شیعیانی که برای ذکر «حسین(ع)» گلوله می‌خورند/ آتشی که خاموش نشد

مجتبی رضوانی کارگردان مستند ۲ قسمتی «از خون جون» که در ایام محرم به‌صورت اینترنتی در دسترس علاقمندان قرار گرفته است، در گفتگو با مهر درباره تجربه ساخت این مستند گفت: مستند «از خون جون» در کشور نیجریه و درباره شیعیان این کشور ساخته شده است. ساخت این مستند برمی‌گردد به سال ۱۳۸۵ که با سوژه شیعیان نیجریه و جنبش شیعی گسترده‌ای که در این منطقه شکل گرفته است، آشنا شدم.

وی بیان کرد: ساخت این مستند در سال ۱۳۹۱ آغاز شد و در شهرهای زاریا، کانو، لگس و ابوجا تصویربرداری شده و مخاطب شیعه می‌تواند با مشترکات بسیاری در این فیلم روبرو شود که از جمله آن می‌توان به آیین عزاداری عاشورا اشاره کرد.

این مستندساز توضیح داد: یکی از بزرگ‌ترین دسته‌های عزاداری جهان در کشور نیجریه قرار دارد چرا که شیعیان از همه شهرهای نیجریه در شهر زاریا جمع می‌شوند و برای امام حسین (ع) عزادارای می‌کنند. اما نکته مهم این مستند این است که امروز دیگر نه آن حسینیه معروف این شهر را می‌بینیم و نه آن شیعیانی که در این مستند عزاداری می‌کنند و نه دیگر خانه شیخ ابراهیم زکزاکی را می‌بینیم!

فاجعه بزرگ زاریا بر سر تعویض یک پرچم

وی تاکید کرد: اگر اشتباه نکنم در حادثه زاریا که حدود ۴ سال پیش اتفاق افتاد، شیعیان این کشور می‌خواستند در روز پایان ماه صفر و اول ماه ربیع پرچم عزای امام حسین (ع) را از بالای حسینه بقیه‌الله شیعیان پایین بیاورند و با پرچم اول ربیع عوض کنند که در هنگام اجرای مراسم تعویض پرچم، ارتش نیجریه اقدام به شلیک به شیعیان می‌کند و در نهایت یک فاجعه بزرگ انسانی رخ می‌دهد.

این مستندساز توضیح داد: می‌توان گفت در این حمله نزدیک به ۵ هزار نفر از شیعیانی که در این مراسم حضور داشتند، کشته می‌شوند و بعد از آن حسینیه را تخریب کرده و سپس به منزل شیخ ابراهیم زکزاکی می‌روند و منزل این شیخ را با خاک یکسان کرده و هر که در این خانه بود را کشته و خانه را به آتش می‌کشند و شیخ و همسرش را به زندان می‌اندازند. با توجه به اینکه این وقایع زمانی رخ داد که ساخت مستند «از خون جون» به پایان رسیده بود می‌توان گفت، این مستند تنها سند تصویری حضور شیعیان در نیجریه و زیست آن‌ها در ایام عاشورا در حسینیه بقیه‌الله و اجرای مراسم مذهبی در آن مکان است.

رضوانی گفت: امروز نزدیک به ۵ هزار نفر از شیعیان این کشور مفقود و در گورهای دسته جمعی دفن شده‌اند. برخی از شیعیان نیجریه که این مستند را دیده‌اند می‌گویند هر زمان که ما دلمان برای دوستان و اقوام خود تنگ می‌شود، این فیلم را نگاه می‌کنیم.

کشتار شیعیان نیجریه تشدید شده است

وی بیان کرد: البته این را باید بگویم بعد از این کشتار، حرکت شیعیان نیجریه در مراسم عزاداری امام حسین (ع) متوقف نشد بلکه نسبت به گذشته پررنگ‌تر نیز شده است و امروز با وجود اینکه شیخ در زندان است این آتش خاموش نشده است و شیعیان همچنان به اجرای مراسم خود ادامه می‌دهند، اما با حملاتی که همچنان با آن مواجه هستند عزاداری خود را انجام می‌دهند.

این هنرمند تاکید کرد: یکی از مهمترین تفاوت‌های عزاداری شیعیان نیجریه با عزاداری‌هایی که ما داریم این است که آن‌ها برای «حسین، حسین» گفتند گلوله می‌خورند! باور کنید هستند کسانی در قاره آفریقا که برای برگزاری مراسم عزاداری امام حسین (ع) خون و جان می‌دهند تا بتوانند این مراسم را برگزار کنند.

کارگردان مستند «از خون جُون» توضیح داد: تصویربرداری این فیلم نزدیک به یک ماه به طول انجامید و به طور تقریبی بعد از یک سال از آغاز این مستند، آماده نمایش شد.

وی بیان کرد: ساخت مستندهای مذهبی شیرینی خاص خود را دارد، در واقع زمانی که از ایران به کشور دیگری سفر می‌کنیم تا عزاداری عاشورای آن کشور را به تصویر بکشیم می‌بینیم که علی رغم شباهت‌هایی در برگزاری مراسم عزاداری وجود دارد، تفاوت‌های جذابی نیز دیده می‌شود، به عنوان مثال در نیجریه شیعیان به سخنرانی‌های مذهبی بیش از هر چیز دیگری اهمیت می‌دادند و آن قدر طالب دانستن و فهمیدن بودند که وقتی شیخ ابراهیم زکزاکی صحبت می‌کرد با گوشی‌های تلفن خود صحبت‌های شیخ را ضبط کرده و برای شهرها و روستاهای خود به عنوان سوغات می‌بردند و این نشان می‌دهد که این شیعیان بسیار طالب دانستن و فهم درست از آیین محرم و عاشورا و قیام امام حسین (ع) بودند.

رضوانی در پایان گفت: بعد از سفر به نیجریه به تایلند رفتم و مستند «ماجرای تایلند» را به تصویر کشیده‌ام که در اواسط این فیلم به عزاداری عاشورا پرداخته می‌شود، که این مستند نیز شیوه عزاداری در این کشور را به تصویر می‌کشد.