نمایش خیابانی نیاز به آسیب‌شناسی دارد

کیوان نخعی نویسنده و کارگردان تئاتر که علاوه بر اجرای نمایش‌های آیینی و سنتی در حوزه تئاتر خیابانی نیز فعالیت دارد درباره سرنوشت نامعلوم یکی از اجراهایش به سینما خراسان گفت: سه سال قبل نمایش «پسماندگان» را در جشنواره تئاتر فجر و جشنواره نمایش عروسکی تهران – مبارک به صحنه بردم که بازخوردهای خوبی داشت و در جشنواره تئاتر «هایفست» ارمنستان نیز به صحنه رفت که در آنجا نیز مورد توجه قرار گرفت و از طرف جشنواره پیشنهاد اجرای یک کار مشترک نیز به ما داده شد.

وی افزود: این اجرای مشترک نیز بین ایران و ارمنستان شکل گرفت و ما برای این کار از بخش‌های حرکتی نمایش با همکاری هنرمندان ارمنستانی بهره گرفتیم که تجربه جالبی را برایمان رقم زد با این وجود بعد از گذشت چندسال هنوز نتوانستیم این نمایش را در ایران اجرا کنیم. این اثر نمایشی مضمونی در ارتباط با محیط زیست دارد و از فضایی طنز برخوردار است از این رو مخاطبان با کار ارتباط خوبی برقرار می‌کنند اما با وجود نامه نگاری‌ها و وعده‌هایی که سازمان‌های مختلف به ما دادند نتوانستیم نمایش را به صحنه ببریم.

نخعی یادآور شد: نمایش «پسماندگان» جنبه آموزشی دارد و به مسائل اجتماعی به ویژه محیط زیست می‌پردازد که باید بسیار جدی گرفته شود. نمایش داستان درگیری کاغذ و بطری آب معدنی است و پسماندهایی که در محیط پیرامونی ما وجود دارند و با کنترل نکردن آن‌ها تبدیل به هیولایی در زندگی‌مان شده‌اند. با وجودی که سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران می‌تواند از اجرای چنین نمایش‌هایی حمایت کند اما این اتفاق رخ نداد. ارگان‌های زیادی در کشور وجود دارند که می‌توانند در زمینه حمایت از محیط زیست فرهنگسازی کنند و از آثاری که در این زمینه تولید می‌شود، حمایت کنند اما این مساله برایشان بی اهمیت است.

وی درباره وضعیت امروز تئاتر خیابانی بیان کرد: وضعیت تئاتر خیابانی در کشور ما می‌توانست خیلی بهتر از چیزی که الان هست، باشد. در حال حاضر چند دهه از شکل‌گیری تئاتر خیابانی به صورت حرفه‌ای در تئاتر ایران می‌گذرد اما پیشرفتی را که باید، نداشته است در حالی که با وجود نظریات مختلف و مقاله و کتاب‌های زیادی که در این زمینه وجود دارد آموزش درستی در زمینه تئاتر خیابانی و استفاده از تکنیک‌های درست این نوع از تئاتر نشده است. می‌توانم به جرات بگویم در این دوره از جشنواره تئاتر فجر حداقل به ۳۵ درصد آثاری که در بخش تئاتر خیابانی به صحنه رفت نمی‌توان نام تئاتر خیابانی یا حتی محیطی را داد. نقش تماشاگر در این نوع از تئاتر انکارناپذیر است. مخاطب تئاتر خیابانی تماشاگر گذری است پس باید در همان چند دقیقه‌ای که دارد از جلو نمایش عبور می‌کند، او را درگیر و جذب کار کرد اما آثاری که من امسال دیدم خیلی در جذب مخاطب موفق نبودند و شاید تماشاگران را دل‌زده هم می‌کردند.

وی در پایان صحبت‌هایش متذکر شد: در حال حاضر تئاتر خیابانی صنف دارد پس می‌شود بعد از اجراهای این آثار آنها را مورد کارشناسی و تجزیه و تحلیل قرار داد و مشخص کرد که نمایش‌های امروزه چقدر به مفهوم نهایی تئاتر محیطی و خیابانی نزدیک هستند و راه کاری برای اجرای درست و اصولی و البته تداوم اجرای عمومی این آثار اندیشید.