به گزارش سینما خراسان، محمدرضا موسوی فیلمساز جوان مشهدی است که تاکنون فیلمهای بلند و کوتاه زیادی در مشهد ساخته و خود را یک فیلمساز حرفه ای می داند، با او گفتگوی داشتیم که در این نوشتار می خوانید.
سینما خراسان: خود و کارهای سینمایی اتان را معرفی کنید؟
موسوی: ۳۸ ساله هستم و فعالیت هنری را از ۱۶ سالگی با موسیقی شروع کردم و آن را به صورت حرفه‌ای آموختم، از موسیقی وارد سینما شدم و در کارهای تلویزیونی شبکه سیمای خراسان در قالب نویسنده، بازیگر و دستیار کارگردان وارد فعالیت در این عرصه شدم. هم اینک در عرصه بازیگری نیز دوره آموزشی برگزار می کنم.
بعد از مدتی توانستم چند فیلم کوتاه بسازم و بعد از کسب تجربه در این حوزه، از سال ۱۳۹۷ وارد عرصه ساخت فیلم بلند شدم، از آن زمان تاکنون سه فیلم بلند «دختر دیروز»، «دور زدن ممنوع» و کمدی «بلبشو» را در مشهد ساخته ام. در سریال «نوروز رنگی» علی مسعودیان انتخاب بازیگر و لوکیشن ها در مشهد را برعهده گرفتم.
فیلم «دختر دیروز» قرار است بزودی در یکی از پلتفروم های ایرانی پخش شود، فیلم «دختر دیروز» در ژانر دفاع مقدس بوده و قرار است در صدا و سیما پخش شود. این ۲ فیلم اکران خصوصی داشته اند.
اخیرا فیلم کمدی «بلبشو» نیز در مشهد اکران خصوصی شد، از شاگردان کلاس های آموزشی ام برای نقش آفرینی در این فیلم استفاده کردم، سه بازیگر حرفه ای نیز از تهران در این فیلم بازی کردند.
سینما خراسان: آیا ساخت فیلمهای بلند درآمد مطلوبی برای شما داشته است؟
موسوی: در ساخت این سه فیلم بلند از تجهیزات و بازیگران حرفه‌ای استفاده و سعی کردم فیلمی بسازم که در شان هنرمندان مشهد باشد، اما مجوزهای ساخت این فیلمها به صورت پلتفرومی بوده و روی پرده سینما به نمایش درنیامده است و در واقع در زمره فیلمهای شبکه خانگی به شمار می‌رود.
فیلم «دور زدن ممنوع» در سطح فیلمهای سینمایی قابل عرضه روی پرده بود و حتی درصدد برآمدیم تا اگر بشود پروانه ساختش را تغییر بدهیم تا بر روی پرده سینما به نمایش درآید اما مالکان فیلمها موافقت نکردند و گفتند پروسه اش زمان بر است.
فیلمی که ساخته شده و در اختیار پلتفرم قرار می گیرد، پولی بابت آن به کارگردان داده نمی شود. صاحب پلتفرم به فیلمساز می گوید که برای کسب درآمد اسپانسر گرفته و از محل تبلیغات برای آن اسپانسر، کسب درآمد کند، پلتفرم هم در این درآمد شریک نخواهد شد.
سینماخراسان: دردسرهای ساخت فیلم در مشهد چیست؟
موسوی: فیلمسازی برای هر فردی هزینه دارد و این هزینه بین دستاندرکاران توزیع می شود، مگر اینکه اسپانسرها جلو بیایند و از آن حمایت کنند. پارسال فیلم «بلبشو» را با ۲۵ میلیارد ریال هزینه شخصی ساختیم و اگر بخواهیم آن فیلم را امسال بسازیم ۴۰ میلیارد ریال هزینه دارد، در صورتی که چهار کارخانه دار از ساخت آن حمایت کنند، کیفیت فیلم ارتقا یافته و فیلمساز همه انرژی خود را صرف ساختن یک فیلم خوب می‌کند.
زمانی که اسپانسری برای فیلم وجود نداشته باشد، دغدغه فیلمساز فقط این است که چگونه فیلم را بسازد که هزینه های اضافی برای آن ایجاد نشود، در این صورت ناگزیر به حذف صحنه‌هایی می شود که بر کیفیت ساخت فیلم تاثیر می گذارد.
فیلم «دور زدن ممنوع» سکانس تصادف موتوری با خودرو داشت که در واقع شروع قصه با همین صحنه آغاز می شد. در حالی که بدلکار هم آورده بودیم، اما گفتند که خسارت زیادی به موتور و خودرو وارد می شود و کسی توان پرداخت آن را ندارد. به ما گفتند به نحوی صحنه تصادف را بسازیم که هزینه ای برای کسی به دنبال نداشته باشد، خوب این موضوع خیلی به فیلم آسیب می زد، به همین دلیل است که می گویند «مشهد هم مگر فیلمسازی دارد».
اما باید ببینیم نبود اسپانسر برای فیلمسازی در مشهد از چه نشات می گیرد. هرچند عدم حمایت مسئولان یک حرف تکراری است اما واقعیت دارد. به طور کل یک انرژی در مشهد وجود دارد که مانع از ساخت فیلمسازی است. می گویند اگر کاری در مشهد انجام نشود، دردسرش برای ما کمتر است. به عنوان مثال فلان برنامه یا فیلم ساخته نشود چرا که اگر باشد ممکن است دردسرهایی ایجاد کند.
فیلم «بلبشو» کاملا مضمون اخلاقی داشت. از یکی از نهادها خواستیم که به هر طریقی که می تواند از ما برای ساخت سکانس عقد دختر و پسر فیلم در حرم مطهر رضوی حمایت کند، اما هیچ حمایتی نشد. حتی برای برخی از فیلمها تا مرز انعقاد قرارداد هم رفته اما عملیاتی نشده است.
سینما خراسان: چرا اسپانسرها از فیلمسازان مشهدی حمایت نمی‌کنند؟
موسوی: من به اسپانسرها در مشهد حق می دهم که از فیلمسازان حمایت نکنند زیرا برخی از فیلمسازنماها از آنان پول گرفته و فیلمی نساخته اند یا مبالغ خیلی کمی خواسته اند که فقط در جیبشان بگذارند چرا که فیلم خوب هزینه بالایی را نیز می طلبد.
فیلمسازان خوب و حرفه ای مشهد، فعالیت خود را کنار گذاشته اند، به جای آن برخی افراد که بیشتر به دنبال شوبازی کردن هستند، وارد این عرصه شده‌اند، یک دوربین و سه پایه می گذارند تا «سه. دو. یک … حرکت» بگویند و با همین موضوع خوشحال هستند اما در نهایت هیچ خروجی ندارد، همین ها هستند که عرصه فیلمسازی در مشهد را خراب کرده‌اند.
مسئولان هم از فیلمسازان حمایت نمی‌کنند. برای اکران فیلم «دور زدن ممنوع» در مشهد که امیرمحمد زند و حسین سلیمانی از تهران برای آن آمدند، هیچ مسئولی حتی از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی که متولی مستقیم این موضوع است، برای تماشا نیامد؛ آن هم فیلمی که با آن حجم بازیگر و هزینه ساخته شده بود.
اسپانسرها هم می گویند، فیلم خوبی از فیلمسازان مشهدی ندیدند که مسئولان دستگاه های اجرایی از آن حمایت کنند. چون این حمایت را نمی بینند لذا ریسک نمی کنند که هزینه های ساخت یک فیلم را بدهند.
سینما خراسان: آیا فیلمهای کمدی روی پرده ساختار خوبی دارند؟
موسوی: از بین شمار زیاد فیلمهای کمدی که در روی پرده سینما در حال اکران است، فیلم خوب خیلی کم دیده ام. از تماشای یک سری فیلمهای روی پرده سینما به عنوان بیننده خجالت می کشم. البته برخی فیلمها مثل «تگزاس۳» ساختار و کارگردانی خوبی دارد اما برخی فیلمهای کمدی دیگر فقط به خاطر بازیگرانش در گیشه فروش دارد، خیلی از تماشاچیان بعد از تماشای آنها به شدت پشیمان شده و از سالن بیرون رفته اند.
ساخت فیلم کمدی خیلی سخت است، البته برای بازیگر سخت تر است. به نظرم سخت ترین نوع بازیگری، کمدی است. بهترین بازیگران کشور هم کمدین هستند و در هر ژانری غیر از کمدی ایفای نقش داشته اند، موفق بوده اند مثل جواد عزتی، رضا عطاران یا مهران مدیری.
متن فیلمنامه در کمدی خیلی اهمیت دارد، یک سری بازیگران خوب فیلمهای کمدی هستند که شاید بینندگان بازی آنان را در آن فیلمها نپسندند، اما موضوع این است که وقتی بازیگر می بیند که متن فیلمنامه خوب نیست، مجبور می شود هر کاری بکند تا نقش درآید.
بسیاری از فیلمسازان در ساخت فیلمهای کمدی بیشتر امید به این دارند که بازیگر کار را دربیاورد و فیلم را نجات دهد. بازیگر می تواند با بداهه گویی و طنز دیالوگی، به فیلم کمک کند اما در اصل آن موقعیت باید در نگارش فیلمنامه طراحی شود لذا فیلمنامه مهمترین بخش ساخت هر اثری است.
سینما خراسان: فیلمنامه نویس نداریم یا فیلمنامه نویسان حمایت نمی شوند؟
موسوی: در همه بخشهای هنر ضعف آموزش داریم. خیلی از هنرمندان در برابر آموزش مقاومت نشان می دهند. زمانی که تست بازیگری از داوطلبان بازی در فیلم می گیرم خیلی از آنان تکراری می شوند و مدام برای تست می آیند، اما حاضر نیستند کلاس آموزشی بروند چرا که فکر می کنند نیازی به آموزش ندارند.
ممکن است ۷۰ درصد از هنر ذاتی باشد اما راه استفاده از آن از طریق آموزش ممکن است. هنر درآمد خیلی خوبی دارد و اگر حرفه ای باشی، درآمدت حتی از پزشک هم بیشتر می شود.
من خودم دنبال آموزش بودم و هزینه زیادی کردم تا حرفه ای شوم و اکنون هم از حرفه ای شدنم چه در عرصه فیلمسازی و چه در عرصه نویسندگی درآمد خوبی دارم.
Δ