رشت- وضعیت تئاتر با گذشت یک سال از شیوع ویروس کرونا همچنان نامشخص است و هنرمندان تئاتر گیلان روزهای سختی را سپری می کنند. تعطیلی فعالیت‌های هنری و خالی شدن سالن‌های نمایش از تماشاگران شاید تلخ‌ترین صحنه‌هایی بود که هنرمندان در سالی که گذشت شاهد آن بودند. شیوع کرونا شاید بیش از همه به فعالان […]
رشت- وضعیت تئاتر با گذشت یک سال از شیوع ویروس کرونا همچنان نامشخص است و هنرمندان تئاتر گیلان روزهای سختی را سپری می کنند.
تعطیلی فعالیت‌های هنری و خالی شدن سالن‌های نمایش از تماشاگران شاید تلخ‌ترین صحنه‌هایی بود که هنرمندان در سالی که گذشت شاهد آن بودند. شیوع کرونا شاید بیش از همه به فعالان عرصه‌های مختلف هنر به ویژه تئاتر و سینما آسیب وارد کرد و حتی تعیین دستورالعمل‌ها برای بهره‌گیری از ظرفیت ۵۰ درصدی سالن‌های نمایش هم نتوانست جان دوباره‌ای به تئاتر و سینمای ایران بدهد.
در این میان وضعیت استان‌ها بدتر از مرکز بود و بسیاری از هنرمندان فعال در این عرصه به دلیل عدم کسب درآمد در شرایط سختی به سر می‌برند. تئاتر گیلان نیز که همانند بخش فرهنگی و هنری این استان از تاریخچه غنی و درخشانی برخوردار است در سال گذشته به واسطه شیوع کرونا سال سختی را گذارند.
به گفته مسئولان و متولیان این بخش حمایت‌های انجام شده از هنرمندان گیلانی با توجه به حجم آسیب‌ها کافی نبوده و همچنان نیازمند حمایت‌های بیشتر در سطح ملی و استانی هستند. ۲۷ مارس، هفتم فروردین در تقویم به عنوان روز جهانی تئاتر نامگذاری شده لذا از این فرصت استفاده و طی گفتگویی با یکی از هنرمندان و همچنین یکی از مسئولان بخش هنری گیلان به بازخوانی روزهای تلخ و شیرین تئاتر استان پرداختیم.
حمایت‌ها از هنرمندان تئاتر کافی نیست
«محمد علی صادق حسنی» نویسنده، بازیگر سینما و تئاتر گیلان در گفتگو با سینما خراسان با اشاره به آسیب‌های کرونا به همه اقشار، اظهار کرد: در این میان بخش فرهنگ بیش از سایر بخش‌ها دچار آسیب شده است.
وی با بیان اینکه هنرمندان تئاتر از نظر تولید اثر طی یک سال گذشته دچار مشکل شده‌اند، افزود: با توجه به برنامه‌ریزی برای اجرای جشنواره‌ها در فضای مجازی و همچنین اجراهای جشنواره عمومی بخشی از هنرمندانی که در این جشنواره‌ها باید شرکت می‌کردند با حمایت صندوق هنرمندان و مرکز هنرهای نمایشی به فعالیت برگشته و توانستند آثار خود را تولید و اجرا کنند.
صادق حسنی با اشاره به کمک‌های محدود انجمن هنرهای نمایشی برای هنرمندان فعال در عرصه تئاتر در یک سال گذشته، ادامه داد: ارگان‌ها و سازمان‌هایی که برای آنها تولید اثر شده بود نیز کمک‌هایی به هنرمندان فعال این عرصه داشتند.
وی همچنین به کمک مرکز هنرهای نمایشی برای خرید آثار تولیدی برای پخش در تلویزیون تئاتر ایران، اضافه کرد: سهم استان گیلان در این مورد پنج اثر بوده است که حمایت‌های خوبی از این گروه‌ها انجام شده است.
بازیگر تئاتر گیلان با بیان اینکه در طی یک سال گذشته مرکز هنرهای نمایشی و انجمن هنرهای نمایشی تلاش کرد تا بتواند در شرایط سخت کرونایی از هنرمندانی که در حال فعالیت حمایت‌های لازم انجام دهد، تصریح کرد: توان اقتصادی بخش فرهنگی متأسفانه به اندازه‌ای نیست که بتوان به همه دغدغه‌ها و مشکلات اقتصادی فعالان این عرصه که تعداد آنها نیز زیاد است پاسخ داد. توان اقتصادی بخش فرهنگی متأسفانه به اندازه‌ای نیست که بتوان به همه دغدغه‌ها و مشکلات اقتصادی فعالان این عرصه که تعداد آنها نیز زیاد است پاسخ داد
وی با اشاره به اینکه تا قبل از کرونا نیز وضعیت به همین صورت بوده و همیشه مشکلات برای هنرمندان وجود داشته است، اضافه کرد: باید در این زمینه سخت تلاش کنیم تا با جذب بودجه‌های خوب برای تئاتر استان بخشی از مشکلات فعالان این عرصه برطرف شود.
صادق حسنی در ادامه با تأکید بر اینکه بودجه بخش فرهنگی کفاف هزینه‌ها و خسارت‌های ناشی از کرونا هنرمندان تئاتر را نمی‌دهد، افزود: بودجه‌های پیش بینی شده برای حمایت از تولید اثر در سطح استان بعد از تقسیم بندی به اندازه‌ای نیست که بتواند هزینه‌های انجام شده برای تولید آثار نمایشی را جبران کند.
این کارگردان تئاتر تأکید کرد: مدیران حوزه فرهنگ و هنر در سطح استان باید بتوانند از طریق سازمان برنامه و بودجه و استانداری حمایت‌های مالی را برای فعالان تئاتر جذب کنید تا در کنار حمایت‌های مرکز هنرهای نمایشی بتوانیم بخشی از خسارت‌ها را جبران کنیم.
تولید و اجرای ۲۷ اثر صحنه‌ای طی یکسال گذشته در گیلان
وی در ادامه به آثار تولید شده در حوزه تئاتر و نمایش استان گیلان در یک سال گذشته اشاره و با بیان اینکه انجمن هنرهای نمایشی استان از ساخت ۲۷ نمایش صحنه‌ای حمایت کرده است، افزود: علاوه بر این تعدادی از گروه‌های نمایشی که ثبت نشده‌اند و به صورت آزاد فعالیت می‌کنند نیز شش اثر تولید کرده‌اند که این انجمن در بخش حمایتی تعدادی از بلیت‌های این آثار را خریداری کرده است.
صادق حسنی با بیان اینکه در بخش تولید نمایش‌های میدانی و خیابانی نیز هفت اثر تولیدی در یک سال گذشته داشته‌ایم، گفت: این آثار در شهرهای آستانه اشرفیه، رشت و لاهیجان به نمایش درآمده و مستقیماً از سوی مرکز هنرهای نمایشی کشور مورد حمایت قرار گرفته‌اند.
وی در ادامه با اشاره به برگزاری جشنواره‌های تئاتر در استان گیلان، افزود: این جشنواره‌ها توسط دفتر انجمن هنرهای نمایشی آستارا، جشنواره هنرجویی به وسیله آموزشگاه افرا، جشنواره‌ای نیز به همت هنرمندان آموزشگاه مارلیک برگزار شده است.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان گیلان همچنین به برگزاری سی و دومین جشنواره استانی تئاتر استان نیز اشاره و اظهار کرد: دو گروه نمایشی از استان به جشنواره تئاتر فجر و همچنین بخش نمایش خیابانی «سردار حرم» این جشنواره نیز راه یافتند. در حال حاضر نیز یک اثر نوروزانه با عنوان «عروس گوله» با حمایت انجمن نمایشی در پلتفروم تلویزیون تئاتر ایران در حال پخش است.
وی ادامه داد: چهار اثر تولید شده با موضوع کرونا نیز تا آخر فروردین نیز در تلویزیون تئاتر ایران قابل رؤیت است.
کیفی سازی آثار تولیدی تئاتر گیلان در اولویت است
صادق حسنی به برنامه‌های انجمن هنرهای نمایشی گیلان برای سال ۱۴۰۰ اشاره و با بیان اینکه برای این سال برگزاری جشنواره استانی تئاتر، جشنواره تئاتر شهروند لاهیجان در اولویت قرار دارد، گفت: همچنین برنامه‌ریزی کرده‌ایم که اجرای نمایش با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سطح استان گیلان انجام شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر نیز گروه‌های نمایشی که درخواست اجرا داشته باشند می‌توانند نمایش‌های خود را اجرا کنند، افزود: انجمن هنرهای نمایشی گیلان نیز برای حمایت از آنها حدود دو میلیون تومان از بلیت‌ها را خریداری می‌کنند.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان گیلان با تأکید بر اینکه به دنبال ارتقای کیفیت کارها و آثار تولیدی هستیم تا زمینه حضور دوباره مردم در سالن‌های نمایش فراهم شود، اضافه کرد: از فضای مجازی نیز حداکثر استفاده را خواهیم کرد.
وی ادامه داد: یکی از بحث‌هایی که امروز تئاتر ایران به دنبال آن است استفاده از فضای مجازی است و تولیداتی که توسط شورای نظارت و ارزشیابی کشور مورد تأیید قرار می‌گیرند در فضای مجازی و در پلتفرم تلویزیون تئاتر ایران قابل حمایت و پخش هستند.
داشتن نگاه سرگرمی به تئاتر خیانت به هنر است
معاون هنری و سینمایی ارشاد گیلان در گفتگو با سینما خراسان با اشاره به تأثیرات تئاتر و هنرهای نمایشی در جامعه، اظهار کرد: تئاتر را می‌توان به عنوان وسیله‌ای کارآمد جهت تقویت و نهادینه کردن یک فرهنگ در جوامع بشری نام برد.
سید امیر مصباح تأکید کرد: با هنر تئاتر و خلق آثار متنوع، جذاب و آگاهی بخشی می‌توانیم شاهد تقویت تلاش‌های بشری، تحکیم مبانی حقوقی و اجتماعی، ترویج قانون پذیری و نظم و انضباط اجتماعی باشیم.
وی در ادامه همچنین به ارتباط تنگاتنگ تئاتر و هنرهای نمایشی با مردم اشاره و اضافه کرد: زمانی یک اثر نمایشی تأثیرگذار خواهد بود که با فرهنگ، افکار و احساسات و روحیات بشری ارتباط برقرار کند.
مصباح با تأکید بر اینکه نمی‌توانیم نقش هنر در تحولات زندگی بشر را نادیده بگیرم، گفت: هنر به ویژه تئاتر با توجه به ذات خود که به مسائل روز جامعه و دغدغه‌های مردم توجه می‌کند در همه ابعاد اعم از سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و همه مسائل اجتماعی نقش تأثیرگذاری دارد.
وی با اشاره به اینکه عده‌ای تئاتر را در اندازه یک سرگرمی و برخی دیگر به آن نگاه هدفمند و تخصصی دارند، افزود: داشتن نگاه سرگرمی و تفریحی با توجه به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های تئاتر خیانت به این هنر محسوب می‌شود که در صورت وجود این نوع نگاه در میان مسئولان و متولیان، باید تغییر کند.
معاون هنری و سینمایی ارشاد گیلان در ادامه با بیان اینکه وجود نگاه هدفمند به تئاتر بسترهای لازم برای برنامه‌ریزی درست جهت پیشرفت تئاتر و نمایش را فراهم می‌کند وجود نگاه هدفمند به تئاتر بسترهای لازم برای برنامه‌ریزی درست جهت پیشرفت تئاتر و نمایش را فراهم می‌کند، گفت: قطعاً هر فرد دلسوز به هنر به ویژه تئاتر و هنرهای نمایشی از وجود نگاه هدفمند به این حوزه استقبال خواهد کرد زیرا به تأثیرات تئاتر در ابعاد و بخش‌های مختلف جامعه واقف است.
وی با تأکید بر لزوم ایجاد بسترهای مناسب برای استفاده از ظرفیت‌های تئاتر برای پاسخگویی به نیازها جامعه، اضافه کرد: برای رسیدن به این جایگاه باید سطح آگاهی و شناخت جامعه از پتانسیل‌های هنر به ویژه تئاتر به دلیل ارتباط تنگاتنگ با مردم را افزایش دهیم و در این میان نقش متولیان و هنرمندان فعال در این عرصه بیش از همه است.
ضرورت راه اندازی یک اتاق فکر برای تئاتر جهت شناخت نیازهای روز
مصباح با اشاره به اینکه راه اندازی یک اتاق فکر برای شناخت نیازهای روز جامعه و سپس برنامه‌ریزی و تولید اثر فاخر در زمینه آن بسیار مهم و حائز اهمیت است، گفت: وجود این اتاق فکر با آسیب‌شناسی و بعد ارائه راهکار و برنامه‌ریزی و با حمایت از هنرمندان جهت ارتقای سطح، تقویت و هدفمند کردند هنر تئاتر و نمایش می‌توانند گام‌های مثبتی بردارد.
وی در ادامه با بیان اینکه در سال گذشته هنر و فعالان هنری در سراسر کشور سال سختی را تجربه کردند، افزود: شیوع کرونا و تعطیلی همه فعالیت‌های هنری ضربه سنگینی به تن نیمه جان هنر که پیش از کرونا نیز با مشکلات مختلفی دست به گریبان بود، زد و در این میان هنرمندان آسیب بیشتری دیدند.
معاون هنری و سینمایی ارشاد گیلان با اشاره به اینکه این استان همیشه در فعالیت‌های هنری به ویژه هنرهای نمایشی و تئاتر در سطح ملی درخشان ظاهر شده و هنرمندان آن در آثار ملی نیز ایفای نقش کرده‌اند نیز متأثر از کرونا هستند، اضافه کرد: تلاش شده حمایت‌های لازم از هنرمندان و فعالان عرصه هنر گیلان به ویژه هنرمندان تئاتر صورت گیرد اما با توجه به حجم آسیب‌ها کافی نیست.
وی با بیان اینکه تنها منبع درآمدی هنرمندان تئاتر اجرا نمایش است و شاید در این میان اندک هنرمندانی باشند که منبع درآمدی دیگری در کنار اجرا برای خود دارند، گفت: قطعاً تعطیلی فعالیت شرایطی سختی را برای اکثر هنرمندان تئاتر گیلان به وجود آورده است و ما به عنوان متولیان بخش هنر با وجود همه تلاش‌ها نتوانسته‌ایم مشکلات این عزیزان را جبران کنیم.
مصباح با اشاره به فعالیت بیش از ۳۵ گروه نمایشی ثبت شده دارای پروانه نمایش در استان گیلان، افزود: این نشان دهنده زنده و پویا بودن تئاتر در گیلان است و همچنین نشان می‌دهد تعطیلی اجراها طی یک سال گذشته چه حجمی از هنرمندان را دچار آسیب کرده است.
وی در ادامه به فعالیت بیش از ۵۰۰ تحصیل کرده هنرهای نمایشی در حوزه‌های مختلف اعم از ادبیات نمایشی، بازیگری و کارگردانی در انجمن هنرهای نمایشی گیلان اشاره و اضافه کرد: در مجموع بیش از هزار و ۵۰۰ نفر در حوزه هنرهای نمایشی و تئاتر گیلان فعال هستند.
بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی در شرایط کرونایی
معاون هنری و سینمایی ارشاد گیلان با اشاره به اینکه تلاش کرده‌ایم تا علاوه بر سطح ملی، حمایت‌های مالی در سطح استان برای این هنرمندان جلب کنیم، گفت: البته با برگزاری جلسات و نشست‌های مختلف با فعالان و پیشکسوتان این عرصه تلاش کرده‌ایم تا بسترهای لازم برای اجرای نمایش‌ها در سایه رعایت دستور العمل های بهداشتی را نیز فراهم کنیم.
وی با بیان اینکه شیوع کرونا بسیاری از جشنواره‌های استان در حوزه تئاتر را به تعطیلی کشاند که تئاتر شهروند لاهیجان را می‌تواند از مهم‌ترین آنها نام برد شیوع کرونا بسیاری از جشنواره‌های استان در حوزه تئاتر را به تعطیلی کشاند که تئاتر شهروند لاهیجان را می‌تواند از مهم‌ترین آنها نام برد، تصریح کرد: البته سی و دومین تئاتر استانی گیلان نیز متأثر از همین ویروس امسال با شکلی جدید و بدون حضور تماشاگر و به صورت مجازی برگزار شد.
مصباح با اشاره به اینکه هنرمند به ویژه هنرمندان تئاتر با حضور تماشاگران زنده هستند و برای آنها تولید اثر می‌کنند، ادامه داد: خالی بودن صندلی سالن‌های نمایش قطعاً بخشی از توان هنرمندان را می‌گیرد اما با وجود همه این مسائل امسال شاهد اجراهای خوبی در جشنواره تئاتر استانی گیلان بودیم.
وی بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی، تلویزیون تئاتر ایران و سایر پلتفرم‌ها را از اولویت‌های متولیان امر و خود هنرمندان تئاتر برای احیای دوباره تئاتر در گیلان برشمرد و گفت: با توجه به اینکه هنوز نمی‌توانیم پایانی برای کرونا متصور شویم باید از همه ظرفیت‌ها برای احیای دوباره تئاتر در استان گیلان استفاده کنیم.
حضور نیروی جوان افق‌های روشنی برای تئاتر گیلان ترسیم کرده است
معاون هنری و سینمایی ارشاد گیلان دیگر از اقدامات این معاونت برای بازگشت تئاتر گیلان به روزهای اوج را توجه به همه بخش‌ها به ویژه در حوزه نمایشنامه نویسی عنوان و اضافه کرد: سه سالی است که جشنواره نمایشنامه نویسی آموزشگاه‌های آزاد در گیلان با پاسداشت یکی از پیشکسوتان برگزار می‌شود که به فرصتی برای بروز و ظهور استعدادهای جوان تبدیل شده است.
مصباح با تأکید بر اینکه قطعاً تقویت حوزه نمایشنامه نویسی به تولید یک اثر فاخر کمک خواهد کرد، گفت: برگزاری این جشنواره می‌تواند همان بستر یا فرصت مناسب برای جوانان خوش فکر و ایده پرداز گیلانی باشد تا خود را به همگان ثابت کنند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در سال‌های اخیر تلاش کرده‌ایم تا با بهره‌گیری از ترکیب جوانان و پیشکسوتان عرصه را برای فعالیت همه فراهم کنیم، افزود: ترکیب شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش گیلان نشان دهنده همین فکر و اندیشه است.
معاون هنری و سینمایی ارشاد گیلان با بیان اینکه از این شورا خواسته شده تا بال کمکی و مشورتی برای فعالان حوزه نمایش و تئاتر باشند، اضافه کرد: بسترسازی برای فعالیت هنرمندان نمایش و تئاتر در همین ایام کرونایی و برنامه‌ریزی برای چگونگی اجراها با رعایت دستور العمل های بهداشتی و حفظ سلامت هنرمندان و شهروندان از مهم‌ترین اهداف پیش بینی شده برای این شورا در سال ۱۴۰۰ است.
مصباح تأکید کرد: قطعاً حضور نیروی جوان با فکر و اندیشه جدید در کنار تجربیات پیشکسوتان می‌تواند افقی روشن و روزهای طلایی برای هنرهای نمایشی و تئاتر گیلان به ارمغان آورد.
با توجه به اینکه هنوز نمی‌توانیم به صورت دقیق پایانی برای ویروس کرونا پیش بینی کنیم انتظار می‌رود مدیران و متولیان هنری با ورود به سال جدید برنامه ریزی درستی برای فعالیت دوباره فعالان عرصه هنر به ویژه هنرمندان تئاتر داشته باشند تا بیش از این شاهد آسیب و ضرر فعالان این عرصه نباشیم./مهر
Δ