از سطح استاندارد جهانی پایین‌تر نیستند و حتی می‌توان گفت گاهی از این سطح بالاتر هم می‌روند، تولیدات جشنواره ایی ایران هم که حرف اول را می‌زنند و معمولاً جوایز بسیاری از جشنواره‌ها دریافت می‌کنند. در بخش صنعتی از نوع کارهای سینمایی، سریالی و تلویزیونی کارهای خوبی داریم که در حد استانداردهای جهانی است و تولید و پخش شده است. اما اینکه ما کمتر کارهای ایرانی را در پلتفرم‌های شناخته شد می‌بینیم، به دلیل ضعف بخش بازرگانی است و لازم است شرکت‌هایی در ایران این وظیفه را برعهده گیرند که وظیفه آنها تنها مارکتینگ بازاریابی و فروش این محصولات است.