ملاحظاتی در باب تکریم موسیقایی اسطوره‌های ملی مانند سردار سلیمانی

علی رهبری رهبر ارکستر و آهنگساز شناخته شده کشورمان که طی سال‌های گذشته به عنوان مدیر هنری و رهبر ارکستر سمفونیک تهران در کشورمان فعالیت می‌کرد، در آستانه اولین سالگرد شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، در گفتگو با سینما خراسان در پاسخ به پرسشی مبنی بر شرایط اجرای آثار موسیقایی مرتبط با سرداران و اسطوره‌های ملی حوزه مقاومت در ایران گفت: تولید آثار مختلف و با کیفیت در موضوعاتی مرتبط با اسطورهای ملی در تمام دنیا وجود دارد و اصلاً هم مربوط به کشور خاصی نیست. کما اینکه در این مورد تاکنون آثار و قطعات متعددی با موضوع اسطورهای ملی در کشورهای مختلف تولید شده‌اند که به تناسب موضوعات مورد نظر کشورها اشکال متفاوتی هم داشته است.

وی افزود: اما آنچه در این میان می‌تواند مورد توجه قرار گیرد، دلیل تولید این آثار است. اینکه آیا نوشتن و تولید آثار موسیقایی مرتبط با اسطورها و قهرمانان ملی می‌تواند به ماجرای معرفی هرچه بهتر این قهرمانان در میان مردم کمک کند؟ یا نه ساخت اثر درباره این عزیزان حتی ممکن است در بسیاری از موارد به شخصیت اصلی و ملی آنها نیز لطمه وارد کند؟ که باید جواب داد اگر ماجرا به سمت و سویی هدایت شود که آثار از درجه کیفی پایینی برخوردار باشند قطعاً آن قطعه نه تنها اثر مطلوبی روی مخاطب می‌گذارد که باعث می‌شود شنونده و مخاطب فاصله بیشتری از شخصیت ملی و اسطوره مورد نظر بگیرد. بعضاً هم دیدیم در این زمینه آثاری تولید شده‌اند که سرشان به تنشان نمی‌ارزید و واقعاً ناراحت کننده بودند.

چقدر خوب می‌شد که بنیاد فرهنگی هنری رودکی در آستانه سالروز شهادت سردار سلیمانی به عنوان یک قهرمان ملی می‌آمد و با انتشار فراخوانی از آهنگسازان می‌خواست تا درباره این اسطور ملی اثر بنویسند و بعد از داوری که صورت می‌گیرد کارهای نمونه این فراخوان را با ارکسترهای تحت پوشش خود اجرا می‌کرد رهبری بیان کرد: جریان جنگ تحمیلی و شهادت بسیاری از عزیزانمان در دوران دفاع مقدس و فداکاری و ایثار بسیاری از قهرمانان ملی ما که در راه میهن به شهادت رسیدند شرایط بسیار حائز اهمیتی است که اگر خواستار تولید اثر هنری برای آنها هستیم باید به نکات بسیار زیادی توجه کنیم. این چه فایده دارد که فقط سمفونی و اثر بنویسیم بدون اینکه بدانیم چه تأثیری روی مخاطبان دارد؟ این ماجرا هم وقتی تأسف بار تر می‌شد که ساخت چنین آثاری را به افرادی بدهیم که هیچ آشنایی با فضای ساخت این آثار ندارند و با وجودی که در حوزه موسیقی آگاهی دارد اما نمی‌داند مشغول چه کاری است؟ این یعنی عدم صلاحیت و عدم صلاحیت هم موجب می‌شود که رنگ و بوی قطعه سفارش شده به قدری بی تأثیر باشد که حتی نقد کردن آن نیز فایده‌ای ندارد.

این آهنگساز و رهبر ارکستر با اشاره به اینکه برای ساخت آثاری مرتبط با اسطورهای ملی نباید با نگاه سیاسی به تولید اثر اقدام کرد، گفت: من در طول این سال‌ها نهایت تلاش خودم را انجام داده‌ام که آدم سیاسی نیستم بنابراین وقتی در این مورد اظهار نظر می‌کنم فارغ از هرگونه نگاه سیاسی است که ممکن است برخی‌ها را برنجاند. اما حرف اصلی من مبتنی بر این نکته است که باید برای ساخت آثاری از این دست از جمله کارهای مربوط به شهید سردار سلیمانی خیلی از مولفه‌ها را در نظر داشت که از اصلی‌ترین آنها کیفیت و آگاهی آهنگساز اثر از آنچه به او سفارش شده، خواهد بود. کما اینکه در این زمینه هم شاهد بودیم آثاری از سال گذشته تاکنون تولید شده‌اند که به لحاظ موسیقایی فاقد کیفیت بوده که نتیجه‌اش کم توجهی مخاطبان است.

رهبر اسبق ارکستر سمفونیک تهران که هم اکنون در کشورهای اروپایی مشغول به فعالیت در ارکسترهای مختلف بین‌المللی است در جواب سوال دیگری مبنی بر اینکه برای ساخت آثار موسیقایی با کیفیت درباره اسطورهای ملی از جمله سردار سلیمانی چه کارهایی را باید انجام داد، تصریح کرد: من معتقدم اولین کار در این زمینه انتشار فراخوان عمومی و نه خصوصی برای ساخت اثر درباره قهرمانان ملی است. این روش خیلی بهتر از روشی است که طی این سال‌ها اغلب وجود داشت و شرایط را به سمتی برده که بسیاری از هنرمندان مستعد این عرصه راهی برای عرض اندام نداشته باشند. متأسفانه در شرایط فعلی که رفیق بازی و رابطه دوستانه حرف اول را می‌زند نباید منتظر کار ویژه‌ای باشیم چرا که وقتی همه کارها به چند هنرمند محدود می‌شود و کسی هم اجازه ورود به این جریان را ندارد ماجرا همانی می‌شود که اکنون وجود دارد. قصه‌ای تکراری که نهادی چون بنیاد رودکی باید به آن توجه کند و اجازه ندهد ماجرا به این سمت و سو هدایت شود.

وی افزود: چقدر خوب می‌شد که بنیاد فرهنگی هنری رودکی در آستانه سالروز شهادت سردار سلیمانی به عنوان یک قهرمان ملی می‌آمد و با انتشار فراخوانی از آهنگسازان می‌خواست تا درباره این اسطور ملی اثر بنویسند و بعد از داوری که صورت می‌گیرد کارهای نمونه این فراخوان را با ارکسترهای تحت پوشش خود اجرا می‌کرد. اگر این شرایط وجود داشت قطعاً شاهد معجزاتی بودیم که حداقل از این شرایط فعلی بهتر بود. این موضوعی ثابت شده است که اگر با کمی ریسک و پرهیز از رفیق بازی ماجرا را به سمتی ببریم که استعدادها فرصتی برای عرض اندام داشته باشند قطعاً از این به بعد شاهد آثار قوی و با کیفیتی در عرصه اسطورهای ملی و قهرمانانمان داشتیم. چارچوبی که به طور حتم بنیاد رودکی قبل از هر جایی متولی اصلی آن است.